کتاب راهنما و کتاب کار آزمایشگاه ژنتیک پایه

راهنما و کتاب کار آزمایشگاه ژنتیک پایه نوشته زهرا لندرانی، یک کتاب درسی دانشگاهی در زمینه واحد آزمایشگاه ژنتیک پایه است که برای کلیه گرایش‌های رشته زیست شناسی در مقطع کارشناسی ارائه می‌شود. این کتاب بر اساس آخرین سر فصل‌های ارائه شده توسط وزارت علوم، تحقیقات و فن آوری نگاشته شده است.

درباره کتاب راهنما و کتاب کار آزمایشگاه ژنتیک پایه

راهنما و کتاب کار ژنتیک پایه نحوه انجام آزمایشات مختلف در زمینه ژنتیک مندلی و موارد محدودی آزمایشات سیتولوژیک، را به صورت گام به گام و در هفت فصل ارائه می کند.

آزمایشات مندلی، جهت بررسی نحوه توارث صفات مونوهیبریدی وابسته به جنس و غیر جنسی یا اتوزوم، به کمک حشره دروزوفیلا ملانوگاستر یا مگس میوه برای پنج هفته متوالی طراحی شده است. همچنین برای بررسی پیوستگی و استقلال ژن های دی هیبریدی با کمک این حشره سه هفته متوالی در نظر گرفته شده است. تمام مراحل کار با جزییات کامل و به کمک برخی تصاویردر متن کتاب توضیح داده شده و در این دو مورد نمونه های تصویری نیزبه صورت ضمیمه در انتهای کتاب آورده شده است. این تصاویر با عکس های گرفته شده از نمونه های واقعی و به شکل سئله طرح شده است که در جستجو های اینترنتی نیز معادل آن دیده نمی شود.

بنا بر ضرورت کار با دروزوفیلا، آشنایی در حد نیاز با این حشره، در فصل ابتدایی کتاب مطرح شده است.

مطالعه الل‌های چندگانه، در غالب گروه های خونی سیستم ABH یا ABO و دو نوع آزمایش سلولی و سرمی، آورده شده و در کنار آن تشخیص افراد ترشحی از غیر ترشحی و مختصری در باره مبحث جمعیت برای محاسبه فراوانی الل‌های گروه خونی ABO با استفاده از نتایج آزمایش، طرح گردیده است.

برای آزمایشات سیتولوژی، تهیه لام از کروموزوم های پلی تن به کمک غدد بزاقی لارو دروزوفیلا، لام بار بادی از سلول های اپیتلیال دهان و تهیه کاریوتایپ و کاریوگرام، از سلول های مریستمی ریشه پیازدر نظر گرفته شده است. در این زمینه از تصاویر تهیه شده در آزمایشگاه ژنتیک دانشگاه الزهرا و همچنین تصاویر مناسب از سایر منابع استفاده شده است. در فصل مربوط به کروموزوم های پلی تن مراحل مختلف چگونگی انجام آزمایش یا کمک تصاویر متنوع نشان داده شده است.

اصطلاح کتاب کار به جهت ارائه فصول مختلف این کتاب به صورتی است که دانشجو ملزم به درج نتایج و محاسبات مورد نیاز، در جداول مشخص، ثبت تصاویر حاصل از لام های تهیه شده توسط ایشان و طرح فرضیه ها و تایید و تحلیل آماری آن ها در انتهای فصول مربوطه، می باشد.

این امر سبب درگیری عمیق دانشجو با مطالب و ممانعت از تهیه گزارش کارهای کپی شده از اینترنت و غیره می شود.

