نیل دگراس تایسون
زندگینامه و معرفی کتاب‌های نیل دگراس تایسون
نیل دگراس تایسون (Neil deGrasse Tyson) دانشمند، محقق، نویسنده، اخترشناس آمریکایی است که تحقیقات و فعالیت‌های تاثیرگذار بسیاری در زمینه‌ی سیارات و اخترشناسی انجام داده و یکی از شناخته‌شده‌ترین افراد در این حوزه به شمار می‌رود. او با ترکیب علم، فرهنگ و سرگرمی مخاطبان زیادی را جذب خود کرده است و کمک شایانی به ترویج علم در بین نسل جوان کرده است. از برجسته‌ترین آثار نیل دگراس تایسون می‌توان به کتاب «فیزیک نجومی برای افرادی که عجله دارند» اشاره کرد که به سرعت در فهرست پرفروش‌ترین آثار غیرداستانی روزنامه نیویورک تایمز قرار گرفت و در همان هفته‌ی نخست انتشار، رتبه‌ی دوم پرفروش‌ترین کتاب‌های هفته را نصیب خود کرد.
بیوگرافی نیل دگراس تایسون
در اکتبر ۱۹۵۸ در شهر منهتن نیویورک، هیچ‌کس تصور نمی‌کرد پسری متولد شود که سال‌ها بعد، با نظریه‌هایش جهان را شگفت‌زده کند و توجه جهانیان را به خود جلب نماید. نیل دگراس تایسون، که در نه‌سالگی با بازدید از موزه تاریخ طبیعی علاقه‌اش به ستاره‌شناسی شکوفا شد، از همان کودکی به علم علاقه‌ی بسیاری پیدا کرد و تصمیم گرفت تا در این مسیر قدم بردارد. خانواده‌ی تایسون نیز، با توجه به پیشینه‌ی علمی خود، او را در این مسیر حمایت کردند. مادرش، که در رشته‌ی «پیرشناسی» تحصیل کرده بود و پدرش که جامعه‌شناسی برجسته بود، با درک خواسته‌های فرزندشان با او همراه شدند . هرچند در این مسیر، تایسون مدتی به رقص و کشتی نیز علاقه نشان داد و هزینه‌ی کلاس‌هایش را از فعالیت‌های پژوهشی خود تأمین کرد، اما درنهایت و در سن ۳۳سالگی موفق به اخذ مدرک دکترای اخترفیزیک شد و با جدیت بیشتری مسیر حرفه‌ای خود را دنبال کرد. تایسون، با تشکیل تیمی از دانشجویان و محققان برجسته از نقاط مختلف جهان، تحقیقات خود را به سطح بالاتری رساند. این تلاش‌ها در نهایت به یکی از مهم‌ترین کشفیات علمی او ختم شد: شناسایی و بررسی «ماده‌ی تاریک».
عکس‌هایی که تیم تحقیقاتی نیل دگراس تایسون از ابرنواخترها ثبت کردند، نقش مهمی در گسترش شناخت عمومی از علم فیزیک و اخترشناسی داشتند و توجه متخصصان بیشتری را به این پدیده جلب کرد. تایسون همچنین از اولین دانشمندانی بود که بحث اصلاح تعریف سیارات را مطرح کرد که نتیجه‌ی آن حذف سیاره‌ی «پلوتون» از خانواده‌ی سیارات منظومه شمسی بود. او در بین سال‌های ۱۹۹۱تا ۱۹۹۴ به‌عنوان دانشیار پژوهشی پسادکتری در دانشگاه «پرینستون» فعالیت کرد، اما حتی زندگی یک دانشمند، با وجود درگیر شدن با پیچیده‌ترین و عمیق‌ترین مسائل علمی، در نهایت با عشق گره می‌خورد. چهار سال بعد، او با «آلیس یانگ»، که هم‌سن و هم‌رشته‌ی خودش بود، آشنا شد و این آشنایی به ازدواج آن‌ها منجر شد. حاصل این ازدواج دو فرزند بود: «میراندا»، که نامش از یکی از قمرهای سیاره اورانوس گرفته شده و «تراویس».
او نه‌تنها یک اخترشناس و دانشمندی برجسته است، بلکه به‌عنوان مجری، سخنران و صداپیشه نیز در پروژه‌های متعددی فعالیت داشته است. از جمله همکاری‌های او می‌توان به حضور در مستند «کیهان: جهان‌های ممکن» و صداپیشگی در انیمیشن جذاب «اسکرات سرگردان» اشاره کرد.
تایسون به مدت ده سال مقالات بسیاری را در زمینه‌ی نجوم در مجله‌ی «تاریخ طبیعی» به چاپ رساند و سرانجام در سال ۲۰۰۷ تعدادی از این مقالات را انتخاب و آن‌ها را در کتابی با نام جذاب «مرگ توسط سیاه چاله» به چاپ رساند.
