بریده‌هایی از کتاب کلیات عطار

کجا بودم کجا رفتم کجاام من نمی‌دانم به تاریکی در افتادم ره روشن نمی‌دانم

ندارم من درین حیرت به شرح حال خود حاجت که او داند که من چونم اگرچه من نمی‌دانم

هرچه در فهم تو آید آن بود مفهوم تو

گناهم گر زماهی تا بماه است ولیکن رحمتت بیش از گناه است

دلی کز عشق جانان دردمند است همو داند که قدر عشق چند است

ره بس دور است توشه بردار و برو فارغ منشین تمام کن کار برو تا چند کنی جمع که تا چشم زنی فرمان آید که جمله بگذار برو

آنکه باشد او ز نسل فاطمه باشدش در خیر و خوبی خاتمه

چون تو جانان منی جان بی تو خرم کی شود

گر ترا آن چشم غیبی باز شد با تو ذرات جهان هم راز شد

که عالم گویی از سر نوجوان بود چو رخ در خاک خواهد ریخت چون گل می گلرنگ ده بربانگ بلبل بسی گل بر دمد دل چاک کرده تو روی همچو گل در خاک کرده میی در ده که امشب نیم مستیم که ما از بهر رفتن آمدستیم چو وقت صبحدم یک جام خوردیم بمی بر صبح بی شک شام خوردیم

پدر را گفت آن خواهم همیشه که باشد کیمیا سازیم پیشه اگر یابم بعلم کیمیا راه شوند از من جهانی کیمیا خواه

من ماندم و از ماندن من نیز اثر نیست

من ندانم تو منی یا من توی محو گشتم در تو و گم شد دوی

فلک گویی یکی بازیگر آمد که هر ساعت برنگی دیگر آمد

طبیعت لاجرم در هر زمانی بنو نو میسراید داستانی

دردا که درین بادیه بسیار دویدیم

گفت: هرگز متکبر بوی معرفت نیابد. گفتند: نشان متکبر چیست؟ گفت: آنکه در هژده هزار عالم نفسی بیند خبیث تر از نفس خویش.

جهد کن ای دوست تا واصل شوی یک ره و یک قبله و یک دل شوی والذین جاهدوا فرمود حق جهد کن در راه تا گیری سبق هر که را این راه حق حاصل شود بی‌شکی او با خدا واصل شود هر که را این راه ناید در شمار در قیامت پیش حق شد شرمسار

گر نکوییت بیشتر گردد آسمان در زمین به سر گردد

کسی با شوق روحانی نخواهد ذوق جسمانی

ز پا افتادم از درد جدایی

گر ز عشق اندک اثر می‌دیدیی عیبها جمله هنر می‌دیدیی

دانی که چه خواهم من دلسوخته از تو خواهم که نخواهم، دگرم هیچ نظر نیست

گر مرد رهی میان خون باید رفت وز پای فتاده سرنگون باید رفت تو پای به راه در نه و هیچ مپرس خود راه بگویدت که چون باید رفت

دردا که درین بادیه بسیار دویدیم در خود برسیدیم و بجایی نرسیدیم

ای در درون جانم و جان از تو بی خبر وز تو جهان پر است و جهان از تو بی خبر چون پی برد به تو دل و جانم که جاودان در جان و در دلی دل و جان از تو بی خبر ای عقل پیر و بخت جوان گرد راه تو پیر از تو بی نشان و جوان از تو بی خبر نقش تو در خیال و خیال از تو بی نصیب نام تو بر زبان و زبان از تو بی خبر از تو خبر به نام و نشان است خلق را وآنگه همه به نام و نشان از تو بی خبر جویندگان جوهر دریای کنه تو در وادی یقین و گمان از تو بی خبر چون بی خبر بود مگس از پر جبرئیل از تو خبر دهند و چنان از تو بی خبر

ای برادر گر تو هستی حق طلب جز بفرمان خدا مگشای لب گر خبر داری زحی لایموت بر دهان خود بنه مهر سکوت

مانع خود هم منم در راه خویش

غره مشو گر ز چرخ کار تو گردد بلند زانکه بلندی دهد، تا بتواند فکند

دربارهٔ عطار فَریدالدّین ابوحامِد محمّد عطّار نِیشابوری (۵۴۰ - ۶۱۸ قمری) یکی از عارفان و شاعران ایرانی بلندنام ادبیات فارسی در پایان سدهٔ ششم و آغاز سدهٔ هفتم است. او در سال ۵۴۰ هجری برابر با ۱۱۴۶ میلادی در نیشابور زاده شد. وی یکی از پرکارترین شاعران ایرانی به شمار می‌رود و بنا به نظر عارفان در زمینه عرفانی از مرتبه‌ای بالا برخوردار بوده‌است.