خواندن کتاب راهنما و کتاب کار آزمایشگاه ژنتیک پایه راب ه چه کسانی پیشنهاد می کنیم

• اساتید و مدرسین ارائه کننده واحد آزمایشگاه ژنتیک پایه برای اولین بار
• دانشجویان گرایش های مختلف رشته زیست شناسی
• دانشجویان و اساتید کلیه دانشگاه های دولتی، غیر انتفاعی، آزاد و پیام نور دارای گرایش های مختلف رشته زیست شناسی در مقطع کارشناسی

درباره زهرا لندرانی

زهرا لندرانی با تحصیلات کارشناسی ارشد در رشته بیوشیمی و ۲۵ سال سابقه کار کارشناسی در آزمایشگاه های میکروبیولوژی، کشت سلول های جانوری، ایمونولوژی و سرو لوژی، ژنتیک پایه و ملکولی، مهندسی ژنتیک و زیست ملکولی است. همچنین در ۵ سال اخیر به عنوان مدرس واحدهای آزمایشگاهی ایمونولوژی و سرولوژی، ژنتیک پایه، ملکولی و مشاور پایان نامه کارشناسی ارشد، فعالیت داشته است.

او در کارنامه خود دارای همکاری و فعالیت درطرح های مختلف پژوهشی، به خصوص در زمینه باکتری هلیکوباکتر پیلوری، همچنین تهیه بانک وکتورهای پلازمیدی با تعداد محدود در دانشگاه الزهرا را دارد. همچنین در طراحی و راه اندازی آزمایشگاه زیست ملکولی برای اولین بار در مقطع کارشناسی در این دانشگاه و تهیه جزوه های درسی برای واحد های آزمایشگاهی همکاری ویژه داشته اتست.

لندرانی همچنین مقالات و پوستر‌های متعددی در کنگره، در زمینه‌های مختلف و بطور خاص در باره هلیکوباکتر پیلوری ارائه داده است.

بخشی از کتاب راهنما و کتاب کار آزمایشگاه ژنتیک پایه

طرز تهیه محیط کشت برای مگس سرکه، چرخه زندگی کوتاه و نرخ بالای زادآوری مگس سرکه یا میوه

وجود دو شکلی جنسی و صفات خارجی زیاد

تعداد کم کروموزوم‌ها و تعیین توالی کامل ژنومی و وجود کروموزوم‌های پلی تن

عدم وجود کراسینگ اور در جنس نر

ترتیب دادن آمیزش‌های والدینی (P)، نسل اول (F₁)، نسل دوم (F₂) و آمیزش آزمون با آمیزش دو طرفه مگس‌های دروزوفیلا ملانوگاستر

آمیزش آزمون (تست کراس) برای دو صفت پیوسته کامل و عدم وقوع کراسینگ اور

آمیزش آزمون (تست کراس) برای دو صفت پیوسته ناقص

نسبت زاده‌های حاصل از آمیزش آزمون یا تست کراس بین نرهای هموزیگوس مغلوب و ماده‌های هتروزیگوس برای سه حالت: a) دو صفت مستقل، b) دو صفت پیوسته کامل،c) مثالی از تعداد زاده‌ها برای دو صفت پیوسته ناقص

کنترل گروه خونی ABO توسط سه دسته از ژن‌های ,Se/se H/h و Iᴬ/Iᴮ/ i

تفاوت بین آزمایش‌های Cell Type و Back Type در استفاده از گلبول قرمز (آنتی ژن) و پلاسما (آنتی بادی) یا سرم فرد درگروهای مختلف خونی ABO

انجام همانند سازی به صورت اندورپلیکشن در کروموزوم‌های پلی تن بدون اتمام میتوز

مناطقی بنام «پاف» در ناحیه‌ی جایگاه ژن در حال رونویسی

تفاوت ناحیه Band و Interband از لحاظ رنگ پذیری

غیر فعال شدن غیر تصادفی کروموزوم‌های غیر طبیعی

کرموزومی که سطح بیان رونویس Xist در آن بالاتر است، توسط XistRNA پوشش داده شده و با کمک برخی پروتئین‌های خاص منجر به خاموش شدن ژن‌های وابسته به X می‌شود.

