بریده‌هایی از کتاب کتاب راهنمای زندگی

بیش‌تر حرف‌ها و کارهای‌مان ضروری نیستند. اگر حذف‌شان کنیم، زمان و آرامش بیش‌تری خواهیم داشت. ـ مارکوس اورلیوس

سنکا می‌گوید: «بدون تعلل از همه چیز لذت ببر. معلوم نیست امشب را ببینی، حتی معلوم نیست یک ساعت دیگر را هم ببینی.»

راسل می‌گوید: «می‌توانید از دست حسادت خلاص شوید. فقط باید از خوشی‌هایی که سر راه‌تان قرار می‌گیرند، لذت ببرید، کاری را بکنید که وظیفه‌تان است و خود را با کسانی مقایسه نکنید که احتمالاً به اشتباه خیال می‌کنید از شما خوشبخت‌ترند.»

وقتی روی هدفی کار می‌کنیم پرانرژی‌تر از زمانی هستیم که به آن می‌رسیم. رسیدن به هدف می‌تواند حس پوچی را در وجودمان بیدار کند.

لازم نیست بابت هر اشتباهی خود را سرزنش کنیم و مشکل دیگری برای خود بسازیم. زندگی همین است.

خرید کورکورانهٔ هر آن‌چه دل‌مان می‌خواهد، درمان نیست، بلکه بیماری‌ای است که باید درمان شود.

همه چیز با سرعتی سرسام‌آور محو می‌شود؛ مثل شکوفه‌های گیلاس در بهار که در ژاپن نماد زیبایی و اندوه است.

انسان بودن یعنی کم آوردن.

آن‌چه زیبایی‌شناسی ژاپنی، نگرش ویتگنشتاین و فلسفهٔ سِن را دور هم جمع می‌کند، این نکته است: پذیرش عیب و نقص‌ها به معنای پذیرش استانداردهای پایین نیست. کاملاً برعکس؛ تنها زمانی از یوغ کمال رها می‌شویم که بتوانیم نهایت تلاش‌مان را بکنیم. بهترین فرصت برای صعود به اوج زمانی به دست می‌آید که بالا رفتن از کوه را غیرممکن ندانیم.

رواقیون از مثال کماندار کمک می‌گیرند. اگر بخواهیم به هدف بزنیم، فقط می‌توانیم نهایت تلاش‌مان را بکنیم و مهارت‌های کمانداری خود را پرورش دهیم. وقتی تیر رها شد، دیگر تحت کنترل ما نیست و تندبادی می‌تواند آن را از هدف دور کند. اهداف نیز همین طورند: برای رسیدن به آن‌ها، به مقداری شانس نیاز داریم. بنابراین بهتر است روی چیزی تمرکز کنیم که تحت کنترل‌مان است، یعنی ذهنیت و اعمال‌مان. نتیجهٔ نهایی در دست ما نیست.

مثلاً فکر می‌کنیم سالیان سال باید مثل نوجوان‌ها، امیال جنسی قوی داشته باشیم. حتی این مسأله را خوب، طبیعی و مطلوب می‌پنداریم. اما از نظر سقراط، کاهش شهوت یکی از مزایای پیری است. از سوفوکل نقل می‌کند: «حس می‌کنم از دست اربابی دیوانه و وحشی رها شده‌ام.» موضوع فقط این نیست. می‌گوید: «قطعاً پیری آرامشی عمیق به انسان می‌بخشد و او را از شر این مسأله و دیگر هوس‌ها آزاد می‌کند.»

گاهی حتی زنده ماندن هم نوعی دستاورد محسوب می‌شود.

«همه چیز را همان طور که هستند، بپذیرید. همه چیز می‌گذرد.»

چیزهایی چون ثروت، افتخارات، قدرت و شهرت نهایتاً موهبت‌های اقبال هستند. انسان عاقل می‌داند ممکن است هر لحظه از دست‌شان بدهد، پس آن‌ها را قرضی قلمداد می‌کند. اما نکتهٔ مهم‌تری که فلسفه به آن اشاره دارد این است که بوئتیوس از چیز ارزشمندی محروم نشده، زیرا چنین چیزی گرفتنی نیست: «اگر... ارباب خودت باشی، چیزهایی خواهی داشت که هرگز آرزو نمی‌کنی از دست‌شان بدهی و اقبال هرگز نمی‌تواند آن‌ها را از تو بستاند.

