بریده‌هایی از کتاب جهانم را بخوان

همیشه مرا به خاطر چیزی که در خلوتِ خود بوده‌ام دوست داشته‌اند نه به خاطرِ کسی که در اجتماع نشان می‌دادم که هستم.

چرا هنوز عشق با این همه قربانی که گرفته است آرزوی خلق است؟

ما آدمهای بدی نیستیم و امیدوارم این هم یکی از دروغ‌هایی نباشد که برای تسلی خاطر خودمان ساخته ایم.

برای تو که روشنیِ چشم منی آرزو می‌کنم موهایت سفید نشود، مگر کنار آنکه دوستش داری و بر صورتت چین و چروک نیوفتد مگر خطِ لبخند از سر زیاد خندیدنت. دعایم برایت این است که دستانت نلرزد مگر به هنگام دریافت جایزه‌هایت آن هم از روی شوق و صدایت هرگز نلرزد مگر به هنگام دلبری برای معشوق. خوشبخت‌ترین باش و شاد ترین.

اینکه مجادلهٔ من و امثال من با اینها که به اسم عشق، چه پرده دری‌ها که نمی‌کنند و چه دل‌ها که نمی‌شکنند و چه دروغ‌ها که سر هم نمی‌کنند تا کجا به درازا می‌کشد مشخص نیست

امید، آن یگانه شانس ما برای بقاست که سرانجام روزی به پشتوانهٔ آن از نو بر می‌خیزیم؛ حتی شده از میان خاکسترها.

هرگز فراموش نکن دوست داشتنِ صرفِ یک نفر، شرط کافی برای هم مسیر شدن نیست. زندگی پر از نشدن‌ها و نرسیدن‌ها و نخواستن هاست. برو و بیش از این برای خودت آرزوی محال نساز.

من به سازشِ با دوران مشغولم. تا حدی نزد مردم سپر انداخته‌ام ولی روحم را تسلیم آنها نکرده‌ام. اندکی باب میل دوستان و آشنایان زندگی میکنم ولی هرگز باورم با آرزوی آنها بُر نخورده است. نه این چنین شجاعم که آزادی در گرویِ رستگی کامل از قید و بند نگاه مردم بینم و نه تا این اندازه بزدل که رستگاریِ دوران، در همراهیِ جماعت بینم. به زندگی کردنِ رویای خود مشغولم؛ تا آنجا که می‌شود پیش چشم مردم و از آنجا که نمی‌شود را روی کاغذ. می‌نویسم و جهان‌های تازه با آدم‌های تازه می‌سازم. دنیایی که گوش دادن به صدای قلب در آن، بدین اندازه دشوار نباشد و لذت تجربهٔ حیات با زندگی در میان مردم در تقابل نباشد

آرزویم برایت این است که امروز تا حد توان، خودت را دوست داشته باشی و در چشم خودت یگانه جلوه کنی.

اگر آن جا که هستی هیچکس تو را نمی‌فهمد لااقل تو با خودت سر ناسازگاری بر ندار و هوای دیارهای دیگر به سرت نزند که در همه جای دنیا زندگی سخت و بعضا تلخ و گاه جانکاه است. هر رنجی معنایی دارد همان جایی که هستی معنی رنجت را پیدا کن و آنچه را که تقدیر تا به امروز از دستت نگرفته دو دستی بچسب و به دوست داشتن مشغول باش؛ چه آدمها بفهمند چه نفهمند.

برو و رویای لاجوردی کسی شو که او هم تو را ببیند، بفهمد، بخواهد و بتواند کنارت بماند و هرگز فراموش نکن دوست داشتنِ صرفِ یک نفر، شرط کافی برای هم مسیر شدن نیست. زندگی پر از نشدن‌ها و نرسیدن‌ها و نخواستن هاست. برو و بیش از این برای خودت آرزوی محال نساز.