به علت حضور تعداد مشخص کروماتین‌های جنسی در افراد سالم، می‌توان به کمک رنگ‌آمیزی هسته سلول‌ها، ناهنجاری‌های تعدادی کروموزوم‌های جنسی را مشخص نمود. مردان کلاین فلتر، زنان ترنر و ابر زن ها مثال‌های آشنایی در این زمینه هستند.

مشاهده بار بادی به صورت جسم تیره رنگ متصل به غشای هسته در سلول‌های اینترفازی جنس ماده

کاریوگرام مرتب کردن کروموزوم های موجود در کاریوتایپ‌ به صورت هومولوگ بر اساس مواردی نظیر شکل، اندازه و محل قرار گیری سانترومر در یک خط

مرحله قبل از ثبوت: قرار گیری ریشه‌های قطع شده به مدت 3 تا 4 ساعت در محلولی از 8α - هیدروکسی کینولین (با غلظت 292/0 گرم/لیتر)

رنگ آمیزی گیمسا الگوی G بندینگ

کاربرد کاریوتایپ: جهت مطالعه و تشخیص تغییرات ساختاری و تعدادی کروموزوم‌ها برای تشخیص اختلالات کروموزومی جنین، جنسیت، ناباروری، تشخیص ابهام جنسیتی و ...

فهرست کتاب راهنما و کتاب کار آزمایشگاه ژنتیک پایه

• آشنایی با مگس‌های سرکه
• دلایل استفاده از مگس میوه در مطالعات
• کاربرد در آزمایشگاه‌های آموزشی
• نامگذاری مگس‌های میوه وحشی و جهش یافته
• بررسی ژنتیکی و آماری آمیزش‌های مونوهیبریدی (تک عاملی) صفات غیر جنسی و وابسته به جنس (Monohybrid Crosses)
• آمیزش دو طرفه والدهای خالص جهت بررسی صفت غیرجنسی و صفت وابسته به جنس
• بررسی زاده‌های نسل اول و طراحی فرضیه، تهیه آمیزش‌های F₁× F₁ و آمیزش آزمون (تست کراس) یا آمیزش برگشتی (بک کراس)
• بررسی خصوصیات و شمارش زاده‌های نسل دوم و تحلیل بر اساس فرضیه‌ها
• تحلیل آماری زاده‌های نسل دوم
• بررسی آمیزش‌های دی هیبری برای صفات مستقل و پیوسته در مگس‌های سرکه
• ژن‌های گسسته یا مستقل
• ژن‌های پیوسته
• ژن‌های پیوسته کامل
• ژن‌های پیوسته ناقص
• محاسبه فاصله ژنتیکی
• محاسبه فاصله ژنتیکی در دروزوفیلا
• بررسی مکان‌های ژنی چند اللی
• گروه‌های خونی: سیستم ABO
• انواع گروه خونی A
• انواع گروه خونی B
• ژن Se یا ترشحی
• سیستم RH
• آنتی بادی‌های سیستم ABO
• تعیین گروه‌های خونی سیستم ABO
• روش سلولی یا مستقیم
• روش معکوس یا سرمی
• تشخیص افراد ترشحی از غیر ترشحی
• مختصری درباره مطالعه جمعیت
• بررسی فراوانی الل های گروه خونی ABO
• کروموزوم‌های پلی تن
• کروموزوم‌های پلی تن چرا و چگونه102
• کروموزوم پلی تن در دروزوفیلا
• ریخت شناسی کروموزوم‌های پلی تن
• کروماتین جنسی یا جسم بار
• فرضیه لیونیزاسیون
• مکانیسم غیر فعال شدن
• جسم Y یا کروماتین Y
• کاریوتایپ
• تعریف و کاربرد
• تهیه کاریوتایپ انسانی
• تهیه کاریوتایپ ساده از ریشه پیاز
• تصاویر ضمیمه
• بررسی آمیزش‌های مونوهیبریدی صفات غیر جنسی و وابسته به جنس با رابطه غالب و مغلوبی کامل
• بررسی آمیزش‌های دی هیبریدی در مگس‌های میوه صفات پیوسته و مستقل