بریده‌هایی از کتاب بیداری قهرمان درون

«جور بودن» توسط وجوه تشابه آدم‌ها تعریف می‌گردد، در حالی که فردیت توسط وجوه تمایز تعریف می‌شود.

در مجموع در جهان امروز، رده‌بندی‌های مناسبی برای تفکر در بارهٔ جان نداریم و در نتیجه ممکن است تجربهٔ عمدهٔ ما از جان، منفی و به شکل این احساس باشد که چیزی در زندگی‌مان کم است. از آنجا که جامعهٔ ما منکر جان است، بیش‌ترِ ما وقتی جان را تجربه می‌کنیم که دچار ترَکی بشویم؛ ترَک در سلامت جسم یا اخلاقیات یا ترَک‌هایی که در نتیجهٔ بحران‌ها به وجود می‌آیند. برای نمونه، بسیاری از مردم، جان را فقط از طریق رفتارهای خودویرانگرانه مانند اعتیادها، تمناها یا رفتارهای وسواسی تجربه می‌کنند. اما طی بحران‌های بزرگ زندگی‌ست که ناگهان فرد، آرزوی ارتباط کیهانی و معنا را پیدا می‌کند.

اگر می‌توانستیم بیاموزیم خرد خویشتن که درون یکایک ما رمزگذاری شده است، هرگز اشتباه نیست و آن چه آرزوی انجام دادنش را داریم، همان است که باید انجام دهیم، در آفرینش جهانی بهتر مشارکت داشتیم.

رایان آیزلر در کتاب «جام و شمشیر: پیشینهٔ ما، آیندهٔ ما» بر مبنای داده‌های انسان‌شناختی، این نظر را مطرح می‌کند که افسانهٔ سقوط از بهشت در واقع تعبیری از تاریخ واقعی‌ست: «باغ، شرح نمادینی از دورهٔ نوسنگی و زمانی‌ست که زنان و مردان برای اولین بار در زمین به اکتشاف پرداختند و کار کردند و در نتیجه نخستین باغ را آفریدند.»

ما ضمن آفرینش جان منفردمان، در آفرینش جان جهان نیز نقش داریم. بنا بر این، در حالی که زندگی خود را می‌آفرینیم، در آفرینش کیهان نیز مشارکت می‌کنیم.

همزمان با یافتن یا زایش خویشتن حقیقی‌مان، کهن‌الگوی آفریننده هم وارد زندگی ما می‌شود. هنگامی که از ارتباط خود با سرچشمهٔ خلاق کیهان آگاهی می‌یابیم، رفته‌رفته از سهمی که ما نیز در آفرینش داریم، آگاه می‌شویم.

این جان ماست و نه خود ما که زندگی‌مان را می‌آفریند. برای نمونه، شاید جان ما تجربهٔ بیماری یا دیگر انواع شکست یا رنج را انتخاب کند تا از این طریق به خرد ژرف‌تری راه یابد تا ما بتوانیم رشد کنیم. چنین انتخاب‌هایی از نظر خود که وظیفه‌اش سالم و کارآمد نگه داشتن ماست، نفرت‌انگیز است. در نتیجه، هر گاه چنین رویدادهایی رخ می‌دهند، خود، احساس مورد ظلم قرار گرفتن می‌کند؛ درست همان گونه که هر گاه خود، امنیت و موقعیت اجتماعی را اولویت اصلی به شمار می‌آورد، جان احساس مظلوم بودن می‌کند.

هر یک از ما، این امکان را داریم که از طریق خودآگاه کردنِ ناخودآگاه یا به زبان این کتاب، شریک ساختن خود و جان به گونه‌ای که با هم همکاری داشته باشند، نه آن که دچار سوء تفاهم باشند، زندگی خود - و از جمله سلامت جسمانی‌مان - را بیافرینیم.

ما نیاز داریم در شکل دادن به زندگی‌مان با ژرف‌ترین واقعیت جانمان صادق باشیم و اجازه دهیم آن واقعیت پدید آید و گنجی باشد که قلمرو را جانی تازه می‌بخشد. اما به خود نیز نیاز داریم تا به محافظت از این گنج بپردازد، دقت کند که این گنج غارت نشود، مورد توهین قرار نگیرد یا به هیچ شیوه‌ای نسبت به آن بدرفتاری یا بی‌حرمتی نشود.

