بریده‌هایی از کتاب مطرود

جبر وجود نداره. مگر اینکه تو قبولش کنی! - بله. حرفا قشنگن. اما در عمل نه.

چیزهایی مثل اینکه مخاطب، درک عمیق‌تری نسبت به تفاوت‌ها بیابد.

- تضمینی واسه خوشبختی نیست دختر جون.

فکر می‌کنی اگر پدرت جلوی ازدواج تو و خاتون و نمی‌گرفت، الان خوشبخت بودی؟ - تضمینی واسه خوشبختی نیست دختر جون.

نداشت. حوصلهٔ خانه را ندارم. حتی حوصلهٔ عید را! هیچ‌گاه آن‌طور که باید خانواده را در صلح و آرامش ندیده بودم؛ اما همین که بودند باز هم خوب بود. دست کم دلم به داشتنشان کنار یکدیگر گرم می‌شد. مثلاً اینکه گه‌گداری وعده‌های غذایی را سر یک میز می‌خوردیم یا شب‌ها را هر چند کوتاه و گذرا، با هم چای می‌نوشیدیم؛ تعطیلات را فیلم می‌دیدیم. می‌خندیدیم. صد سالی یک بار سفر می‌رفتیم و با وجود اینکه با دعوا به خانه می‌رسیدیم، باز هم خوب بود.

امروز مامان نیست. بابا غمگین است. من تنها هستم و سالمان مثل هر سال نو شده است!

- فکر می‌کنی نباید ازدواج می‌کردم؟

- من فقط می‌خوام یه تحقیق ساده داشته باشم. هنوز دلیلم نامشخصه. اما خب می‌دونم که حداقلش موضوع نابیه. این روزا کمتر کسی به یه بیمار روانی فکر می‌کنه. این‌طور نیست؟ - این روزا، آدما فقط به فکر خودشون می‌افتن. چه توقع‌هایی دارید! - یعنی با فراموش شدن بیماراتون از طرف مردم مشکلی ندارید؟ خنده‌ای مزخرف از حلقش بالا آمد و گفت: - خانم، مردم اون‌قدر مشکل دارن که ذهنشون به یه بیمار روانی قد نده. به علاوه، فکر کردید اگر جامعه به این مسائل توجه کنه، بیمارای ما حالشون خوب می‌شه؟

- من فقط می‌خوام یه تحقیق ساده داشته باشم. هنوز دلیلم نامشخصه. اما خب می‌دونم که حداقلش موضوع نابیه. این روزا کمتر کسی به یه بیمار روانی فکر می‌کنه. این‌طور نیست؟ - این روزا، آدما فقط به فکر خودشون می‌افتن. چه توقع‌هایی دارید! - یعنی با فراموش شدن بیماراتون از طرف مردم مشکلی ندارید؟ خنده‌ای مزخرف از حلقش بالا آمد و گفت: - خانم، مردم اون‌قدر مشکل دارن که ذهنشون به یه بیمار روانی قد نده. به علاوه، فکر کردید اگر جامعه به این مسائل توجه کنه، بیمارای ما حالشون خوب می‌شه؟

تا زمانی که بیماران واقعی، راست‌راست توی جامعه راه می‌روند، تا یک عده آدم سالم را دچار دیوانگی کنند، به این آمار هر روز افزوده می‌شد و این نکتهٔ بیش از حد واضحی‌ست.

خانم مشاور هر هفته می‌پرسید «آن موقع‌ها که بچه بودم، از چیزی می‌ترسیدم یا نه؟» توی دلم می‌گفتم «اصلاً بزرگ‌ترین ترس من همین است خانم. اینکه گذشته را به یاد بیاورم.» او همیشه مثل یک جادوگر ذهنم را می‌خواند. شاید هم حرف‌های نامربوطم باعث می‌شد، بفهمد و ته حرف‌هایش بگوید «اگر به گذشته فکر نکنی، اون به تو فکر می‌کنه، نازلی!»

