کتاب اوراق مضاربه

کتاب اوراق مضاربه نوشته‌ی سیدعباس موسویان و حسین شیرمردی احمدآباد، اثری تخصصی در حوزه‌ی مالی اسلامی است که به بررسی ابعاد فقهی، اقتصادی، مالی و مدیریت ریسک اوراق مضاربه می‌پردازد. این کتاب توسط انتشارات دانشگاه امام صادق منتشر شده است و به‌طور ویژه به ابزارهای مالی اسلامی، به‌ویژه صکوک مضاربه، می‌پردازد؛ ابزاری که در سال‌های اخیر توجه بسیاری از فعالان بازار سرمایه و پژوهشگران اقتصاد اسلامی را به خود جلب کرده است. نویسندگان با رویکردی تحلیلی و پژوهشی، ضمن تبیین مبانی نظری و فقهی، ساختار و مدل‌های عملیاتی اوراق مضاربه را بررسی کرده‌اند و به چالش‌ها و فرصت‌های اجرایی آن در بازار سرمایه ایران پرداخته‌اند. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب اوراق مضاربه

کتاب اوراق مضاربه با تمرکز بر ابزارهای مالی اسلامی، به‌ویژه اوراق مضاربه، تلاش کرده است تا جایگاه این ابزار را در نظام مالی ایران و کشورهای اسلامی روشن کند. سیدعباس موسویان و حسین شیرمردی احمدآباد در این کتاب، ابتدا به کلیات و تعاریف ابزارهای مالی اسلامی پرداخته‌اند و سپس به‌صورت گام‌به‌گام، ابعاد فقهی، اقتصادی و مدیریتی اوراق مضاربه را واکاوی کرده‌اند. ساختار کتاب شامل پنج فصل است که هر فصل به یکی از جنبه‌های کلیدی این ابزار مالی می‌پردازد: تعاریف و کلیات، مبانی نظری اوراق بهادار اسلامی، بررسی فقهی اوراق مضاربه، تحلیل اقتصادی و در نهایت مدیریت ریسک. در بخش‌های مختلف، علاوه‌بر تبیین اصول فقهی مانند ممنوعیت ربا، قمار و غرر، به معرفی انواع صکوک و جایگاه اوراق مضاربه در میان آن‌ها پرداخته شده است. همچنین، مدل‌های عملیاتی و کاربردی اوراق مضاربه، نحوه‌ی انتشار، روابط حقوقی میان ارکان و چالش‌های اجرایی آن در بازار سرمایه ایران بررسی شده‌اند. کتاب با رویکردی پژوهشی و با استفاده از روش‌هایی مانند تحلیل دلفی و مدل‌سازی چندمعیاره، به شناسایی و اولویت‌بندی ریسک‌ها و ارائه‌ی راهکارهای پوشش آن‌ها می‌پردازد. این اثر نه‌تنها برای پژوهشگران و دانشجویان اقتصاد و مالی اسلامی، بلکه برای فعالان بازار سرمایه و سیاست‌گذاران نیز قابل استفاده است.

