بریده‌هایی از کتاب وسعت یا عمق؟

مطالعه‌ای که روی ورزشکاران ورزش‌های انفرادی انجام‌شده بود هم «تخصص دیرهنگام» را «کلید موفقیت» دانست. پژوهش دیگری نیز با چنین عنوانی انجام شده است: «موفقیت در ورزش‌های تیمی: شروع دیرتر، تقویت توانمندی‌ها، و مصمم‌بودن». وقتی درباره این مطالعات شروع به نوشتن کردم، عده‌ای دست به انتقادهای حساب‌شده زدند و عده‌ای نیز ماجرا را به‌کلی تکذیب کردند. هواداران رشته‌های ورزشی غالباً می‌گفتند «شاید در ورزش‌های دیگر این‌طور باشد، اما درباره ورزش ما صدق نمی‌کند». بزرگ‌ترین تکذیب‌کننده جامعه محبوب‌ترین ورزش جهان یعنی فوتبال بود. چندی بعد در اواخر سال ۲۰۱۴، درست سر بزنگاه، گروهی از دانشمندان آلمانی پژوهشی را منتشر کردند که نشان می‌داد اعضای تیم ملی‌شان، که به‌تازگی قهرمان جام‌جهانی شده بود، عمدتاً ورزشکارانی بودند که شروعی دیرهنگام داشتند و تا پیش از ۲۲ سالگی، یا بیشتر، فوتبال حرفه‌ای را در سطح بازیکنان تازه‌کار لیگ دنبال می‌کردند. آن‌ها بیشترِ دوران کودکی و نوجوانی خود را به بازی در فوتبال غیرحرفه‌ای و سایر ورزش‌ها سپری کرده بودند.

هرچه جزئیات بیشتری درباره یک موضوع در اختیار فرد قرار بگیرد، قضاوت او افراطی‌تر می‌شود.

به قول داگ آلتمنِ آمارشناس، «همه آن‌قدر غرق‌در تحقیق‌کردن هستند که وقت ندارند کمی درنگ کنند و به شیوه تحقیق خود بیندیشند».

گرایش به متخصص‌شدن از این هم فراتر می‌رود. نه‌تنها فرد را مبتلا می‌کند، بلکه کل سیستم را تحت تأثیر قرار می‌دهد، چراکه هر گروه از متخصصان تنها بخش کوچکی از یک پازل بزرگ را می‌بینند.

از بخت خوب، در دوران کارشناسی یک استاد شیمی داشتم که تجسمی‌از ایدئال فلین بود. در هر آزمون، لابه‌لای پرسش‌های معمول شیمی، یک همچین چیزی پیدا می‌شد: «چه تعداد کوک‌کننده پیانو در شهر نیویورک وجود دارد؟». دانشجویان باید با ارائه استدلال برآورد می‌کردند و می‌کوشیدند تعداد درست را به دست آورند. استاد توضیح می‌داد که این نوع پرسش‌ها «مسئله‌های فِرمی» بودند چون انریکو فرمی، که نخستین رآکتور هسته‌ای را زیر زمین فوتبال دانشگاه شیکاگو ابداع کرد، در مواجهه با مسائل دائماً از برآوردهای تقریبی کمک می‌گرفت. مهم‌ترین درسی که می‌شد گرفت این بود که، در حل مسائل، روش تفکر اهمیت بیشتری نسبت به داشتن دانش قبلی درباره جزئیات سؤال دارد.

پیشرفتی که فوراً به چشم بیاید غریزه ما را به انجام بیشتر همان کار وادار می‌کند. اما، درست مثل پزشک حصبه معروف، بازخوردها به ما درس غلط می‌دهند. یادگیری عمیق یعنی یادگیری آهسته. این فرهنگ جلوزدن و شروع زودهنگام گرچه قصد خدمت به افراد را دارد، اما باعث ناکامی آن‌ها می‌شود.

تجربه اعتمادبه‌نفس را افزایش می‌دهد نه مهارت را.

در حل مسائل، روش تفکر اهمیت بیشتری نسبت به داشتن دانش قبلی درباره جزئیات سؤال دارد.

وقت خود را صرف چیزهایی کنید که هدف نهایی روشنی ندارند».

سچینی گفت «همان اول کار مادرتان یک کتاب به شما نداد بگوید ‘این اسم است، این ضمیر است و این یکی مصدر’. اول حرف‌زدن را یاد گرفتید، بعد دستور زبان را».

مهم این است که حواسمان باشد آیا صرفاً به سبب نداشتن استقامت تغییر مسیر می‌دهیم یا به این دلیل که گزینه‌های بهتر موجود را هوشمندانه شناسایی کرده‌ایم.

«سیستم‌های هوش مصنوعی مانند ساوان‌ها هستند» که به ساختارهای معین و جهانی محدود احتیاج دارند.