روان‌شناسان فهمیده‌اند رشد مردم معمولاً به این دلیل متوقف می‌شود که همه چیز زندگی را فقط می‌توانند به همان شیوه‌ای که پیش‌تر می‌دیدند، ببینند. برای نمونه، اگر در کودکی کتک می‌خوردند، دیگران را به عنوان مهاجمان احتمالی و خود را همیشه به عنوان قربانی می‌بینند. آن‌ها شاید به هیچ چیزی که در این الگوی بنیادین نگنجد، توجه نکنند. افزون بر این، کارهای چنین کسانی این داستان را تداوم می‌بخشد و آن‌ها بارها و بارها مورد بدرفتاری قرار می‌گیرند.

خیال‌پردازی‌های ما که با ورود به حسرت، رنج و عشق پرورش می‌یابد، می‌تواند پنداره‌هایی را در ارتباط با تکلیف واقعی‌مان در جهان بیافریند.

به همان درجه‌ای که لحظه به لحظه به فرایند خود اعتماد می‌کنیم و آن چه را درست و اصیل به نظر می‌رسد انجام می‌دهیم، به همان درجه رشد می‌کنیم و به آن چه قرار بوده است، تبدیل می‌شویم.

روان‌درمانگران، آموزگاران و روحانیون نیز اغلب کارشان را پرده برداشتن از خویشتن مدفون یا امکان بالقوه در فرد می‌بینند و با نخستین نگاه حدس می‌زنند که آن امکان چگونه در برخوردهای آتی، راهنمایشان خواهد بود.

روان‌شناسان، روان‌درمانگران، آموزگاران و روحانیون نیز اغلب کارشان را پرده برداشتن از خویشتن مدفون یا امکان بالقوه در فرد می‌بینند و با نخستین نگاه حدس می‌زنند که آن امکان چگونه در برخوردهای آتی، راهنمایشان خواهد بود. توان دیدن و نامیدن آن امکان در خود یا دیگری، اقدام بنیادین و خلاق برای رهایی‌ست.

آن قدر راه‌های گوناگونی مانند خوراکی، خرید، تلویزیون، الکل و مواد مخدر برای بی‌حس کردن خود در برابر تجربه‌هایمان داریم که معمولاً این ترس است که ما را هشیار می‌کند. دیر یا زود، از دست دادن، ترس یا درد، سفر ما را به آغازگری تبدیل می‌سازد. جویندگی فعال است؛ احساس می‌کنیم این ما هستیم که آن را انتخاب می‌کنیم. اما آغازگری، به ویژه زیر سلطهٔ ویرانگر، خود، ما را انتخاب می‌کند.

تجربهٔ آغازگری ممکن است با مرگ فرزند، معشوق یا والد و هشیاری ناگهانی نسبت به فناپذیری، از نظر زمانی جلو بیفتد. [I] ممکن است تجربهٔ آغازگری با نوعی احساس ناتوانی رخ دهد؛ این کشف که هر چه روی آن حساب کرده، در جهت آن تلاش کرده یا کوشیده بودید در زندگی بسازید، پوچ شده است. این تجربه می‌تواند رویارویی با بی‌عدالتی باشد. شما خوب، باانضباط، سخت‌کوش و بامحبت بوده‌اید و در برابر، مشت محکمی به صورتتان می‌خورد.

آغازگری، زیرسلطهٔ ویرانگر مانند یک تیر و دو نشان است؛ نه تنها میرایی و محدودیت را تشخیص می‌دهیم، بلکه این کار را در موقعیتی انجام می‌دهیم که زندگی به خودی خود هیچ معنایی ندارد. این که بدانید خواهید مرد، به اندازهٔ کافی بد است، اما افزون بر چنین شناختی، این احساس که زندگی شما معنایی ندارد، توان‌فرساست. اما اغلب راه حل این معضل، فرار از پذیرش مرگ نیست، بلکه دقیقاً معنا دادن به زندگی از طریق پذیرش گریزناپذیریِ مرگ

ناپایداری زندگی، ما را وادار می‌کند که به ارزشمندی آن پی ببریم. هشیاری نسبت به مرگ می‌تواند ما را از علاقهٔ افراطی به موفقیت، شهرت و ثروت آزاد کند؛ چرا که مرگ به ما ندا می‌دهد تا به یاد داشته باشیم چه چیزی واقعاً مهم است.

انسان‌ها نمی‌توانند به طور کامل خود را از ویرانگر جدا کنند. پس مسأله فقط این می‌شود که چه کسی نابود می‌شود و توسط چه کسی.

