اگر انسان نیاموخته بود چطور باید آتش بیفروزد، احتمالاً چیزی به اسم «تمدن بشری» هیچگاه به وجود نمیآمد. با آتش بود که ما خصوصیات زیستشناختی امروزیمان را به دست آوردیم و با آتش بود که توانستیم کرۀ زمین را فتح کنیم. اما بیل مککیبن، روزنامهنگار و فعال محیطزیستی سرشناس، میگوید دیگر بس است. او بهتفصیل نشان میدهد که امروزه فناوری در حوزۀ انرژیهای تجدیدپذیر آنقدر پیشرفته، ارزان و در دسترس است که میتوان سوخت بسیار بسیار کمتری را سوزاند.
نیویورکر — ما نمیدانیم انسان چه زمانی و در کجا آموخت آتش بیفروزد، زیرا در این مورد نیز مانند همهٔ چیزهای بسیار کهن اختلافنظر وجود دارد. اما در اهمیت این کشف بحثی نیست. با آتش غذا پختیم، و غذای پخته نسبت به غذای خام انرژی بسیار بیشتری به ما داد. مغز ما بزرگتر شد و همزمان رودههای ما کوچکتر شدند، زیرا کار کمتری باید انجام میدادند. آتش ما را گرم نگه داشت و انسان توانست فعالیتهای خود را در مناطق بسیار سرد نیز گسترش دهد. و وقتی دور آتش جمع شدیم، با هم پیوند برقرار کردیم و در مسیر تشکیل جامعه قرار گرفتیم. جای تعجب نیست که داروین میگوید آتش «پس از زبان، بزرگترین کشفی است که بشر تاکنون کرده است».
داروین این حرف را در سالهای پس از انقلاب صنعتی زده است، زمانی که انسان یاد گرفت زغالسنگ را به نیروی بخار، گاز را به روشنایی و نفت را به حرکت تبدیل کند و همهٔ اینها از طریق احتراق انجام میشوند. گونهٔ انسان به احتراق وابسته است. احتراق چیزی است که نخست ما را انسان کرد، سپس ما را مدرن کرد. اما پس از هزاران سال که صرف یادگیری شیوهٔ مهار آتش کردیم و پس از سه قرن که از آن برای شکلدادن به دنیایی که اکنون میشناسیم استفاده کردیم، باید سالهای آینده …
