کتاب ارسطو

کتاب ارسطو (مبانی تاریخ تحول اندیشه وی) نوشته‌ی ورنر یگر و با ترجمه‌ی حسین کلباسی اشتری، اثری پژوهشی درباره‌ی سیر تحول فکری و فلسفی ارسطو است که نشر امیرکبیر آن را منتشر کرده است. این کتاب با رویکردی تحلیلی و تاریخی، به بررسی لایه‌های مختلف اندیشه‌ی ارسطو می‌پردازد و تلاش می‌کند تصویری پویا و زنده از فرایند رشد فکری این فیلسوف یونانی ارائه دهد. نویسنده با تکیه‌بر منابع اصلی و آثار ارسطو، سه دوره‌ی مهم در زندگی و اندیشه‌ی او را شناسایی و تحلیل کرده است: دوره‌ی آکادمی، دوره‌ی انتقال و دوره‌ی بلوغ یا فعالیت در لوکیوم. ترجمه‌ی فارسی این اثر، علاوه‌بر وفاداری به متن اصلی، با توضیحات و یادداشت‌های مترجم همراه شده تا فهم دقیق‌تر و عمیق‌تری از مباحث کتاب برای خوانندگان فارسی‌زبان فراهم شود. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب ارسطو

کتاب ارسطو نوشته‌ی ورنر یگر، پژوهشی جامع درباره‌ی سیر تحول اندیشه‌ی ارسطو و جایگاه او در تاریخ فلسفه است. یگر در این کتاب، ارسطو را نه صرفاً به‌عنوان یک نظام‌ساز فلسفی، بلکه به‌مثابه متفکری پویا و در حال رشد بررسی کرده است. او با تحلیل آثار و نوشته‌های ارسطو، نشان داده است که اندیشه‌ی این فیلسوف در طول زندگی‌اش دچار تغییر و تطور شده و عناصر افلاطونی تا پایان عمر در تفکر او حضور داشته‌اند. ساختار کتاب بر پایه‌ی تقسیم‌بندی سه‌گانه‌ی دوره‌های فکری ارسطو بنا شده است: دوره‌ی آکادمی (زمان شاگردی نزد افلاطون)، دوره‌ی انتقال و دوره‌ی بلوغ (فعالیت مستقل در لوکیوم). یگر با دقتی مثال‌زدنی، آثار ارسطو را در هر دوره بررسی و مقایسه کرده و تلاش کرده است تا پیوندها و گسست‌های فکری او را با سنت افلاطونی آشکار کند. این کتاب همچنین به تأثیر ارسطو بر سنت‌های فلسفی بعدی، از جمله فلسفه‌ی اسلامی و مسیحی، و جایگاه او در نظام‌های آموزشی و فکری جهان پرداخته است. ترجمه‌ی حسین کلباسی اشتری با افزودن یادداشت‌ها و توضیحات، فهم بهتر متن را برای مخاطب فارسی‌زبان ممکن ساخته است.

خلاصه کتاب ارسطو

کتاب ارسطو با تمرکز بر سیر تحول اندیشه‌ی این فیلسوف، سه دوره‌ی اصلی را در زندگی فکری او شناسایی و تحلیل کرده است. در دوره‌ی آکادمی، ارسطو به‌عنوان شاگرد افلاطون، تحت تأثیر عمیق استاد خود قرار دارد و بسیاری از مفاهیم بنیادین فلسفه‌ی افلاطونی را جذب می‌کند. یگر نشان داده است که ارسطو در این دوره، ضمن پذیرش برخی آموزه‌های افلاطون، به تدریج به نقد و بازاندیشی آن‌ها می‌پردازد و زمینه‌ی استقلال فکری خود را فراهم می‌سازد. در دوره‌ی انتقال، ارسطو با فاصله‌گرفتن از آکادمی و آغاز فعالیت‌های مستقل، به بازنگری در مفاهیم کلیدی فلسفه‌ی افلاطونی می‌پردازد. او با طرح پرسش‌هایی درباره‌ی ماهیت، صورت و ماده، و رابطه‌ی آن‌ها، به تدریج نظام فلسفی خاص خود را شکل می‌دهد. یگر در این بخش، به بررسی آثار و نوشته‌های ارسطو در این دوره پرداخته و نشان داده است که چگونه اندیشه‌ی او از سنت افلاطونی فاصله می‌گیرد و به سوی نظامی مستقل حرکت می‌کند. در دوره‌ی بلوغ یا فعالیت در لوکیوم، ارسطو به تدوین و تثبیت نظام فلسفی خود می‌پردازد. آثار مهمی چون مابعدالطبیعه، اخلاق نیکوماخوسی و سیاست در این دوره نوشته می‌شوند. یگر با تحلیل دقیق این آثار، نشان داده است که ارسطو چگونه مفاهیم بنیادین فلسفه‌ی خود را صورت‌بندی و نظام‌مند کرده است. کتاب همچنین به تأثیر ارسطو بر سنت‌های فلسفی بعدی و جایگاه او در تاریخ اندیشه پرداخته و نشان داده است که فهم فلسفه‌ی اسلامی، مسیحی و حتی فلسفه‌ی مدرن بدون شناخت ارسطو و افلاطون ممکن نیست.