همه فریاد می‌زنند که دست از قضاوت کردن یکدیگر برداریم لکن جامعه هنوز هم شوق چشمان آنها که به حق زنده‌اند و نگاه به افق‌های دور دارند را به سخره می‌گیرد و رفتاری را نمی‌پذیرد مگر آنکه حداقل خیل کوچکی از مردم مشغول انجام آن باشند و این از نظر من ارزشی ندارد؛ چرا که این پذیرش یکی از هزاران عرف موجود است و نه احترام به حق مسلم «یک» نفر برای متفاوت زیستن.

هر رنجی معنایی دارد همان جایی که هستی معنی رنجت را پیدا کن و آنچه را که تقدیر تا به امروز از دستت نگرفته دو دستی بچسب و به دوست داشتن مشغول باش؛ چه آدمها بفهمند چه نفهمند.

دردمان افزون نگشت؛ سرانجام صبرمان بود که تمام شد.

حالم با زندگی در سکوت بهتر است. نه اینکه دور خودم دیوار کشیده باشم و ریسمان معاشرت با جهان، دریده باشم، نه؛ اما بیش از اندازه میان خلق بودن و مجادله برای مثل آنها بودن گاه عجیب مرا در تنگنا قرار می‌دهد. انگار که قلب و روحم را می‌آزارد و خفه می‌کند.

همرازِ من! بدان که همه چیز پایانی دارد و خزان هر واقعه‌ای در پیش است؛ دیر یا زود ولی ناگزیر.

عزیزِ دورِ من! حواست باشد که قلب، فرزند ذهن است؛ ذهن، پریشانی قلب را در می‌یابد و خود هزاران بار بیشتر به سختی و تقلا می‌افتد تا قلب را از متلاشی شدن حفاظت کند ولی قلب، نوجوان سرکشِ بی‌تجربه ایست که هرگز ذهن را نمی‌فهمد؛

ما اینجا به ظاهر، شیفتهٔ صداقتیم ولی درعمق جان، برای شنیدن و ساختن دروغ‌های مورد علاقه مان دست و پا می‌زنیم.

خاطرت آزرده و دلت چرکین نشود؛ ما آدمهای بدی نیستیم. فقط از دویدن و نرسیدن خسته ایم. از اینکه زورمان به این دنیا نمی‌رسد و از اینکه قدِ دردها از ما بلندتر است، از اینکه محبوب، معشوق دیگریست و اینکه هیبت بغض در کنج گلوی ما نمی‌گنجد و از اینکه دوست، یار غار دشمن شده است خسته‌ایم. دروغ، رستاخیز ماست؛ همان جهان دیگری که حق هر کس برای زندگیست. ما در دروغ آنچه را که هرگز نداشتیم و آنکه هیچ وقت نشدیم را یافتیم. ما کوه درد بودیم و هر چیزی که مرهم زخمهایمان شد را پرستیدیم؛ خواه در ذات خود خوب باشد یا بد. ما آدمهای بدی نیستیم و امیدوارم این هم یکی از دروغ‌هایی نباشد که برای تسلی خاطر خودمان ساخته ایم.

چرا هنوز عشق با این همه قربانی که گرفته است آرزوی خلق است؟

امید دادنِ مداوم به دیگری، مثل جان دادن به اوست.

