
ماههاست که همه دارند دربارۀ تلگرام حرف میزنند، از بلندپایهترین مسئولین حکومت تا مردم عادیای که در تاکسی و مترو با آنها روبهرو میشویم. تلگرام به یکی از عمومیترین مسائل زندگی روزمرۀ ایرانیان تبدیل شده است و به همین دلیل به موضوعی کاملاً سیاسی گذر کرده است. این موقعیتِ بیسابقه را چگونه باید فهمید؟
طبیعت، به روایت فیزیک مدرن، از چهار نیروی بنیادین ساخته شده است: نیروی گرانش، نیروی الکترومغناطیس، نیروی هستهای قوی و نیروی هستهای ضعیف. هر کدام از این نیروها نظریههای توضیحدهندۀ خاص خود را دارند و دهها سال است فیزیکدانان میکوشند تا نظریهای را صورتبندی کنند که بتواند این چهار نیرو را در یک اَبَرنظریه یکپارچه کند. اگر چنین اتفاقی بیفتد، علم به «نظریهای برای همهچیز» دست خواهد یافت، فرمولی که هر چه میشناسیم را، از ذرات اتمی تا کهکشانها، توضیح خواهد داد. فیزیکدانانِ بسیاری عمر خودشان را در راه رسیدن به چنین نظریهای سپری کردهاند که احتمالاً پرآوازهترینشان آینشتاین است، کسی که بیش از سی سال به نظریهای که نام آن را «نظریۀ میدان واحد» نامیده بود اندیشید و حتی در کنار بستر مرگش یادداشتهای بیفرجامی برای رسیدن به این نظریه باقی مانده بود. فیزیک میگوید اگر روزی ما به این نظریۀ سراسری دست یابیم، به یک معنا «راز خداوند» را دریافتهایم، دستورالعملی که کلِ جهان بر اساس آن ساخته شده است، «حقیقت» در بسیطترین معنای متصور آن.
سودای رسیدن به فرمول واحدی که هرچیز و همهچیز را یکبار برای همیشه توضیح دهد فقط سودای علمای علوم دقیقه نبوده است، بلکه تقریباً در همۀ شاخههای فعالیتِ بشر نمونههای مشابهی دارد: از آیینهای دینی تا سحر و جادو، و از زیستشناسی و اقتصاد تا فلسفه و …