لارس اسوِندسِن می‌گوید باید مسئولیت تنهایی خود را بپذیریم.

برتراند راسل وضعیت ما را با مرغی مقایسه می‌کند که هر روز صبح خورشید را در آسمان می‌بیند و غذا می‌خورد و انتظار دارد هر روز همین طور باشد. اما فقط یکی از آن قواعد به یک قانون معتبر طبیعی برمی‌گردد، پس مرغ یک روز به جای غذا خوردن، می‌فهمد می‌خواهند سرش را ببرند.

بیش‌تر حرف‌ها و کارهای‌مان ضروری نیستند. اگر حذف‌شان کنیم، زمان و آرامش بیش‌تری خواهیم داشت. ـ مارکوس اورلیوس

اپیکور می‌گوید یادمان باشد «آینده نه کاملاً برای ماست و نه کاملاً از دست ما خارج است. شاید رسیدنش قطعی نباشد، اما نباید کاملاً از آمدنش ناامید شویم.»

از نظر او «زمان و فضای نامحدود با انسان محدود در تعارض است» و این مسأله «پوچی وجود» را نشان می‌دهد. نمی‌توانیم این حقیقت را درک کنیم که «پس از هزاران سال نبودن، ناگهان وجود داریم. اما بعد از مدتی کوتاه دوباره برای هزاران سال نخواهیم بود.»

اگر از نقطه‌نظر هستی هیچ چیزی مهم نباشد، اهمیت تنها در سطحی کوچک‌تر معنا پیدا می‌کند. چشم‌انداز کیهانی جنبهٔ دیگری هم دارد: اگر چه گاهی فعالیت‌های روزانهٔ ما را از معنا تهی می‌کند، اما می‌تواند دغدغه‌های‌مان را کوچک‌تر کرده و از درجهٔ وحشت‌شان کم کند.

در مقیاسی بزرگ‌تر، ما چندان اهمیتی نداریم. نکته این‌جاست که باید نگرانی‌های خود را بدون پایین آمدن ارزش های زندگی کاهش دهیم.

باید نهایت تلاش‌مان را بکنیم تا بهترین نسخهٔ وجودی‌مان را به نمایش بگذاریم. نگرانی دربارهٔ این‌که تا چه حد باید شاد باشیم، به شکوفایی یا حتی خوشحالی بیش‌تر کمکی نمی‌کند.

وقتی وجودتان پیوندی عمیق با یک مکان پیدا می‌کند، وطن صرفاً جایی نیست که به آن تعلق دارید، بلکه چیزی است که بخشی از آن هستید.

دیوید هیوم می‌نویسد: «انسان چیزی جز انبوهی از تناقضات نیست.»

به گفتهٔ پاول تیلیش، میل ما به امنیت اساساً ریشه در اضطراب مرگ دارد. از آن‌جا که نمی‌توانیم به صورت کامل فناپذیری خود را قبول کنیم، دنبال این هستیم که تاحد ممکن مصون باشیم. یعنی این حقیقت را فراموش می‌کنیم که دژهای اطراف‌مان در اصل قلعه‌هایی شنی رو به جزر و مد هستند. به‌اشتباه روی خلق مصونیت تمرکز می‌کنیم و همین سبب می‌شود برای خود زندان‌هایی بسازیم و برای فرار از واقعیت در آن‌ها پنهان شویم. بهتر است از این سلول‌ها بیرون بیاییم و بپذیریم که «هیچ مصونیت قطعی و نهایی‌ای ممکن نیست.»

دابلیو. اچ. دیویز می‌گوید: «اگر به خاطر دغدغه‌های بی‌شمار زمانی برای ایستادن و نگریستن نداشته باشیم، این زندگی چه معنایی دارد.»

اگر فردی درست آموزش دیده باشد، هیچ گاه بیکار نمی‌شود. ـ اُبری دوگرِی

سوزان سانتاگ می‌گوید «افسردگی، یعنی مالیخولیا منهای جذابیت‌هایش.»

داشتن خاطره از داشتن وسایل پیشی گرفته و به بزرگ‌ترین بازار رشدی اقتصادهای کاپیتالیست تبدیل شده است.

نهایتاً نمی‌توانیم بر ذات و طبیعت مسلط شویم. ـ سوگا ریوجین