چرا باید کتاب ارسطو را بخوانیم؟

کتاب ارسطو اثری است که با رویکردی تاریخی و تحلیلی، امکان فهم عمیق‌تر از سیر تحول اندیشه‌ی ارسطو را فراهم می‌کند. این کتاب نه‌تنها به بررسی آموزه‌های فلسفی ارسطو می‌پردازد، بلکه فرایند شکل‌گیری و دگرگونی این آموزه‌ها را در بستر زمان و در ارتباط با سنت افلاطونی نشان می‌دهد. خواننده با مطالعه‌ی این اثر، با لایه‌های پنهان و کمتر شناخته‌شده‌ی اندیشه‌ی ارسطو آشنا می‌شود و می‌تواند پیوندها و تفاوت‌های او با افلاطون و دیگر فیلسوفان یونانی را بهتر درک کند. همچنین کتاب به نقش ارسطو در شکل‌گیری منطق، مابعدالطبیعه، اخلاق و سیاست پرداخته و اهمیت او را در تاریخ فلسفه و علوم انسانی برجسته ساخته است. این اثر برای کسانی که به دنبال فهم ریشه‌ای‌تر و دقیق‌تر از فلسفه‌ی یونان و تأثیر آن بر سنت‌های فکری بعدی هستند، منبعی ارزشمند به‌شمار می‌آید.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به دانشجویان و پژوهشگران فلسفه، علاقه‌مندان به تاریخ اندیشه، کسانی که به دنبال شناخت عمیق‌تر از فلسفه‌ی یونان و تأثیر آن بر فلسفه‌ی اسلامی و غربی هستند، و افرادی که دغدغه‌ی فهم سیر تحول مفاهیم بنیادین فلسفی را دارند، پیشنهاد می‌شود.

بخشی از کتاب ارسطو

«ارسطو نخستین متفکری بود که به همراه فلسفهٔ خود تصویری از جایگاه خویش در تاریخ پدید آورد؛ و از این طریق گونه‌ای نو از آگاهی فلسفی بوجود آورد که پاسخگوتر و از درون، پیچیده بود. وی مبتکر مفهوم بسط و تکامل عقلانی در طول زمان بود و حتی دستاورد خویش را نتیجه تحولی می‌دانست که تنها بر قانون خود استوار است. او در جای‌جای تقریر خود کاری می‌کند که عقایدش به‌عنوان نتایج مستقیم نقادی‌اش بر اسلاف خویش، به‌ویژه افلاطون و مکتب او، به‌نظر آید. از اینرو، هنگامی که دیگران روش وی را تبعیت کردند و در پی آن شدند که وی را از طریق فرضیاتی که به وسیله آنان نظریاتش را تدوین کرده بود بشناسند، روشی فلسفی و ارسطویی پیشه کردند. با این‌حال، این‌گونه تلاشها تصور روشنی از ماهیت منحصر به فرد فلسفه او عرضه نکرد؛ و این مطلب نباید فرد زبان‌شناس را که به استفاده از شیوه خودارزیابی نویسنده ـ به‌عنوان یک مدرک عینی ـ و یا دریافت ملاکها از این ارزیابی عادت ندارد، شگفت زده سازد. قضاوت در مورد ارسطو، به‌ویژه از طریق درک او از اسلافش ـ آن‌گونه که عملاًَ چنین قضاوتی صورت پذیرفته ـ کاری است واقعاً بی‌نتیجه؛ گویی هر فیلسوفی می‌تواند بدین معنا اسلاف خود را درک کند. یقیناًَ تنها یک ملاک مثبت برای دستاورد شخصی ارسطو می‌تواند وجود داشته باشد و آن البته چگونگی انتقاد او از افلاطون نیست، بلکه چگونگی پیروی او از سنت افلاطونی است (زیرا این همان چیزی است که وی فلسفه‌ورزی واقعی می‌داند). اینکه چرا ارسطو چنین سمت و سوی خاصی به معرفت می‌دهد نمی‌تواند صرفاًَ از طریق تاریخ گذشته توضیح داده شود، بلکه تنها از طریق چگونگی تکامل فلسفی خود او توضیح‌پذیر است.»