بریده‌هایی از کتاب علم در جامعه: مقدمه‌ای بر مطالعات اجتماعی علم

داد. این فرضیه که ویروس‌های ایجادکننده غده وجود دارند ـــ فرضیه‌ای که بعدها جایزه نوبل را برای تمین، بالتیمور و دولبکو برای کشف آنزیم رونوشت‌برداری معکوس به ارمغان آورد ـــ ناگزیر موجب برانگیختن شکاکیت دانشمندانی شد که تمام زندگی خود را در سایه این اندیشه جزمی که RNA هرگز نمی‌تواند DNA را تولید کند گذرانده بودند (Kelves, 1999). این نوع مناقشه‌ها بین دانشمندانی با وابستگی‌های علمی متفاوت پدیده نادری نیست. زیست‌شناسان انگلیسی، برخلاف زمین‌شناسان، قبل از انتشار کتاب منشأ انواع داروین تمایل خود را به کنار گذاشتن دیدگاه غایت‌شناختی تاریخ طبیعی نشان داده بودند.

بر اساس جامعه‌شناسی شناخت علمی، آن‌چه دانشمندان «می‌بینند» و تبیین‌هایی که در توجیه آن مطرح می‌کنند در کل به نقش علم و دانشمندان در آن برهه تاریخی و سطح تخصص‌گرایی و جدایی بین متخصص و غیرمتخصص وابسته است. شاپین این امر را موضوع بخش سوم مطالعه‌های جامعه‌شناسی علم می‌داند. در قرن هفدهم دانشمندان فرانسوی از پذیرش این امر که شهاب‌سنگ‌ها از آسمان می‌آیند اکراه داشتند، زیرا گزارش سقوط این اجرام اغلب از سوی روستاییان و «غیرمتخصصان» ارائه می‌شد، درنتیجه، این پدیده نامعتبر شمرده می‌شد. با وقوع انقلاب و به دنبال آن تغییر عقیده متخصصان و اندیشمندان درباره مردم عادی، دانشمندان به‌طور جدی به بررسی ارتباط بین شهاب‌باران و سقوط اشیای سنگی در روستاها پرداختند.

یکی از اعتراض‌های ممکن به برنامه تمام‌عیار همان «برهان تجربه‌گرایی» است که بر اساس آن «عوامل اجتماعی باورهای ما را تحریف می‌کنند، درحالی‌که باورهای صادق حاصل به‌کارگیری آزادانه قوای ادراکی و دستگاه حسی ـ حرکتی خواهد بود»

علم موضوعی است که به شکلی روزافزون محور بحث‌های عمومی قرار می‌گیرد. نقش اقدامات علمی، مسئولیت‌های آن، روابط آن با نهادهای اجتماعی، سیاسی، دینی و اقتصادی و تدابیر اجرایی و قانونی مورد نیاز برای نظم بخشیدن به اکتشاف‌های علمی و نوآوری‌های تکنولوژیکی موضوع‌هایی است که هر روز با اهمیت و ضرورت بیش‌تری در دستور کارهای سیاسی و دولتی قرار می‌گیرد.