
راه آزادی کتاب جدید جوزف استیگلیتز ردیهای مفصل و خواندنی به تاریخ نئولیبرالیسم است، مکتبی اقتصادی که طی دهههای گذشته، به تعبیر گوران تربورن، جامعهشناس مشهور، بیش از استالین باعث مرگ انسانها شده است. بااینحال، استوارت جفریز معتقد است کتاب استیگلیتز بسیار دیرهنگام به انتشار رسیده است، زیرا همۀ بلایایی که او دربارهشان هشدار میدهد همین حالا به وقوع پیوستهاند. در چنین موقعیتی که نئولیبرالیسم تا عمق جان جامعه نفوذ کرده است، شاید بهجای ترسیم جایگزین، باید دنبال چیز دیگری باشیم.
گاردین— در سال ۲۰۰۹، دولت آمریکا حدود نیممیلیارد دلار به شرکت تسلای ایلان ماسک وام داد تا توسعۀ خودروهای برقی خود را تسریع کند. در ذهن دولت چه میگذشت؟ آیا گفتۀ رونالد ریگان را به یاد نمیآورد؟ رئیسجمهور فقید در یکی از کنفرانسهای خبری سال ۱۹۸۶ گفته بود «ترسناکترین جمله در زبان انگلیسی این است: من از دولت میآم و برای کمک اینجام».
در نگاه ریگان و مغزهای پشتپردۀ چهرۀ نئولیبرال او، وظیفۀ دولت این بود که خود را از جلوی دستوپای مردم کنار بکشد و اجازه دهد موج لجامگسیختۀ زیست اقتصادیِ نئولیبرال و منفعتگرا خودش را بهعنوان وضع طبیعی آشکار کند. مالیات همان دزدی است و سیاستگذاریِ مداخلهگرانه در صنعت همواره غلط است، مگر زمانی که پای نجات بانکهای ورشکسته به پاس رکودبخشیشان به اقتصاد در میان باشد.
جوزف استیگلیتز، اقتصاددان برندۀ نوبل و مشاور سابق بیل کلینتون، با این حرفها مخالف است. او درعوض به تعبیر خودش سرمایهداریِ ترقیخواهانه را پیش میکشد؛ ما به دولت بزرگتری نیاز داریم، نه کوچکتر. استیگلیتز حتی جملهای …