دانشمندان جوان، پیش از آنکه شیوه تفکر را بیاموزند، عجله دارند که متخصص شوند.

هنگام رویارویی با محیط‌های نامعین و مسائل بدقِلق، گستره تجربیات بسیار ارزشمند است. در مواجهه با مسائل خوش‌قِلق، تخصص‌گرایی متمرکز می‌تواند به‌طور چشمگیری کارآمد باشد. مشکل اینجاست که ما غالباً از فوق‌متخصص‌ها، به دلیل خبرگی‌شان در یک زمینه محدود، انتظار داریم بتوانند مهارت‌های خود را به حوزه مسائل بدقِلق نیز تعمیم دهند.

برای آدم‌هایی که از وقتی دوم دبیرستان‌اند دقیقاً می‌دانند می‌خواهند چه کار کنند متأسفم

«اندرزهایی از این دست که ‘برنده‌ها هرگز تسلیم نمی‌شوند و آن‌ها که تسلیم می‌شوند هرگز برنده نمی‌شوند’ اگرچه با حسن‌نیت بیان می‌شوند، اما می‌توانند نصحیت‌های کاملاً نادرستی باشند».

اجبار به خلق پاسخ، حتی اگر پاسخ خلق‌شده اشتباه باشد، یادگیری بعدی را بهبود می‌بخشد.

در مقایسه با سایر دانشمندان، برندگان جوایز نوبل دست‌کم ۲۲ برابر بیشتر احتمال دارد به‌صورت غیرحرفه‌ای به فعالیت‌هایی چون بازیگری، رقص و شعبده‌بازی یا انواع اجراهای دیگر بپردازند. (۳۸)

کسانی که در حل مسئله موفق‌اند، پیش از یافتن راهبردی مناسب برای حل مسئله، ساختارهای عمیقِ آن را تشخیص می‌دهند و در این کار از دیگران توانمندترند. (۲۵) کسانی که موفقیت کمتری در حل مسئله دارند به اکثریت دانشجویانی‌که تمرین دسته‌بندی مبهم را انجام دادند شبیه‌اند: آن‌ها در ذهن خود مسائل را بر اساس ویژگی‌های ظاهری و آشکارا بیان‌شده مانند بافتار حوزه آن دسته‌بندی می‌کنند. این محققان نوشتند افرادی که در حل مسئله بهترین عملکرد را دارند «ابتدا با دسته‌بندی مسئله شروع می‌کنند».

هر کس باید پیش از قدم‌نهادن در یک راه بداند در صورت وقوع چه شرایطی می‌بایست کار را رها کند.

مهندس نباشید، سازنده باشید. یوکویی معتقد بود که «سازنده می‌داند که چیزی نیمه‌رساناست اما نیازی نیست کارکرد درونی آن را بشناسد ... می‌تواند این کار را به متخصصان واگذار کند.

مراقب باشید بیش‌ازحد مراقب نباشید،

درست مثل از آخر به اول رفتن، سال‌ها پس از ترک دنیای علم شروع به تفکر گسترده درباره این موضوع کردم که علم چگونه باید کار کند.

بهترین نوع یادگیری آن است که به‌آهستگی صورت می‌گیرد و نتیجه آن دانش‌اندوزی‌پایاست

آن‌ها صرفاً طوطی‌وار تکرار نمی‌کردند. نبوغ آن‌ها درست مثل نبوغ پولگارها به ساختارهای تکراری وابسته بود، و دقیقاً به همین دلیل است که می‌توان کاری که پولگارها در آن مهارت داشتند را به‌راحتی به رایانه‌ها محول کرد.

ما نه‌تنها در بازی‌ها، بلکه در مسائل پایان‌بازِ دنیای واقعی، هنوز که هنوز است، ماشین‌ها را شکست می‌دهیم».

به گفته سانتیاگو رامون ئی کاخال، برنده اسپانیایی جایزه نوبل و پدر علوم اعصاب مدرن، «به دیده کسی که آن‌ها را از دور تماشا می‌کند، آن‌ها در حال پراکنده‌کردن و هدردادن انرژی خود هستند، درحالی‌که درواقع دارند انرژی خود را کانال‌سازی و تقویت می‌کنند»(۳۹).

هرچه تصویر کلی‌نگرانه‌تر باشد، سهم بالقوه انسانی منحصربه‌فردتر است. برترین توانایی ما نقطه مقابل تخصص‌گرایی محدود است، توانایی ادغام گسترده.

«چگونه به افراد کشف‌نکردن قوانین را یاد بدهیم». (۳۲) پاسخش این است: با ارائه پاداش برای موفقیت‌های کوتاه‌مدت تکراری که به‌وسیله طیف محدودی از راه‌حل‌ها به دست آمده است.

«کندترین رشد متعلق به انعطاف‌پذیرترین مهارت‌هاست»