افتخار عارف
زندگینامه و معرفی کتاب‌های افتخار عارف
افتخار حسین عارف (Iftikhar Arif) شاعر، استاد دانشگاه و محقق در حوزه‌ی ادبیات است که در سال ۱۹۴۳ میلادی در پاکستان به دنیا آمد. وی مدت‌ها رییس موسسه فرهنگی اکو در ایران بود. این موسسه وظیفه‌ی تحقیق در زمینه‌ی فرهنگ‌های مشترک چند کشور و فرهنگ‌سازی و شناخت بیشتر آن به مردم را بر عهده دارد. همچنین او اولین كسی بود كه شعر كربلا را به قالب غزل درآورد و با این کار تاثیر گسترده‌ای بر روی دیگر شاعران گذاشت. از آثار معروف او می‌توان به کتاب «پنجره‌ای به سمت باغ های گمشده» اشاره کرد.
بیوگرافی افتخار عارف
افتخار حسین عارف، معروف به افتخار عارف، در مارس سال ۱۹۴۳ در شهر لکنو هند چشم به جهان گشود. او شاعر، غزل‌سرا، و محقق فرهنگی و ادبی است که سال‌ها در زمینه فرهنگ‌های مشترک در مؤسسه فرهنگی اکو در کشورهای عضو این مؤسسه فعالیت داشته است. وی فارغ التحصیل رشته‌ی جامعه شناسی از دانشگاه لکنئو هند در سال ۱۹۶۲ است. او مدرک فوق‌لیسانس خود را در سن بیست‌ویک‌سالگی از آن دانشگاه دریافت کرد و از همان زمان فعالیت حرفه‌ای فرهنگی خود را از طریق مجلات و تلویزیون آغاز نمود. نتیجه‌ی این فعالیت‌ها، بازتاب سطح بالای سواد، آگاهی و دلسوزی او در این زمینه بود که موجب شد ریاست فرهنگستان زبان ملی پاکستان به وی واگذار شود. همچنین او مدتی به‌عنوان مدیرعامل بنیاد ملی کتاب در کشورش فعالیت کرد. از افتخار حسین عارف آثار پژوهشی بسیاری به ثبت رسیده و او را از جمله افرادی می‌دانند که ارتباطی عمیق میان اهل فرهنگ شبه‌قاره ایجاد کرده است.
آثار او به زبان اردو است که بسیاری از آن‌ها در ایران نیز به فارسی ترجمه شده‌اند. حسین عارف به دلیل نثر زیبا و دلنشین و سرودن غزلیات شیوا، از بزرگ‌ترین و برجسته‌ترین شاعران معاصر به شمار می‌رود و در نگاه تمامی مردم پاکستان، از اهل فرهنگ و ادب گرفته تا دیگران، به یک اندازه جایگاه والایی دارد. این ویژگی، از خصوصیات منحصر‌به‌فرد فعالیت او در این زمینه به حساب می‌آید، تا آنجا که بسیاری درباره‌ی تأثیرگذاری و اهمیت حضور او در این عرصه نظرات متعددی بیان کرده‌اند. از جمله کسانی که خلاقیت و استعداد او را ستوده‌اند می‌توان به خانم فاطمه راکعی، مدیرعامل انجمن شاعران ایران اشاره کرد که در مهر ۱۳۹۴، در مراسم بزرگداشتی برای افتخار حسین عارف در ایران گفت: «از آنجا که نزدیک به چهل سال است کار فرهنگی انجام می‌دهم، به‌خوبی به این قوه تشخیص رسیده‌ام که چه کسانی چه دغدغه‌هایی دارند. در این حوزه، پروفسور افتخار حسین عارف را یکی از دغدغه‌مندترین اساتیدی یافتم که در این زمینه فعالیت می‌کنند.» وی همچنین اظهار کرد: «متوجه شدم افتخار عارف عاشق واقعی مکتب امام علی (ع) و مکتب امام حسین (ع) است و به همین دلیل، غزل‌های مذهبی را این‌چنین زیبا و دلنشین می‌سراید.»
مروری بر آثار مهم افتخار حسین عارف
از آثار مهم او می‌توان به مجموعه اشعار «مهر دو نیم» اشاره کرد که زمانی که وی ۴۰ سال داشت به چاپ رسید، یعنی در سال ۱۹۸۴.
مجموعه شعر «حرف باریاب» که به فاصله ده سال بعد چاپ شد و کتاب «جهان معلوم» که در سال ۲۰۰۵ به انتشار رسید.
کتاب «پنجره‌ای به سمت باغ گمشده» از دیگر کتاب‌های افتخار حسین عارف است. ترجمه‌ی این کتاب را علی بیات انجام داده و نشر ثالث آن را در سال ۱۳۹۴ به چاپ رسانده است.
کتاب «نقش‌های رنگ رنگ» مجموعه اشعار شاعران معاصر ایرانی است. ویراستاری این کتاب برعهده‌ی افتخار حسین عارف بوده و احمد شهریار این اشعار را به زبان اردو برگردانده است. علاوه‌بر این، کتاب «حوا کی بییان» با نام دیگر«دختران حوا» مجموعه شعری از شاعران زن ایرانی است که بار دیگر ویراستاری آن را افتخار عارف ویراستاری انجام داده و نشر «سوره مهر» این کتاب را به انتشار رسانده است. نسخه الکترونیکی این دو کتاب را می‌توان در اپلیکیشن طاقچه مشاهده کرد.
«جهان معلوم» و «دل و دنیا» دو مجموعه شعر دیگر هستند که به قلم این شاعر اردو زبان سروده شده‌اند. موضوع این دو مجموعه شعر در زمینه‌ی آیینی سنتی و مذهبی است و در قالب غزل سروده شده‌اند که این امر باعث شده تا توجه بسیاری از علاقه‌مندان به شعر به خواندن آن‌ها جلب شود. از ایشان آثار دیگری نیز منتشر شده است که هنوز به فارسی ترجمه نشده‌اند. او برای فرهنگ ایران اهمیت بسیار زیادی قائل است و تاکنون اقداماتی عملی در زمینه‌ی احیای زبان فارسی و گسترش علاقه مردم پاکستان به شاعرانی چون سعدی انجام داده است. او اذعان داشت که این کار باید با همکاری بنیاد سعدی تحقق یابد.
افتخارات و جوایز افتخار عارف
افتخار عارف در طول سال‌ها فعالیت در زمینه‌ی فرهنگ، شعر و ادب، مدتی ریاست آکادمی نامه‌های پاکستان و اداره ملی زبان را بر عهده داشته است. او همچنین در کشورش موفق به دریافت برخی از مهم‌ترین جوایز ادبی شده است که از جمله آن‌ها می‌توان به جوایز هلال امتیاز، ستاره امتیاز و افتخار عملکرد ریاست‌جمهوری اشاره کرد. همچنین، برعهده داشتن ریاست مؤسسه فرهنگی اکو در ایران طی چندین سال از دیگر موارد برجسته در کارنامه‌ی حرفه‌ای او به شمار می‌آید.