خلاصه کتاب اوراق مضاربه

کتاب اوراق مضاربه با هدف بررسی جامع ابعاد فقهی، اقتصادی، مالی و مدیریت ریسک این ابزار مالی اسلامی تدوین شده است. در فصل نخست، تعاریف و کلیات ابزارهای مالی اسلامی و جایگاه اوراق مضاربه در میان آن‌ها مطرح شده است. نویسندگان با اشاره به محدودیت‌های ابزارهای مالی مبتنی بر بهره در کشورهای اسلامی، ضرورت توسعه ابزارهای جایگزین مانند صکوک را توضیح داده‌اند و اوراق مضاربه را به‌عنوان یکی از مهم‌ترین این ابزارها معرفی کرده‌اند. در فصل دوم، مبانی نظری اوراق بهادار اسلامی و اصول نظام مالی اسلامی مانند ممنوعیت ربا، قمار، غرر و اکل مال به باطل بررسی شده است. سپس انواع ابزارهای مالی اسلامی و ویژگی‌های هرکدام به‌اختصار معرفی شده‌اند تا زمینه برای ورود به بحث اوراق مضاربه فراهم شود. فصل سوم به بررسی فقهی اوراق مضاربه اختصاص یافته است. ابتدا عقد مضاربه و ارکان آن از منظر فقه امامیه شرح داده شده و سپس مدل‌های عملیاتی اوراق مضاربه، انواع آن (خاص، عام با سررسید و عام بدون سررسید)، روابط حقوقی میان ارکان و نحوه‌ی تقسیم سود و زیان تبیین شده است. در این بخش، به تفاوت دیدگاه‌های فقهی درباره قلمرو مضاربه نیز اشاره شده است. در فصل چهارم، تحلیل اقتصادی اوراق مضاربه از منظر اقتصاد خرد و کلان ارائه شده است. معیارهایی مانند تطابق با اهداف سرمایه‌گذاران، نقدشوندگی، کارایی، اثرگذاری بر رشد اقتصادی و عدالت توزیعی بررسی شده‌اند. همچنین، قابلیت این ابزار برای سیاست‌گذاری‌های اقتصادی و جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی تحلیل شده است. فصل پنجم به مدیریت ریسک اختصاص دارد. ابتدا انواع ریسک‌های مالی و غیرمالی اوراق مضاربه در بازارهای اولیه و ثانویه شناسایی و دسته‌بندی شده‌اند. سپس با استفاده از روش دلفی و مدل‌سازی چندمعیاره، ریسک‌ها اولویت‌بندی و راهکارهای پوشش آن‌ها ارائه شده است. ریسک‌های سرمایه‌گذاران، بانی و واسط به‌صورت جداگانه بررسی و برای هرکدام راهکارهای عملیاتی پیشنهاد شده است. در پایان، کتاب با جمع‌بندی یافته‌ها و ارائه‌ی پیشنهادهایی برای بهبود طراحی و اجرای اوراق مضاربه در بازار سرمایه ایران، به‌عنوان منبعی برای پژوهشگران، سیاست‌گذاران و فعالان بازار مالی اسلامی معرفی می‌شود.

چرا باید کتاب اوراق مضاربه را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی تحلیلی و پژوهشی، ابعاد مختلف اوراق مضاربه را به‌صورت جامع و نظام‌مند بررسی کرده است. یکی از ویژگی‌های شاخص آن، ترکیب مباحث فقهی با تحلیل‌های اقتصادی و مالی است که امکان درک عمیق‌تری از کارکرد و چالش‌های این ابزار مالی را فراهم می‌کند. همچنین، مدل‌های عملیاتی و راهکارهای مدیریت ریسک ارائه‌شده در کتاب، برای فعالان بازار سرمایه و سیاست‌گذاران مالی اسلامی کاربردی است. مطالعه این اثر به فهم بهتر جایگاه اوراق مضاربه در نظام مالی اسلامی و شناخت فرصت‌ها و تهدیدهای اجرایی آن کمک می‌کند. علاوه‌براین، کتاب با ارائه‌ی مثال‌ها و مدل‌های متنوع، امکان مقایسه اوراق مضاربه با سایر ابزارهای مالی اسلامی را فراهم کرده است. این ویژگی‌ها باعث شده است که کتاب نه‌تنها برای دانشجویان و پژوهشگران، بلکه برای مدیران مالی و تصمیم‌گیرندگان نیز مفید باشد.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به پژوهشگران و دانشجویان اقتصاد و مالی اسلامی، فعالان بازار سرمایه، مدیران بانک‌ها و موسسات مالی، سیاست‌گذاران حوزه مالی و افرادی که به طراحی ابزارهای مالی اسلامی یا مدیریت ریسک علاقه‌مند هستند پیشنهاد می‌شود. همچنین برای کسانی که به‌دنبال شناخت دقیق‌تر ابزارهای جایگزین اوراق قرضه در نظام مالی اسلامی هستند، این کتاب مناسب است.