او حتی تجربه‌ی بازیگری نیز دارد. او یک بار در قسمتی از سریال طنز «بیگ بنگ تئوری» حضور پیدا کرد. در این برنامه، تصمیم تایسون برای حذف پلوتون از فهرست سیارات به شکلی طنزآمیز مورد بحث قرار گرفت. این حضور، به وی فرصتی داد تا از تصمیم علمی خود و دانشی که در این زمینه به دست آورده بود دفاع کند و توجه بیشتری به کارهایش جلب کند. نقطه‌ی عطف زندگی نیل دگراس تایسون زمانی رقم خورد که به پاس کشفیات و تلاش‌های او در زمینه‌ی اخترشناسی، سیارک شماره ۱۳۱۲۳ را که در ۱۶ مه ۱۹۹۴ کشف شده بود، به نام او نام‌گذاری شد.
نیل دگراس تایسون در سال ۲۰۱۸ سخنرانی تاثیرگذاری در دبی ارائه داد و توجه بسیاری از جمله جهان اسلام را به خود جلب کرد. او درباره‌ی ماده تاریک توضیح داد و همچنین گفت که بخش بزرگی از جهان هنوز ناشناخته و گم‌شده است. سپس به انرژی تاریک اشاره کرد و آن را یکی از شگفت‌انگیزترین کشفیات علمی دانست، چرا که ممکن است سرنوشت نهایی بشر به همین انرژی تاریک وابسته باشد. او همچنین از انبساط فضا خبر داد و توضیح داد که اگر این روند ادامه پیدا کند چه پیامدهایی می‌تواند برای جهان به همراه داشته باشد. تایسون اذعان کرد که دانشمندان نیز هنوز هیچ ایده‌ی مشخصی برای جلوگیری از چنین فاجعه‌ای ندارند و همچنان در حال تحقیق هستند. در بخشی دیگر از سخنرانی خود، به چگونگی شکل‌گیری اولیه‌ی زمین و ورود انسان به این کره پرداخت. او بیان کرد که ما همان موجودات تک‌سلولی هستیم که پس از انفجار کامبرین، به تدریج و از طریق جهش‌های ژنتیکی به شکل کنونی رسیده‌ایم. با این حال، تایسون تأکید کرد که هنوز نمی‌دانند این تغییرات دقیقاً چگونه رخ داده است. او در پایان اضافه کرد که هیچ پیش‌بینی دقیقی درباره‌ی آینده بشر نمی‌توان ارائه داد و با نگاهی بدبینانه اظهار داشت که نسبت به آنچه در پیش است، اطمینان و خوش‌بینی زیادی ندارد.
نیل دگراس تایسون بخش قابل‌توجهی از شهرت جهانی خود را مدیون برنامه مستند فضایی «استارتاک» است. این برنامه که به‌صورت پادکست تهیه می‌شد، با حضور چهره‌های سرشناس در حوزه‌ی بازیگری و همچنین دانشمندان و فضانوردانی برجسته مانند «استیون هاوکینگ»، «میچیو کاکو» و «باز آلدرین» به مباحث علمی و نجومی می‌پرداخت. استارتاک با طراحی هوشمندانه‌ای که بر پایه‌ی طنز بنا شده بود، توانست مخاطبان بسیاری را جذب خود کند. این موفقیت تا جایی پیش رفت که در سال ۲۰۱۴ مجله‌ی رولینگ استون آمریکا آن را در فهرست ۲۰ پادکست کمدی برتر آن زمان قرار داد.
نگاهی به مهم‌ترین کتاب‌ها و آثار نیل دگراس تایسون
کتبا مرگ با سیاه چاله
کتاب «مرگ با سیاه چاله» کتابی غیرداستانی با موضوع نجوم و ستاره شناسی است که در مجله‌ای در سال ۲۰۰۷ به چاپ رسید. محمد نوده فراهانی این مجموعه مقاله را در سال ۱۳۹۸ ترجمه کرد و انتشارات ارشدان آن را به چاپ رساند.
کتاب اختر فیزیک برای افراد بی قرار
کتاب «اختر فیزیک برای افراد بی قرار» از جمله کتاب‌های فوق العاده‌ای است که از این اخترشناس برای عموم مردم به چاپ رسیده و در سال ۲۰۱۷ در آمریکا منتشر شده است. این کتاب در سال ۱۳۹۶ اولین بار از سوی نشر مازیار و با ترجمه‌ی قاسم کیانی مقدم به چاپ رسید و به یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های غیر داستانی روزنامه‌ی نیویورک تایمز تبدیل شد. . همچنین این کتاب در همان هفته‌ی آغازین چاپ خود رتبه‌ی دوم پرفروش‌ترین کتاب هفته را ازآن خود کرد.
