کتاب نادرشاه

کتاب نادرشاه نوشته‌ی صادق رضازاده شفق اثری پژوهشی و تاریخی درباره‌ی زندگی، شخصیت و دوران حکومت نادرشاه افشار است. این کتاب با گردآوری و ترجمه‌ی متون و منابع مختلف، به ویژه آثار مورخان خارجی و ایرانی، تصویری جامع از یکی از مهم‌ترین و بحث‌برانگیزترین پادشاهان تاریخ ایران ارائه می‌دهد. ساختار کتاب بر پایه‌ی نقل قول‌ها و تلخیص بخش‌هایی از آثار پژوهشگران و مورخان برجسته‌ای چون پاول هرن، ادوارد براون، جونس هنوی، سرپرسی سایکس و دیگران شکل گرفته است. نویسنده تلاش کرده با کنار هم قرار دادن روایت‌های مختلف، هم نقاط قوت و هم ضعف‌های نادرشاه را به‌دور از افراط و تفریط بررسی کند. انتشارات بوستان کاغذی آن را منتشر کرده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب نادرشاه

کتاب نادرشاه به قلم صادق رضازاده شفق، اثری است که با رویکردی تحلیلی و مستند به زندگی و دوران حکومت نادرشاه افشار می‌پردازد. این کتاب را می‌توان در دسته‌ی آثار تاریخی و پژوهشی قرار داد که با گردآوری و ترجمه‌ی بخش‌هایی از منابع معتبر خارجی و داخلی، تصویری چندوجهی از نادرشاه و تحولات ایران در سده‌ی دوازدهم هجری ارائه می‌دهد. ساختار کتاب بر پایه‌ی نقل قول‌ها، تلخیص و تحلیل رویدادها و شخصیت‌ها شکل گرفته و فصل‌های متعددی را دربرمی‌گیرد؛ از اصل و نسب نادر و فعالیت‌های ابتدایی او تا فتوحات نظامی، سیاست‌های مذهبی، روابط با همسایگان و سرانجام سقوط و مرگش. نویسنده در پیشگفتار توضیح داده که هدفش ارائه‌ی روایتی بی‌طرفانه و مستند از زندگی نادرشاه است و برای این منظور، از آثار نویسندگان معاصر نادر و پژوهشگران متأخر بهره برده است. کتاب نه‌تنها به شرح وقایع تاریخی می‌پردازد، بلکه زمینه‌های اجتماعی، سیاسی و مذهبی آن دوران را نیز بررسی می‌کند و تلاش دارد علل و پیامدهای اقدامات نادرشاه را در بستر تاریخ ایران تحلیل کند.

خلاصه کتاب نادرشاه

کتاب نادرشاه اثری غیرداستانی است و در این بخش به پیام‌ها و ایده‌های اصلی کتاب پرداخته می‌شود. کتاب نادرشاه با تمرکز بر زندگی و دوران حکومت نادرشاه افشار، به بررسی فرازونشیب‌های سیاسی، نظامی و اجتماعی ایران در یکی از بحرانی‌ترین دوره‌های تاریخ خود می‌پردازد. نویسنده با بهره‌گیری از منابع مختلف، ابتدا زمینه‌ی تاریخی ایران پیش از ظهور نادرشاه را ترسیم کرده است؛ دورانی که کشور در پی ضعف سلاطین صفوی، تفرقه داخلی و هجوم نیروهای خارجی، به آشوب و هرج‌ومرج کشیده شده بود. در چنین شرایطی، نادرشاه از میان عشایر خراسان برخاست و با تکیه‌بر توان نظامی، اراده‌ی قوی و هوش سیاسی، موفق شد ایران را از سلطه‌ی افغان‌ها و تهدید عثمانی و روسیه نجات دهد. کتاب به تفصیل به چگونگی صعود نادرشاه از یک جوان گمنام تا فرماندهی سپاه و سپس پادشاهی ایران می‌پردازد. روایت‌هایی از اسارت و رهایی نادر، پیوستن او به شاه تهماسب دوم، شکست افغان‌ها، بازپس‌گیری شهرهای مهم و سرانجام خلع تهماسب و جلوس نادر بر تخت پادشاهی ارائه شده است. نویسنده با نقل قول از منابع مختلف، به فتوحات نظامی نادر در قفقاز، آسیای میانه، هند و خلیج فارس اشاره کرده و نقش او را در بازگرداندن اقتدار و یکپارچگی به ایران برجسته ساخته است. در کنار موفقیت‌های نظامی، کتاب به سیاست‌های مذهبی نادرشاه نیز پرداخته است؛ از تلاش برای وحدت شیعه و سنی تا برگزاری مجالس مذهبی و کوشش برای کاهش اختلافات فرقه‌ای. با این حال، نویسنده به نقاط تاریک دوران نادر نیز بی‌توجه نبوده و به قساوت‌ها، سوءظن‌ها و خشونت‌های او، به‌ویژه در اواخر عمر و پس از کور کردن فرزندش رضاقلی میرزا، اشاره کرده است. همچنین پیامدهای اقتصادی و اجتماعی فتوحات، از جمله انتقال غنائم هند و تأثیر آن بر جامعه ایران، مورد بررسی قرار گرفته است. در نهایت، کتاب نادرشاه تصویری چندلایه از شخصیتی ارائه می‌دهد که هم منجی و هم عامل بحران‌های تازه برای ایران بود؛ پادشاهی که با وجود دستاوردهای بزرگ، به‌دلیل سیاست‌های سختگیرانه و بی‌اعتمادی، در پایان عمر با شورش و قتل مواجه شد و پس از او کشور بار دیگر به آشوب فرو رفت.

چرا باید کتاب نادرشاه را بخوانیم؟

کتاب نادرشاه با گردآوری و ترجمه‌ی روایت‌های متنوع از منابع داخلی و خارجی، فرصتی کم‌نظیر برای آشنایی با یکی از مهم‌ترین دوره‌های تاریخ ایران فراهم کرده است. این کتاب نه‌تنها به شرح زندگی و فتوحات نادرشاه می‌پردازد، بلکه زمینه‌های اجتماعی، سیاسی و مذهبی آن دوران را نیز بررسی می‌کند و تلاش دارد تصویری متعادل از نقاط قوت و ضعف این پادشاه ارائه دهد. خواننده با مطالعه‌ی این اثر، با پیچیدگی‌های قدرت، دشواری‌های بازسازی یک کشور بحران‌زده و پیامدهای تصمیمات فردی در تاریخ آشنا می‌شود. همچنین، کتاب به‌واسطه‌ی نقل قول‌های مستند و تحلیل‌های تطبیقی، امکان مقایسه‌ی روایت‌های مختلف درباره‌ی نادرشاه را فراهم می‌کند و به فهم عمیق‌تر تاریخ ایران کمک می‌کند.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به علاقه‌مندان تاریخ ایران، پژوهشگران حوزه‌ی مطالعات تاریخی، دانشجویان رشته‌های تاریخ و علوم انسانی و کسانی که به بررسی شخصیت‌های تأثیرگذار و تحولات سیاسی-اجتماعی علاقه دارند پیشنهاد می‌شود. همچنین برای کسانی که به دنبال شناخت ریشه‌های بحران‌ها و بازسازی‌های ملی در تاریخ ایران هستند، این اثر مفید خواهد بود.