هر چه را در ذهن خودآگاه انکار کنیم، ما را تسخیر خواهد کرد. رو به رو نشدن با راه‌هایی که همهٔ ما از طریق آن‌ها در آمد و شد با مرگ هستیم،

همزمان با یافتن یا زایش خویشتن حقیقی‌مان، کهن‌الگوی آفریننده هم وارد زندگی ما می‌شود. هنگامی که از ارتباط خود با سرچشمهٔ خلاق کیهان آگاهی می‌یابیم، رفته‌رفته از سهمی که ما نیز در آفرینش داریم، آگاه می‌شویم.

ما ضمن آفرینش جان منفردمان، در آفرینش جان جهان نیز نقش داریم. بنا بر این، در حالی که زندگی خود را می‌آفرینیم، در آفرینش کیهان نیز مشارکت می‌کنیم.

این جان ماست و نه خود ما که زندگی‌مان را می‌آفریند. برای نمونه، شاید جان ما تجربهٔ بیماری یا دیگر انواع شکست یا رنج را انتخاب کند تا از این طریق به خرد ژرف‌تری راه یابد تا ما بتوانیم رشد کنیم. چنین انتخاب‌هایی از نظر خود که وظیفه‌اش سالم و کارآمد نگه داشتن ماست، نفرت‌انگیز است. در نتیجه، هر گاه چنین رویدادهایی رخ می‌دهند، خود، احساس مورد ظلم قرار گرفتن می‌کند؛ درست همان گونه که هر گاه خود، امنیت و موقعیت اجتماعی را اولویت اصلی به شمار می‌آورد، جان احساس مظلوم بودن می‌کند.

آفریننده هدف: آفرینش زندگی، کار یا واقعیتی تازه از هر نوع ترس: غیر اصیل بودن، آفرینش نامناسب و ضعف قدرت تخیل پاسخ به اژدها یا مشکل: پذیرش این موضوع که اژدها یا مشکل، بخشی از خویشتن است؛ بخشی از آن چه که فرد آفریده است و اشتیاق به این که واقعیت دیگری بیافریند تکلیف: آفرینش خویش و پذیرش خویش هدیه: خلاقیت، هویت و حرفه

در این نکته نهفته است که میان خودمان و سرچشمهٔ روحانی خلاق در کیهان، جداسازی نکنیم. جوهر مطالبهٔ آفرینندهٔ درون این است که تشخیص دهیم سرچشمهٔ بزرگ و روحانی کیهان از ما جدا نیست. ما بخشی از آن سرچشمه و در نتیجه در آفرینش زندگی خود با همدیگر و خدا شریک هستیم. مطالبهٔ توانمان برای مشارکت در آفرینش می‌تواند دستاوردی شگفت‌آور و توان‌بخش باشد.

مهم‌ترین نکته این است که پندارهٔ شما با وجودتان در لایه‌ای ژرف، هماهنگ باشد و از آن چه باید بهترین حالت زندگی‌تان باشد، پیروی کند.

تولد دگربارهٔ جان، به کلی مسیر دیگری را پیش روی ما می‌گذارد؛ اندک‌اندک به خود اجازه می‌دهیم در هر جا هستیم، صادق و اصیل باشیم. البته این فرایند همیشه با مقداری درد همراه است. در حالی که اجازه می‌دهیم خویشتن حقیقی‌مان پس از دورهٔ تکوینی طولانی، آشکار و قابل رؤیت شود، شاید جهان بزرگ بیرون، ما را بترساند و شاید هم ما، آن را بترسانیم! بقیهٔ جهان به بر هم کنش با خود عادت دارد و با بیرون آمدن این موجود تازه که اعلام می‌کند مستقل است، شاید به هم بریزد؛ به ویژه که بسیاری از ما در ابتدا متانت چندانی در اعلام خواسته‌هایمان نداریم. مشارکت در آفرینش جهانی که در آن زندگی می‌کنیم، به شجاعت واقعی نیاز دارد.

معمولاً قهرمانان سرانجام به این نقطه می‌رسند که هم با خودشان صادق هستند و هم مورد محبت جامعه قرار دارند، اما رسیدن به این جایگاه فقط در نتیجهٔ ابراز شجاعت و خلاقیتی‌ست که برای ایجاد تغییری کوچک و هنرمندانه در جهان - به این منظور که جهان بیش‌تر مناسب حال آن‌ها شود - از خود نشان می‌دهند.