کتاب اخلاق زیست محیطی در حکمت اسلامی

کتاب اخلاق زیست محیطی در حکمت اسلامی نوشته علی کریمیان صیقلانی و توسط انتشارات امیرکبیر منتشر شده است. این کتاب به بررسی مبانی، اصول و چالش‌های اخلاق زیست‌محیطی از منظر حکمت اسلامی می‌پردازد و تلاش دارد تا با تکیه‌بر آموزه‌های دینی و فلسفی، راهکارهایی برای تعامل مسئولانه و اخلاقی انسان با محیط زیست ارائه کند. نویسنده با رویکردی تحلیلی، به موضوعاتی چون چیستی اخلاق زیست‌محیطی، تفاوت آن با حقوق محیط زیست، ضرورت توجه به اخلاق در مواجهه با طبیعت و تزاحم‌های اخلاقی میان انسان و محیط زیست می‌پردازد. ساختار کتاب شامل مباحث نظری، بررسی دیدگاه‌های مختلف، تحلیل بحران‌های زیست‌محیطی معاصر و ارائه راهبردهای عملی برای بهبود رابطه انسان و طبیعت است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب اخلاق زیست محیطی در حکمت اسلامی

کتاب اخلاق زیست محیطی در حکمت اسلامی با تمرکز بر آموزه‌های اسلامی و فلسفه اخلاق، به بررسی رابطه انسان و محیط زیست می‌پردازد. علی کریمیان صیقلانی در این کتاب، ابتدا مفاهیم پایه‌ای مانند اخلاق، محیط زیست و جایگاه اخلاق زیست‌محیطی را تعریف و سپس تفاوت‌های آن با حقوق محیط زیست را روشن می‌کند. ساختار کتاب به گونه‌ای است که ابتدا به مبانی معرفت‌شناختی، هستی‌شناختی، انسان‌شناختی و ارزش‌شناختی اخلاق زیست‌محیطی می‌پردازد و سپس اصول و قواعد استخراج‌شده از این مبانی را برای رفتار با طبیعت ارائه می‌دهد. نویسنده با اشاره به بحران‌های زیست‌محیطی معاصر، نقش اخلاق و مسئولیت فردی و جمعی را در پیشگیری از آسیب به طبیعت برجسته می‌کند. همچنین، کتاب به تزاحم‌های اخلاقی میان انسان و محیط زیست، مانند حق حیات، آزادی و استخدام موجودات دیگر، می‌پردازد و راهکارهایی برای رفع این تعارض‌ها ارائه می‌دهد. در بخش‌هایی از کتاب، دیدگاه‌های مختلف دینی و فلسفی درباره ارزش ذاتی یا ابزاری طبیعت بررسی شده و نقش دین، به‌ویژه اسلام، در بازسازی قداست طبیعت و ایجاد فرهنگ احترام به محیط زیست تحلیل شده است. این کتاب با رویکردی میان‌رشته‌ای، ارتباط اخلاق زیست‌محیطی با علوم دیگر مانند حقوق، اقتصاد، جامعه‌شناسی و پزشکی را نیز مورد توجه قرار داده است.

خلاصه کتاب اخلاق زیست محیطی در حکمت اسلامی

کتاب اخلاق زیست محیطی در حکمت اسلامی با طرح پرسش‌هایی بنیادین درباره جایگاه اخلاق در تعامل انسان با طبیعت آغاز می‌شود. نویسنده ابتدا به تعریف اخلاق و شأن اخلاقی می‌پردازد و نشان می‌دهد که در سنت‌های رایج، اخلاق عمدتاً به روابط انسانی محدود شده است، اما در این کتاب تلاش شده است تا دامنه اخلاق به روابط انسان با طبیعت نیز گسترش یابد. در ادامه، مفهوم محیط زیست و تقسیمات آن به‌تفصیل بررسی شده و تأکید شده است که محیط زیست تنها به عناصر طبیعی محدود نمی‌شود، بلکه شامل محیط‌های مصنوعی و اجتماعی نیز هست. در بخش‌های بعدی، تفاوت اخلاق زیست‌محیطی با حقوق محیط زیست تبیین شده و بیان می‌شود که اخلاق زیست‌محیطی بیشتر بر اصول و ارزش‌های رفتاری و معنوی تأکید دارد، در حالی که حقوق محیط زیست به قواعد و مقررات قانونی می‌پردازد. نویسنده بحران‌های زیست‌محیطی معاصر را ناشی از ضعف اخلاقی و زیاده‌خواهی انسان می‌داند و معتقد است که راه‌حل این بحران‌ها نیازمند بازنگری در مبانی اخلاقی و فرهنگی است. کتاب به بررسی تزاحم‌های اخلاقی میان انسان و محیط زیست می‌پردازد؛ از جمله تزاحم در حق حیات، حق آزادی و منافع بشر در برابر انقراض گونه‌ها. در این زمینه، دیدگاه‌های مختلف درباره ارزش ذاتی یا ابزاری طبیعت مطرح شده و راهکارهایی برای رفع تعارض‌ها ارائه شده است. نویسنده با استناد به آموزه‌های اسلامی، بر مسئولیت اخلاقی انسان در قبال طبیعت تأکید می‌کند و اصولی مانند نهی از فساد در زمین، لزوم حفظ تعادل اکولوژیک و آموزش فرهنگ زیست‌محیطی را مطرح می‌سازد. در بخش‌های پایانی، خدمات متقابل انسان و طبیعت، نقش دین در بازسازی قداست طبیعت و اهمیت فرهنگ‌سازی اخلاقی برای حفظ محیط زیست بررسی شده است. کتاب با ارائه راهبردهایی برای رفتار مسئولانه با طبیعت، بر ضرورت همزیستی مسالمت‌آمیز و احترام به همه موجودات تأکید دارد.

چرا باید کتاب اخلاق زیست محیطی در حکمت اسلامی را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی تحلیلی و مبتنی بر آموزه‌های اسلامی، به یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های معاصر یعنی بحران‌های زیست‌محیطی می‌پردازد و تلاش کرده است تا با استخراج مبانی اخلاقی از حکمت اسلامی، راهکارهایی برای تعامل مسئولانه با طبیعت ارائه کند. از ویژگی‌های شاخص کتاب می‌توان به بررسی دقیق تزاحم‌های اخلاقی میان انسان و محیط زیست، تحلیل تفاوت‌های اخلاق زیست‌محیطی و حقوق محیط زیست و ارائه اصول و قواعد عملی برای رفتار با طبیعت اشاره کرد. همچنین، کتاب با پرداختن به نقش دین در بازسازی قداست طبیعت و فرهنگ‌سازی اخلاقی، افق‌های تازه‌ای برای مواجهه با چالش‌های زیست‌محیطی پیش روی مخاطب قرار می‌دهد. مطالعه این اثر می‌تواند به درک عمیق‌تر مسئولیت‌های اخلاقی فردی و جمعی در قبال محیط زیست کمک کند و زمینه‌ساز تغییر نگرش و رفتار در این حوزه باشد.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به علاقه‌مندان حوزه محیط زیست، دانشجویان و پژوهشگران رشته‌های فلسفه، الهیات، حقوق و علوم اجتماعی، فعالان محیط زیست و کسانی که دغدغه اخلاقی و فرهنگی در قبال طبیعت دارند پیشنهاد می‌شود. همچنین، برای افرادی که به دنبال فهم عمیق‌تر رابطه دین و محیط زیست هستند، این کتاب منبع مناسبی است.