کتاب راز آفرینش جهان هستی
کتاب «راز آفرینش جهان هستی»، که نخستین‌بار در سال ۲۰۰۴ منتشر شد و در سال ۱۳۹۸ با ترجمه‌ی جمیل آریایی از سوی نشر مازیار در ایران عرضه گردید، تاکنون دو بار تجدید چاپ شده است. این اثر یکی از کتاب‌های جذاب و علمی این دانشمند درباره‌ی کیهان است. در این کتاب، تفکرات تازه‌ای درباره‌ی چگونگی پیدایش و تکامل جهان ارائه شده است.
کتاب اسرار کیهانی
در سال ۲۰۲۱، تایسون کتابی با عنوان «اسرار کیهانی» منتشر کرد که به پاسخ‌گویی به مجموعه‌ای از پرسش‌هایی می‌پردازد که قرن‌ها ذهن بشر را به خود مشغول کرده‌اند. پرسش‌هایی همچون: چرا ما در این جهان هستیم؟ این اتفاق چگونه رخ داده است؟ مقصد نهایی انسان‌ها کجاست؟ و سرنوشت نهایی ما چه خواهد بود؟ تایسون در این اثر به بررسی این موضوعات پرداخته است. این کتاب در سال ۱۴۰۲ با ترجمه‌ی یاسین قاسمی‌بجد و از سوی نشر پل در ایران منتشر شد.
کتاب به کیهان خوش آمدید
کتاب به کیهان خوش آمدید نوشته‌ی نیل دگراس تایسون، مایکل ای. اشتراوس و جی. ریچارد گوت، راهنمایی ساده و جذاب برای درک مفاهیم نجوم و کیهان‌شناسی است. این کتاب با زبانی روان، تاریخچه‌ی شکل‌گیری جهان، ساختارهای کیهانی و احتمال وجود حیات در فضا را بررسی می‌کند. این کتاب مفاهیم پیچیده را به شکلی سرگرم‌کننده و قابل فهم ارائه می‌دهد و نگاهی تازه به اسرار کیهان برای خوانندگان فراهم می‌کند.
کتاب به سوی بی‌نهایت و فراتر از آن
از دیگر کتاب‌های تایسون می‌توان به «به سوی بی‌نهایت و فراتر از آن» اشاره کرد که در سال ۲۰۲۳ منتشر شد. این کتاب در سال ۱۴۰۲ با ترجمه یاسین قاسمی‌بجد و طلعت اصغری و از سوی نشر پل در ایران به چاپ رسید.
کتاب‌های صوتی نیل دگراس تایسون
کتاب صوتی «اختر فیزیک برای افراد بی‌قرار» با گویندگی پویا اشعاری و از سوی نشر آوانامه به انتشار رسیده است. این اثر جذاب و آموزنده به بررسی مفاهیم بنیادی اخترفیزیک می‌پردازد.
کتاب صوتی «راز آفرینش هستی» از دیگر کتاب‌های نیل دگراس تایسون است که با گویندگی اکرم پریمون به انتشار رسیده است. انتشار این کتاب نیز برعهده‌ی آوانامه بوده است.
سبک نیل دگراس تایسون
او در آثار خود با بهره‌گیری از طنز و بیانی ساده، موضوعات پیچیده‌ی کهکشانی و اخترشناسی را به شکلی قابل درک برای عموم مردم توضیح می‌دهد. این رویکرد، بسیاری را در سراسر جهان شیفته‌ی علم و دیدگاه‌های او کرده و زبان طنز و ساده‌ی او یکی از دلایل اصلی شهرت و محبوبیت جهانی‌اش به شمار می‌رود. تایسون با سخنان و رفتار خود نشان داده است که حتی سخت‌ترین مفاهیم علمی نیز می‌توانند برای تمامی افراد در هر نقطه‌ای از جهان، قابل فهم باشند.
افتخارات و جوایز تایسون
نیل دگراس در سال ۱۹۹۶ مدیر آسمان نمای هیدن در شهر نیویورک شد. و همچنین در سال ۱۹۹۷ دپارتمان اختر فیزیک را درست در همان جا که اولین‌بار شهد شیرین علاقه به نجوم را در نه سالگی چشیده بود در موزه‌ی تاریخ طبیعی تاسیس کرد. در سال ۲۰۱۲، نیل دگراس تایسون با تشکیل یک کمپین خصوصی از علاقه‌مندان کاوش‌های فضایی، از دولت درخواست کرد تا بودجه‌ی ناسا را به یک درصد از بودجه‌ی سالانه‌ی آمریکا افزایش دهد و یکی از این اقدامات تأثیرگذار او به شمار می‌رود. همچنین در سال ۱۹۹۴، سیارک شماره‌ی ۱۳۱۲۳ به افتخار او «نیل دگراس تایسون» نام‌گذاری شد. تایسون مدال خدمات عمومی برجسته‌ی ناسا را دریافت کرده است و در سال ۲۰۰۵ نیز با کسب مدال رفاه عمومی، راهی دریافت جایزه‌ی استیون هاوکینگ در سال ۲۰۱۷ شد. او در حال حاضر رئیس افلاک‌نمای هایدن است.
