بریده‌هایی از کتاب علم در جامعه: مقدمه‌ای بر مطالعات اجتماعی علم

داد. این فرضیه که ویروس‌های ایجادکننده غده وجود دارند ـــ فرضیه‌ای که بعدها جایزه نوبل را برای تمین، بالتیمور و دولبکو برای کشف آنزیم رونوشت‌برداری معکوس به ارمغان آورد ـــ ناگزیر موجب برانگیختن شکاکیت دانشمندانی شد که تمام زندگی خود را در سایه این اندیشه جزمی که RNA هرگز نمی‌تواند DNA را تولید کند گذرانده بودند (Kelves, 1999). این نوع مناقشه‌ها بین دانشمندانی با وابستگی‌های علمی متفاوت پدیده نادری نیست. زیست‌شناسان انگلیسی، برخلاف زمین‌شناسان، قبل از انتشار کتاب منشأ انواع داروین تمایل خود را به کنار گذاشتن دیدگاه غایت‌شناختی تاریخ طبیعی نشان داده بودند.

علم موضوعی است که به شکلی روزافزون محور بحث‌های عمومی قرار می‌گیرد. نقش اقدامات علمی، مسئولیت‌های آن، روابط آن با نهادهای اجتماعی، سیاسی، دینی و اقتصادی و تدابیر اجرایی و قانونی مورد نیاز برای نظم بخشیدن به اکتشاف‌های علمی و نوآوری‌های تکنولوژیکی موضوع‌هایی است که هر روز با اهمیت و ضرورت بیش‌تری در دستور کارهای سیاسی و دولتی قرار می‌گیرد.

مطابق آن خودِ مفهوم خلأ نیز باید کنار گذاشته می‌شد، از طرف بویل باطل اعلام شد و بویل این کار را با ابزاری انجام داد که دعوا را فروخوابانید: ماشینی که می‌توانست «واقعیت تولید کند»، یعنی پمپ‌هایی که در آزمایش او درباره خلأ در انجمن سلطنتی به کار گرفته شده بود. آزمایشی «محلی» که در حضور شماری معدود از مردان اصیل‌زاده ـــ و لذا قابل اعتماد ـــ صورت گرفته بود و بعد هم با جزئیات نوشته شده بود به یک «امر واقع» بدل شد که هر کسی با آن موافقت می‌کرد

یکی از اعتراض‌های ممکن به برنامه تمام‌عیار همان «برهان تجربه‌گرایی» است که بر اساس آن «عوامل اجتماعی باورهای ما را تحریف می‌کنند، درحالی‌که باورهای صادق حاصل به‌کارگیری آزادانه قوای ادراکی و دستگاه حسی ـ حرکتی خواهد بود»

بر اساس جامعه‌شناسی شناخت علمی، آن‌چه دانشمندان «می‌بینند» و تبیین‌هایی که در توجیه آن مطرح می‌کنند در کل به نقش علم و دانشمندان در آن برهه تاریخی و سطح تخصص‌گرایی و جدایی بین متخصص و غیرمتخصص وابسته است. شاپین این امر را موضوع بخش سوم مطالعه‌های جامعه‌شناسی علم می‌داند. در قرن هفدهم دانشمندان فرانسوی از پذیرش این امر که شهاب‌سنگ‌ها از آسمان می‌آیند اکراه داشتند، زیرا گزارش سقوط این اجرام اغلب از سوی روستاییان و «غیرمتخصصان» ارائه می‌شد، درنتیجه، این پدیده نامعتبر شمرده می‌شد. با وقوع انقلاب و به دنبال آن تغییر عقیده متخصصان و اندیشمندان درباره مردم عادی، دانشمندان به‌طور جدی به بررسی ارتباط بین شهاب‌باران و سقوط اشیای سنگی در روستاها پرداختند.

بخش چهارم مطالعه‌هایی که شاپین برشمرده است او را قادر به این استدلال می‌کند که با تخصصی شدن فعالیت علمی نقش عوامل اجتماعی متوقف نمی‌شود. درواقع، می‌توان نشان داد که دانشمندان از تصورات، الگوها و استعاره‌های فرهنگ عمومی بهره فراوان می‌برند. منبع این تصورات ممکن است، مثلاً، فرهنگِ تکنولوژیکی (مثلاً پمپ مکانیکی که هاروی قلب را با آن مقایسه می‌کند) یا فرهنگِ سیاسی باشد. برای نمونه ویرچو، زیست‌شناس و فعال سیاسی سرشناس، تصورش را از ارگانیسمِ تشکیل‌شده از سلول‌ها از طریق تشابه آن با تصورش از اجتماع، که در آن شهروندان منفرد برای نفع عمومی همکاری می‌کنند، بیان می‌کند (Mazzolini, 1988). تأثیر نظریه مالتوس در مورد رقابت اجتماعی و فردگرایی ـــ مفاهیمی که در جامعه عصر ویکتوریا رواج داشتند ـــ بر توسعه نظریه تکاملی داروین از نمونه‌های معروف و بسیار مطالعه‌شده در این زمینه است

بر اساس جامعه‌شناسی شناخت علمی، آن‌چه دانشمندان «می‌بینند» و تبیین‌هایی که در توجیه آن مطرح می‌کنند در کل به نقش علم و دانشمندان در آن برهه تاریخی و سطح تخصص‌گرایی و جدایی بین متخصص و غیرمتخصص وابسته است. شاپین این امر را موضوع بخش سوم مطالعه‌های جامعه‌شناسی علم می‌داند. در قرن هفدهم دانشمندان فرانسوی از پذیرش این امر که شهاب‌سنگ‌ها از آسمان می‌آیند اکراه داشتند، زیرا گزارش سقوط این اجرام اغلب از سوی روستاییان و «غیرمتخصصان» ارائه می‌شد، درنتیجه، این پدیده نامعتبر شمرده می‌شد. با وقوع انقلاب و به دنبال آن تغییر عقیده متخصصان و اندیشمندان درباره مردم عادی، دانشمندان به‌طور جدی به بررسی ارتباط بین شهاب‌باران و سقوط اشیای سنگی در روستاها پرداختند.