کتاب درسنامه حقوق بشر از دیدگاه اسلام

«درس‌نامه حقوق بشر از دیدگاه اسلام» نوشته عبدالحکیم سلیمی (-۱۳۴۱) کاری از پژوهشگاه بین المللی المصطفی است. فلسفه پیدایش اندیشه حقوق بشر و پاسداری از آن، دفاع از حقوق و آزادی‌های فردی در برابر استبداد و خودکامگی دولت‌هاست. حقوق طبیعی, یعنی نماد اولیه این اندیشه, با بیش از دو هزار سال پیشینه در تاریخ اندیشه‌های سیاسی و حقوقی جهان مطرح است. حکیمان باستان اصول حقوق طبیعی را الگوی حکم‌رانی و میزان اعتبار قوانین اجتماعی می‌دانستند و همواره به دولت‌ها توصیه می‌کردند که از اصول مزبور در امر فرمان‌روایی و قانون‌گذاری الهام بگیرند. رسالت متن آموزشی حاضر بیان کلیات حقوق بشر، نگاه گذرا به حقوق بشر از دیدگاه اسلام و مطالعه تطبیقی اعلامیه حقوق بشر اسلامی با اعلامیه جهانی حقوق بشر است. بخشی از متن کتاب: درباره خاستگاه و سیر تکاملی حقوق بشر دو رویکرد عمده وجود دارد. بیشتر غربیان خاستگاه حقوق بشر را روم و یونان باستان و توسعه آن را از پدیده‌های قرن بیستم در غرب می‌پندارند. در این رویکرد، فرهنگ‌های غیر غربی، به‌رغم داشتن مفاهیم اخلاقی ارزشمند، با مفهوم حقوق بشر بیگانه تلقی می‌شوند. در برداشتی دیگر، مفهوم حقوق بشر ریشه در ادیان، فلسفه‌ها و فرهنگ‌های گوناگون دارد. اگر پندار غربی بودن حقوق بشر صحیح باشد، ادعای جهانی بودن, یکی از چالش‌های جدی فراروی حقوق بشر غربی خواهد بود. در نگاه عام، می‌توان تفکر حمایت از حقوق بشر را همزاد انسان دانست؛ هرچند از پیشینیان محکوم نظام طبقاتی، درک حقوق بشر به مفهوم امروزی آن را نمی‌توان انتظار داشت. اما روحیه عدالت‌خواهی و ظلم‌ستیزی, امری فطری است. به همین دلیل، تفکر حمایت از حقوق انسان و اقدامات بشردوستانه, همواره وجود داشته است.