می‌دانم که وقت و بی‌وقت، خوب نبودم و فقط با مامان آرام می‌شدم. بوی تنش تنها چیزی بود که از دنیا فارغم می‌کرد. دست‌هاش، موهای نرم و همیشه کوتاهش، پرزهای ظریف و خال‌های روی گونه‌اش... همه چیز در او برایم زیبا بود. حتی چیزهایی که توی باقی آدم‌ها نمی‌دیدم. گاهی بیش از حد برایم وصف‌نشدنی‌ست. طوری که هیچ‌گاه درست درباره‌اش فکر نکرده‌ام؛ یعنی منظورم کامل است. نمی‌شود صدای نفس‌هایش را وقتی می‌خوابد، به تصویر بکشم یا از انگشت‌های بلند و باریکش در حال نوازش تنم بگویم. وقتی به او فکر می‌کنم، بیشتر به قدرت مادر بودن پی می‌برم. آن‌چنان که نیروی واژه را نیز شکست می‌دهد.

فکر می‌کنم: به گذشته. گذشته و باز هم گذشته! اصلاً این گذشته قرار نیست مرا رها کند. مثل صمغ به افکارم چسبیده و هر بار بیشتر عذابم می‌دهد. آن‌موقع فکر می‌کردم، چه دختر قوی‌ای هستم که هیچ‌کدام از این‌ها، لبخندم را پاک نمی‌کنند؛ اما حالا می‌فهمم که در تمام مدت، مشغول رسوب‌گذاری بوده‌ام. حالا درونم ته‌نشین شده و با یک کوه خاکی از خاطرات ادامه می‌دهم.

با عود و موسیقی اصیل شرق به هر کجا می‌خواستم سفر می‌کردم و در عالم مستی گم می‌شدم. این زیباترین حالتی بود که بعد از گذشت روزهای بد به من آرامش می‌داد. زمان‌هایی که بین ناراحتی و بی‌رمقی قرار می‌گرفتم، برای خودم شعر می‌خواندم و بازوهایم را بو می‌کردم. این عاشقانه‌ترین احساس به خودم بود. آخر من، به‌جای بوسیدن، کسانی را که دوست دارم، بو می‌کنم. اگر همین بوهای دوست داشتنی نبودند، نمی‌توانستم دنیا را تحمل کنم.

- تجربه چیز خوبیه؛ اما هر کاری ارزش تجربه کردن نداره. به علاوه، خیلی از تجربه‌ها غیر قابل بازگشتن. نمی‌تونی مدت‌ها از عمرت رو کابوس ببینی و ناراحت باشی، فقط به خاطر اینکه می‌خوای تجربه کنی.

جبر وجود نداره. مگر اینکه تو قبولش کنی!

اما گاهی، همه‌چیز حتی خستگی‌های فیزیکی به سال‌های کودکی، نوجوانی، اوایل جوانی و در کل گذشته بازمی‌گشت. زندگی بیش از این‌ها خسته‌ام کرده بود.

به این فکر می‌کنم که سال‌هاست از آخرین رابطه‌ام گذشته و به‌راستی، انسان باید نیازهایش را به کجای یک جامعهٔ مذهبی حالی کند؟ مهم هم نیست. هیچ‌گاه مهم نبوده که جمیع مردم، اسم این را چه می‌گذارند. اما لااقل من به خاطر رفع و مشقت‌هایی که برای نیازهای طبیعی‌ام تحمل می‌کنم، خسته‌ام.

خانم مشاور هر بار بیشتر از قبل به ذهنم رسوخ می‌کند. مثلاً می‌نشیند، کتابم را می‌خواند و ناگهان می‌گوید «چقدر قشنگ!» بعد به این فکر می‌کنم که قشنگ از نظر او یعنی چه و «قشنگ بودن» از نظر انسان‌های دنیا چه معنی متفاوتی می‌تواند داشته باشد؟

شعرام رو نمی‌دم؛ چون فقط برای منفعت خودت اونا رو چاپ می‌کنی. تو هم مثِ اون احمقای چاپلوس می‌خوای بگی که وقتی این پیرمرد ذلیل توی خودش می‌شاشید و از زندگی ناامید بود، من به دادش رسیدم و کاری کردم که به خودش ایمان بیاره. همه‌تون از یه طایفه‌اید لامصبا!