بریده‌هایی از کتاب فقط روزهایی که می نویسم

بعضی از پسرها و دخترها نویسنده می‌شوند چون تنها دفترِ کاری که دوست دارند، داخل سرشان است.

زندگی امتحانی است که فقط یک سؤال دارد: اصلا چرا داری امتحان می‌دهی؟

همه چیزِ پول را دوست داشتم به جز پاشنه ورکشیدن و به دست آوردنش را.

همچنان از خودش می‌پرسد چرا تنبلم؟ چرا نویسنده نشدم؟ چرا دیگر نمی‌توانم کتاب بخوانم؟

«نه چیزی هست که بگویی، نه چیزی که با آن بگویی، نه چیزی که از آن بگویی، نه توانی برای گفتن، نه میلی به گفتن، اما باید گفت.»

فقط وقتی می‌نویسم، فکر می‌کنم.

آدم‌ها بدون کار پژمرده می‌شوند. اما از آن طرف بعضی آدم‌ها از اساس، پژمرده و افسرده‌اند.

چون دانستنِ این نکته تسلی‌بخش است زمانی، جایی، کسی حس کرده باید حرف بزند، کسی که به یک برگ کاغذ خیره شده و سفیدیِ بداخمِ ابدیت را با علائمِ کوچک و ناموزونی آلوده که فارغ از شکل و ترکیب‌شان همیشه می‌گویند: مرا بشناس.

«نه چیزی هست که بگویی، نه چیزی که با آن بگویی، نه چیزی که از آن بگویی، نه توانی برای گفتن، نه میلی به گفتن، اما باید گفت.»

ظاهراً ما هنوز هم بر اساس کتاب‌هایی که می‌خوانیم قضاوت می‌شویم.

این سؤال آزاردهندهٔ دوران کودکی - وقتی بزرگ شدی می‌خواهی چه کاره بشوی؟ - مرا همیشه در بهت و حیرت فرو می‌بُرد.

«پژمردگی و کسلی ما به‌خاطر این است که بقیه مشغولند و ما هم‌صحبت می‌خواهیم. اما اگر همه بیکار بودیم سرِ همدیگر را گرم می‌کردیم و کسی کسل نمی‌شد».

بیشتر ماها می‌خواهیم به قله برسیم اما همه‌مان ارادهٔ صعود نداریم.

ساموئل بکت این‌طور توضیحش می‌دهد: «نه چیزی هست که بگویی، نه چیزی که با آن بگویی، نه چیزی که از آن بگویی، نه توانی برای گفتن، نه میلی به گفتن، اما باید گفت.»

نوشتن فقط یکی از عوامل زندگی نیست بلکه پیش و بیش از آن، ابزاری برای معناکردن زندگی است.

رابرت برتونِ پرتلاش نوشت «من از اندوه می‌نویسم که مشغول باشم و از اندوه حذر کنم.»

من نمی‌خواستم مینارد جی. کربز بشوم ولی از آن طرف چیز دیگری هم نمی‌خواستم بشوم. این سؤال آزاردهندهٔ دوران کودکی - وقتی بزرگ شدی می‌خواهی چه کاره بشوی؟ - مرا همیشه در بهت و حیرت فرو می‌بُرد.

تنبل‌ها با من و شما فرق دارند. ببخشید، با شما فرق دارند.

تنبلی عمیق، بیشتر از آن که به معنای هیچ‌کاری‌نکردن باشد به معنای تقلا و رنجی است که عملاً برای انجام هر کاری تجربه می‌شود.

انگار که آگاه بودن از زندگی، وقتی از حد بگذرد زندگی را مختل می‌کند.

و اگر قلم چیز دیگری نداند، این را می‌داند که روزی باید از حرکت بایستد؛ این هم بخشی از راز و رمز ماجرا است. مرگ منتظر است و ما، هر کدام به شیوهٔ خود، به ملاقاتش می‌رویم.

ممکن است به نظر خیلی‌ها این اعتراف چندان تکان‌دهنده نباشد اما برای کسی که لابه‌لای کتاب‌ها بزرگ شده، کسی که اولین دوستانش کسانی بوده‌اند که می‌توانسته با آن‌ها دربارهٔ کتاب‌ها حرف بزند و کسی که نوشتن و خواندن و درس دادنِ کتاب‌ها برایش محتوم و ناگزیر بوده است، بی‌علاقه شدن به ادبیات دست‌کمی از دست کشیدن از عشق ندارد

هیچ کس طوری زندگی نمی‌کند که انگار هر آن ممکن است پس بیفتد. مرگ پیوسته در پِی‌مان می‌آید اما زمینی را که بر آن راه می‌رویم تاریک نمی‌کند؛

نویسنده‌ها، دیگر رشک‌برانگیز نیستند: آن‌ها می‌دانند که توان رقابت با زمانه را ندارند اما چون نویسنده‌اند این را هم می‌دانند که نمی‌توانند عقب‌نشینی کنند یا انصراف بدهند. خواننده‌ها اما می‌توانند.

بازوِل در قرن هجدهم نوشت «بیکاری ما را پژمرده و کسل می‌کند» دکتر جانسون (که در بقیهٔ موارد آدم معقولی بود) در اعتراض گفت «پژمردگی و کسلی ما به‌خاطر این است که بقیه مشغولند و ما هم‌صحبت می‌خواهیم. اما اگر همه بیکار بودیم سرِ همدیگر را گرم می‌کردیم و کسی کسل نمی‌شد»

تنبلی عمیق، بیشتر از آن که به معنای هیچ‌کاری‌نکردن باشد به معنای تقلا و رنجی است که عملاً برای انجام هر کاری تجربه می‌شود. تنبل‌ها علیل نیستند و می‌توانند کارها را به انجام برسانند، شما زحمت نکشید. ما حمله‌های پرکاری خودمان را داریم؛ انفجارهای هر از گاه مشغولیت و فعالیت که اتفاقاً پربار هم هستند.

سیریل کانولی که مجلهٔ «افق» اش ادبیات انگلیسی را در زمان جنگ جهانی دوم زنده نگه داشت جایی نوشته «دیگران زندگی می‌کنند، من زنده‌ام».

شاید درست‌ترین جواب اصلاً وجود نداشته باشد.

خوب بود اگر می‌شد فقرِ مرا به تعالی شخصیتی و بی‌توجهی به معیارهای غالب جامعه نسبت داد اما متأسفانه نرسیدن به بلوغِ عاطفی و نداشتنِ دیدِ اقتصادی، گزینه‌های محتمل‌تری هستند.

نیچه را (پیش از جنون) به سوی این نتیجه سوق داد که همهٔ فلسفه، در کُنهش «خشمِ نهانی است علیه پیش‌شرط‌های زندگی»