چطور سرمایه‌داری از دادگاه‌های نورنبرگ جان سالم به در برد؟<!-- --> | طاقچه
infinite

ویژه مشترکین بی‌نهایت

چطور سرمایه‌داری از دادگاه‌های نورنبرگ جان سالم به در برد؟

نازی‌ها شکست خوردند، اما صنعت‌گرانی که ماشین جنگی آن‌ها را ساختند سرنوشت دیگری داشتند

فصلنامه ترجمان علوم انسانی

۱۴ دقیقه مطالعه

bookmark
چطور سرمایه‌داری از دادگاه‌های نورنبرگ جان سالم به در برد؟

وقتی جنگ جهانی دوم آغاز شد، ارتش‌های بریتانیا و فرانسه که مدت‌ها بود در جهان سروری می‌کردند ناگهان با پیشرفت عظیم صنایع نظامی آلمان روبه‌رو شدند. هواپیماها، تانک‌ها و سلاح‌های آلمانی به‌‌شکل مرگ‌باری کارآمد بودند. این تجهیزات حاصل کار شبانه‌روزی کارخانه‌های بزرگی بود که حالا همگی در خدمت نازی‌ها قرار گرفته بودند: از بنز و فولکس‌واگن تا کروپ و زیمنس. بعد از جنگ، طبیعی بود که این غول‌های صنعتی هم شریک جنایات نازی‌ها به حساب بیایند، اما جنگ سرد باعث شد این دشمنان یک‌شبه به دوست تبدیل شوند.

بوستون‌ریویو — در روز چهاردهم آوریل ۱۹۴۵، آلبرت فوگلر، تاجر بزرگ فولاد، درحالی‌که گروهی از سربازان آمریکایی او را در جادۀ روستای ویتبروک همراهی می‌کردند، با شکستنِ کپسولِ سیانیدی که [در دهانش] مخفی کرده بود، روی خودرویی زرهی افتاد و در دم جان باخت. او پیش‌تر در همان سال به دوست صنعتگر خود، فردریش فلیک،‌ گفته بود «حاضرم در بازسازی آلمان شرکت کنم، اما هرگز خودم را تسلیم نخواهم کرد». صاحبان کسب‌وکارهای بزرگ در سراسر کشور همین کار را می‌کردند: تنها در شرکت زیمنس، پنج نفر از اعضای هیئت‌مدیرۀ شرکت، پس از پیش‌روی ارتش سرخ در خیابان‌های برلین و تسخیر کارخانۀ زیمنس، خودشان را کشتند.

آن دسته از صاحبان صنعت نیز که ماندند و مشغول ازبین‌بردن اسناد و پایین‌کشیدن پرترۀ هیتلر از دیوارها شدند به‌زودی نام خود را در فهرست متهمان دادگاه رسیدگی به جرایم جنگی در نورنبرگ پیدا کردند: مدیران اجرایی شرکت‌هایی مثل کروپ، آی‌جی فاربن، دایملر-بنز، فولکس‌واگن و شرکت‌های دیگری که به‌طور مجتمع برای تانک‌ها فولاد، برای لولۀ توپ‌ها آلومینیوم خالص، برای چرخ‌ها لاستیک و برای موتورها سوخت تولید می‌کردند، هواپیما و زیردریایی‌های …

این نوشته‌ را پسندیدی؟

like
like

اطلاعات چاپ

این نوشته در شماره ۲۰ فصلنامه ترجمان علوم انسانی (پاییز ۱۴۰۰) منتشر شده است.