
دانشمندان علوم تجربی غالباً از دست فیلسوفان علم و علمپژوهان دلخوشی ندارند، زیرا آنها دائماً به کار دانشمندان اشکال میگیرند و دسترنج چندینسالهشان را زیر سؤال میبرند. لاتور، علمپژوه فرانسوی، پس از وقف زندگی خود برای نقد علم، دوباره به این نتیجه رسیده که باید به دانشمندان احترام گذاشت. او میگوید گرچه رهآورد دانشمندان همچنان کلیت و ضرورت ندارد و از دیدگاههای سیاسی جدا نیست، اما نباید آنها را در عمل نادیده گرفت.
ساینس — برونو لاتورِ هفتادساله، جامعهشناس و فیلسوف علم فرانسوی، مدتها مایۀ دردسر علم بوده است، اما در عصر «واقعهای بدیل» به دفاع از آن میپردازد.
ماه پیش، لاتور از وظایف رسمی خود در «مؤسسۀ مطالعات سیاسی پاریس» [۱]، دانشگاهی مختص علوم اجتماعی، بازنشسته شد. او بهخاطر نگارش زندگی آزمایشگاهی: ساختِ واقعهای علمی [۲] (۱۹۷۹) با همکاری جامعهشناس بریتانیایی، استیو ولگار، به شهرت رسید. لاتور برای این تحقیق دو سال را در «مؤسسۀ مطالعات زیستشناختی سالک» [۳] در سن دیگوی کالیفرنیا گذراند و رفتار دانشمندان در محیط کار را در مقام انسانشناس مشاهده کرد. او در ۱۹۸۷ اندیشۀ خود را در کتاب درسی علم در عمل [۴] شرح و تفصیل داد.
ایدۀ محوری اثر لاتور این است که اجتماعی از دانشمندان واقعها را میسازند، بنابراین بین عناصر اجتماعی و فنی علم تمایزی وجود ندارد. او بهخاطر رویکرد و نگرشهایش مورد ستایش قرار گرفت، اما دیدگاههای نسبیگرایانه و …