کتاب مبانی تحلیل و مدلسازی سیستم ها در محیط زیست

کتاب مبانی تحلیل و مدلسازی سیستم‌ها در محیط زیست نوشته‌ی بهرام ملک‌محمدی و لیلا رحیمی، اثری تخصصی در حوزه‌ی مهندسی محیط زیست است که به بررسی مفاهیم پایه‌ای سیستم‌ها و کاربرد آن‌ها در تحلیل و مدل‌سازی مسائل محیط زیستی می‌پردازد. این کتاب با رویکردی میان‌رشته‌ای، تلاش کرده است تا دانشجویان و پژوهشگران رشته‌های مختلف مرتبط با محیط زیست را با اصول و روش‌های تحلیل سیستمی، مدلسازی و شبیه‌سازی آشنا کند. ساختار کتاب به گونه‌ای طراحی شده که علاوه‌بر ارائه‌ی مبانی نظری، به معرفی ابزارها و تکنیک‌های کاربردی در این حوزه نیز می‌پردازد. انتشارات دانشگاه تهران آن را منتشر کرده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب مبانی تحلیل و مدلسازی سیستم ها در محیط زیست

کتاب مبانی تحلیل و مدلسازی سیستم‌ها در محیط زیست، اثری جامع از بهرام ملک‌محمدی و لیلا رحیمی است که به بررسی ساختار، ویژگی‌ها و طبقه‌بندی انواع سیستم‌ها با تمرکز بر مسائل محیط زیستی می‌پردازد. این کتاب با هدف آموزش دانشجویان و پژوهشگران رشته‌های محیط زیست و سایر حوزه‌های مرتبط تدوین شده و تلاش دارد تا مفاهیم کلیدی مانند تفکر سیستمی، نظریه‌های عمومی سیستم‌ها، بوم‌شناسی، مهندسی سیستم‌ها و روش‌های مدل‌سازی را به‌صورت یکپارچه و کاربردی ارائه دهد. ساختار کتاب شامل فصل‌هایی درباره‌ی تعریف و ویژگی‌های سیستم‌ها، تفاوت مجموعه و سیستم، انواع سیستم‌های باز و بسته، ساده و پیچیده، و همچنین معرفی نظریه‌های مهم مانند آنتروپی، آشوب و بازی است. علاوه‌بر این، به روش‌های ارزیابی چرخه حیات و کاربرد نرم‌افزارهای تخصصی در تحلیل مسائل محیط زیستی نیز پرداخته شده است. کتاب با تمرین‌ها و مثال‌های متنوع، زمینه‌ی مناسبی برای یادگیری عملی و تعمیق مفاهیم فراهم کرده است.

خلاصه کتاب مبانی تحلیل و مدلسازی سیستم ها در محیط زیست

کتاب مبانی تحلیل و مدلسازی سیستم‌ها در محیط زیست، با مقدمه‌ای درباره‌ی اهمیت رویکرد سیستمی در مواجهه با مسائل پیچیده محیط زیستی آغاز می‌شود. نویسندگان تأکید کرده‌اند که شناخت و تحلیل این مسائل بدون بهره‌گیری از تفکر سیستمی و مدل‌سازی امکان‌پذیر نیست. در فصل نخست، مفاهیم پایه‌ای سیستم‌ها، ویژگی‌ها، اجزا و تفاوت آن‌ها با مجموعه‌ها شرح داده شده است. انواع سیستم‌ها از نظر باز و بسته بودن، پیچیدگی، پویایی، قطعی یا احتمالی بودن و همچنین منشأ طبیعی یا انسان‌ساخت بودن بررسی شده‌اند. در ادامه، فصل دوم به معرفی تفکر سیستمی و تفاوت آن با نگرش تحلیلی می‌پردازد. نظریه‌ی عمومی سیستم‌ها و نظریه‌ی زیست‌بوم به‌عنوان چارچوب‌های نظری مهم معرفی شده‌اند. همچنین، کاربرد رویکرد سیستمی در مدیریت زیست‌بوم‌ها و مهندسی بوم‌شناختی مورد بحث قرار گرفته است. فصل سوم به فرایند مدل‌سازی در سیستم‌های محیط زیستی اختصاص یافته است. انواع مدل‌ها، مراحل مدل‌سازی، شبیه‌سازی، بهینه‌سازی، اعتبارسنجی و واسنجی مدل‌ها و همچنین موضوع عدم قطعیت در مدل‌سازی به تفصیل بررسی شده‌اند. مثال‌هایی از کاربرد مدل‌سازی در مسائل واقعی محیط زیستی نیز ارائه شده است. در فصل چهارم، نظریه‌های سیستمی مانند آنتروپی، آشوب و اطلاعات و نقش آن‌ها در تحلیل و مدیریت مسائل محیط زیستی مطرح شده‌اند. نویسندگان به کاربرد این نظریه‌ها در تصمیم‌گیری‌های محیط زیستی و مدیریت منابع اشاره کرده‌اند. فصل پنجم به مدل‌های حل مناقشه و نظریه‌ی بازی در تحلیل تعاملات انسان و طبیعت می‌پردازد. انواع بازی‌ها، مدل‌های گراف و نمونه‌هایی از کاربرد آن‌ها در مدیریت منابع آب و حل مناقشات محیط زیستی بررسی شده‌اند. در فصل ششم، روش ارزیابی چرخه حیات به‌عنوان ابزاری برای سنجش اثرات فعالیت‌های انسانی بر محیط زیست معرفی شده است. تاریخچه، روش‌شناسی، مزایا و محدودیت‌های این روش و همچنین نرم‌افزارهای مرتبط و کاربرد آن‌ها در مطالعات محیط زیستی توضیح داده شده‌اند. در پایان هر فصل، تمرین‌هایی برای تثبیت مفاهیم و کاربرد عملی آن‌ها ارائه شده است.

چرا باید کتاب مبانی تحلیل و مدلسازی سیستم ها در محیط زیست را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی میان‌رشته‌ای، مفاهیم پایه و پیشرفته‌ی تحلیل و مدل‌سازی سیستم‌ها را به‌صورت یکپارچه و کاربردی ارائه داده است. از ویژگی‌های شاخص آن می‌توان به توضیح روشن مفاهیم سیستمی، ارائه‌ی مثال‌های متنوع از مسائل محیط زیستی، معرفی نظریه‌های نوین مانند آنتروپی و آشوب و پرداختن به ابزارهای نرم‌افزاری تخصصی اشاره کرد. همچنین، تمرین‌ها و پرسش‌های انتهای هر فصل، امکان یادگیری فعال و تعمیق مفاهیم را فراهم کرده‌اند. این کتاب نه‌تنها برای آموزش دانشگاهی، بلکه برای پژوهشگران و کارشناسانی که به دنبال درک عمیق‌تر و کاربردی‌تر از مدل‌سازی و تحلیل سیستم‌های محیط زیستی هستند، منبعی ارزشمند به‌شمار می‌آید.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به دانشجویان و پژوهشگران رشته‌های محیط زیست، مهندسی محیط زیست، منابع طبیعی، برنامه‌ریزی شهری و رشته‌های مرتبط با مدیریت منابع توصیه می‌شود. همچنین به افرادی که علاقه‌مند به یادگیری روش‌های مدل‌سازی، تحلیل سیستمی و کاربرد آن‌ها در حل مسائل پیچیده محیط زیستی هستند، پیشنهاد می‌شود.