فرض کنید مقداری پول دارید و دو راه جلوی رویتان است: یکی اینکه به مسافرتی خانوادگی بروید و دیگری اینکه یک گوشی تازه بخرید. ممکن است فکر کنید که سفر تمام میشود و چیزی از آن نمیماند، اما از گوشی میتوانید مدتی طولانی استفاده کنید. اما تحقیقات تازه در حوزۀ اقتصاد رفتاری نشان میدهد این فکر اشتباه است. یعنی، برخلاف تصور ما، لذتِ سفر در ذهنمان میماند و لذتِ گوشی تازه خیلی زود فراموش میشود.
آتلانتیک — ذهن ما بهطور متوسط در ۴۷ درصد اوقات سرگردان است. در یکسوم زمانهایی که مطالعه میکنیم، با کس دیگری حرف میزنیم یا از کودکی مراقبت میکنیم، ذهنمان تمرکز ندارد. حتی، در طول معاشقه، ذهن در ده درصد زمان از موضوع منحرف میگردد. به نظر روانشناس معاصر، متیو کیلینگز وُرث، این حواسپرتی برای بهروزی فرد خوب نیست. ذهن وقتی یک جا باشد، خوب عمل میکند. کیلینگز ورث، در طول دورۀ تحصیلش در هاروارد، ارقام بالا را گردآوری و تدوین کرد و از همۀ کلیشههایی که دربارۀ زیستن در لحظه وجود دارد مسئلهای علمی ساخت. در گزارشی که در سال ۲۰۱۰ با همکاری دنیل گیلبرت، استاد روانشناسی هاروارد، در مجلۀ ساینس منتشر شد، او و همکارش نوشتند: «ذهنی که سرگردان است نمیتواند شادمان باشد».
به نظر کیلینگز ورث، شادمانی در رضایت از تجربههای لحظهبهلحظۀ ما نهفته است. هیچ کالای مادیای ذاتاً ارزشمند نیست، مگر بهخاطر نویدِ شادکامیای که به ما میدهد. البته خشنودی از داشتن یک کالا الزاماً در لحظهای که آن را به دست میآوریم حاصل نمیشود. ممکن است خشنودی در قالب انتظار امری در آینده یا حسرتی نوستالژیک برای رویدادی در گذشته ظاهر گردد. بااینحال، این دو روانشناس درمجموع اعتقاد دارند که توفیق مغز انسان در فرورفتن در بحر حوادث …