آدمها مرا گنگ و مبهم می‌دانند و مرا با خلقت خودشان بیگانه می‌بینند چون حالم با زندگی در سکوت بهتر است. نه اینکه دور خودم دیوار کشیده باشم و ریسمان معاشرت با جهان، دریده باشم، نه؛ اما بیش از اندازه میان خلق بودن و مجادله برای مثل آنها بودن گاه عجیب مرا در تنگنا قرار می‌دهد. انگار که قلب و روحم را می‌آزارد و خفه می‌کند. آدم‌ها مرا دوست دارند گرچه می‌دانم دوست داشتنِ من کارِ آسانی نیست اما گاه احساس می‌کنم در این خاک گم شده‌ام و کسی را ندارم و کدامین اندوه از این جانکاه تر؟ گاه دوستان عزیز من از من می‌رنجند چرا که در برابر داستان سرایی‌های آنها فقط لبخند می‌زنم ولی هرگز درک نمی‌کنند که من کلمه به کلمهٔ حرفهایشان را مزه مزه کرده، میچشم و شادی و غمشان پیش چشمم دررنگ‌های مختلف نقش می‌بندد. حتی بعضاً شده که خیال کوچ به سرم زده و اندیشهٔ اینکه آدم‌ها را رها کنم و بروم اما نمی‌دانم این زنجیر دلتنگی چیست که مرا بدان بسته اند؟ هنوز نرفته، هنوز دور نشده وحشت جهان خالی از آنها روحم را به لرزه می‌اندازد؛ سر جایم قرص می‌نشینم و به این می‌اندیشم که احساس ما گاه مایهٔ بدبختی ماست ولی زندگی همین شادی را در میان غم‌ها جستن و درمان را در دل رنج‌ها یافتن است. اقبال من هم همین جا و آمیخته با شوربختی‌های من است.

عزیز دور از چشمم! چرخ فلک ستمگر است و مشتاق رنجوریِ ما و زندگی تا دلت بخواهد از ما محبوب می‌گیرد و هرگز سیر نمی‌شود که این بهای زنده بودن است که ما می‌پردازیم و اگر آن جا که هستی هیچکس تو را نمی‌فهمد لااقل تو با خودت سر ناسازگاری بر ندار و هوای دیارهای دیگر به سرت نزند که در همه جای دنیا زندگی سخت و بعضا تلخ و گاه جانکاه است. هر رنجی معنایی دارد همان جایی که هستی معنی رنجت را پیدا کن و آنچه را که تقدیر تا به امروز از دستت نگرفته دو دستی بچسب و به دوست داشتن مشغول باش؛ چه آدمها بفهمند چه نفهمند.

نامهٔ شمارهٔ شانزده در این میدان مرا یارای مقاومت نمانده است. ایستادگی می‌کنم به یک دلیل و آن اینکه در این زندگی و در این پیکار تن به تن میان تقدیر و بشر، یک نفر هم کمتر ببازد یک نفر است. به این فکر می‌کنم با همهٔ بیگانگی‌ام، اینجا هنوز هم حلقهٔ میانی یک زنجیرم. هنوز آدمهایی هستند که تا بنِ جان با من از یک ریشه‌اند و به گسترهٔ روح مرا دوست می‌دارند. من اگرچه خودم مجروح‌ترین میدان باشم، باز هم نمی‌توانم بارِ از هم گسستن و متلاشی شدن این زنجیره را به دوش بکشم. این گناهی نیست که بر گردن من وزن نداشته باشد. از زندگی دست نمی‌کشم تا این مبارزه را برای آنها که بعد از من می‌مانند از اینکه هست سخت‌تر نکرده باشم.

من به سازشِ با دوران مشغولم. تا حدی نزد مردم سپر انداخته‌ام ولی روحم را تسلیم آنها نکرده‌ام. اندکی باب میل دوستان و آشنایان زندگی میکنم ولی هرگز باورم با آرزوی آنها بُر نخورده است. نه این چنین شجاعم که آزادی در گرویِ رستگی کامل از قید و بند نگاه مردم بینم و نه تا این اندازه بزدل که رستگاریِ دوران، در همراهیِ جماعت بینم. به زندگی کردنِ رویای خود مشغولم؛ تا آنجا که می‌شود پیش چشم مردم و از آنجا که نمی‌شود را روی کاغذ. می‌نویسم و جهان‌های تازه با آدم‌های تازه می‌سازم. دنیایی که گوش دادن به صدای قلب در آن، بدین اندازه دشوار نباشد و لذت تجربهٔ حیات با زندگی در میان مردم در تقابل نباشد. آنجا که همه یک اندازه انسانند و به یک اندازه حق زیستن دارند.