بریده‌هایی از کتاب ابوذر غفاری

ما خاندانی هستیم که هیچ فردی با ما سنجیده نمی‌شود

ابوذر غفاری مرد ساده دل، روشن ضمیر، قوی و شجاع که در قبیله‌ی غفاری می‌زیست، قبیله‌ای که راهزنی و دزدی را افتخار می‌دانستند و کاروانیان را غارت می‌کردند. او از ابتدا فهمیده بود که این بُت‌ها نمی‌توانند گره گشای امور اشخاص باشند و این کرات و ستارگان و خورشید و درختان و مواهب دیگر الهی نمی‌تواند بدون آفریننده‌ای دانا و توانا باشد. بارها چشم به آسمان می‌دوخت، به نیایش می‌پرداخت، تا زمانی که از خود بی خود می‌شد، امّا حال خوشی می‌یافت و قلبش سرشار از یقین بود، بدون این که تلاوت ملکوتی رسول گرامی اسلام(ص) را شنیده باشد و با نام قرآن آشنایی داشته باشد، فطرتاً همسو و هم جهت با خواسته ی خداوند حرکت می‌کرد

یا اباذر! هیچ جوانی نیست که ترک دنیا گوید و جوانی خود را در اطاعت خدا به سر آرَد، مگر آن که خداوند اجر هفتاد و دو پیغمبر به او عطا کند.

او معاویه را مورد خطاب قرار می‌داد که در زمانی که مسلمین در تنگدستی و مشقت هستند چرا به ساختن کاخ اقدام کرده است؟ اگر حکومتش مردمی است پس چرا برای خویش محافظ گزیده است؟ و چرا طلا و نقره می‌اندوزد؟ بنابراین، او را به مدینه برگرداندند و عثمان که طاقت شنیدن آیه ی کنز را از زبان ابوذر نداشت، او را به ربذه (جایی بی آب و علف) تبعید کرد و بعد از مدت‌ها جان به جان آفرین تقدیم کرد و روحش به ملکوت اعلی پیوست و مقبره او در ربذه است.

یا اباذر! فضیلت علم از عبادت بیشتر است، و بدان که اگر چندان نماز گزارید که خمیده شوید، و آن قدر روزه بگیرید که چون نی، لاغر شوید این اعمال سودی نبخشد؛ مگر آن که با ورع و پارسایی همراه باشد.

(آسمان بر کسی سایه نیفکنْد و زمین کسی را بر پشت خود نگرفت که راستگوتر از ابو ذر باشد) را به پاس این ویژگی والای او بیان فرمود.

او معاویه را مورد خطاب قرار می‌داد که در زمانی که مسلمین در تنگدستی و مشقت هستند چرا به ساختن کاخ اقدام کرده است؟ اگر حکومتش مردمی است پس چرا برای خویش محافظ گزیده است؟ و چرا طلا و نقره می‌اندوزد؟

یا اباذر! مردمی در امت من بیایند و در ناز و نعمت زاییده و بزرگ شوند و همّشان، خور و خواب باشد و چرب زبانی کنند، آنها بدترین امت من هستند.

از جمله نزاع وی با معاویه، اعتراض ابوذر به ساختن «کاخ سبز» معاویه است. وقتی که ابوذر این کاخ را در دمشق می‌بیند به وی می‌گوید: «ای معاویه، اگر این خانه را از مال مردم ساخته‌ای خیانت است و اگر از مال خود ساخته‌ای، اسراف است.»

دیگران برای تبرئه ی عثمان، کوشیده‌اند تا به ابوذر تهمت سوسیالیست بودن و فکر اشتراکی داشتن و مخالفت با مالکیّت خصوصی بزنند، امّا علامه امینی در الغدیر، بحث مبسوطی در ردّ این اتهام دارد.