کتاب رهیافت به مفاهیم اکولوژیک در برنامه ریزی شهری

کتاب الکترونیکی «رهیافت به مفاهیم اکولوژیک در برنامه‌ریزی شهری» نوشتهٔ حبیب‌اله فصیحی را نشر دانشگاه خوارزمی منتشر کرده است. این اثر به بررسی مفاهیم بنیادین اکولوژی و کاربرد آن‌ها در برنامه‌ریزی شهری می‌پردازد و تلاش می‌کند پیوند میان دانش بوم‌شناسی و مدیریت محیط‌های شهری را روشن کند. کتاب در دستهٔ منابع دانشگاهی و تخصصی حوزهٔ جغرافیا، شهرسازی و محیط‌زیست قرار می‌گیرد و برای دانشجویان و علاقه‌مندان به توسعهٔ پایدار شهری تدوین شده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب رهیافت به مفاهیم اکولوژیک در برنامه ریزی شهری

«رهیافت به مفاهیم اکولوژیک در برنامه‌ریزی شهری» اثری دانشگاهی و پژوهشی است که به بررسی نقش و جایگاه مفاهیم اکولوژیک در فرایند برنامه‌ریزی شهری می‌پردازد. این کتاب در قالب ناداستان و با ساختاری آموزشی، مفاهیم کلیدی بوم‌شناسی را با رویکردی میان‌رشته‌ای به حوزهٔ شهر و شهرسازی پیوند می‌زند. نویسنده، با تکیه‌بر منابع علمی و تجربیات جهانی، تلاش کرده است تا اهمیت توجه به اکوسیستم‌های شهری، سوخت‌وساز شهرها، ظرفیت تحمل محیطی، ردپای اکولوژیکی و خدمات اکوسیستمی را در مدیریت و برنامه‌ریزی شهری برجسته کند. کتاب از شش فصل تشکیل شده که هرکدام به یکی از مفاهیم اصلی اکولوژی و ارتباط آن با شهر و برنامه‌ریزی شهری اختصاص یافته است. در فصل پایانی، جمع‌بندی و ارائهٔ رویکرد اکولوژیک به برنامه‌ریزی شهری صورت گرفته است. این اثر نه‌تنها برای دانشجویان جغرافیا و شهرسازی، بلکه برای علاقه‌مندان به محیط‌زیست و توسعهٔ پایدار نیز قابل استفاده است. «رهیافت به مفاهیم اکولوژیک در برنامه‌ریزی شهری» با زبانی تخصصی اما قابل پیگیری، به دغدغه‌های معاصر شهرنشینی و چالش‌های زیست‌محیطی شهرها می‌پردازد و جایگاه انسان و طبیعت را در بستر شهر مدرن بازتعریف می‌کند.

خلاصه کتاب رهیافت به مفاهیم اکولوژیک در برنامه ریزی شهری

کتاب «رهیافت به مفاهیم اکولوژیک در برنامه‌ریزی شهری» با مقدمه‌ای دربارهٔ تأثیر گستردهٔ فعالیت‌های انسانی بر سیستم‌های زیست‌محیطی و رشد شهرنشینی آغاز می‌شود. نویسنده، ابتدا مفهوم اکولوژی را از منظر تاریخی و علمی شرح داده و به نقش آن در درک روابط میان موجودات زنده و محیط پیرامون می‌پردازد. سپس، شهر به‌عنوان یک اکوسیستم پیچیده و باز معرفی می‌شود که عناصر طبیعی و انسان‌ساخت در آن با یکدیگر در تعامل‌اند و این تعاملات، ساختار و عملکرد شهر را شکل می‌دهند. در ادامه، کتاب به بررسی مفاهیم کلیدی اکولوژیک مرتبط با شهر می‌پردازد: - سوخت‌وساز شهری: شهرها به‌عنوان سیستم‌هایی با ورودی و خروجی‌های انرژی و مواد، وابسته به اکوسیستم‌های پیرامون خود هستند. این بخش به اهمیت مدیریت منابع، بازیافت و کاهش آلودگی در شهرها اشاره دارد. - ردپای اکولوژیکی: مفهوم ردپای بوم‌شناختی برای سنجش میزان مصرف منابع و تأثیر شهرها بر محیط‌زیست به کار می‌رود و نشان می‌دهد که چگونه توسعهٔ شهری می‌تواند منابع طبیعی را تحت فشار قرار دهد. - ظرفیت تحمل: هر شهر دارای ظرفیتی محدود برای پذیرش جمعیت، فعالیت و آلودگی است. عبور از این ظرفیت، منجر به آسیب‌های زیست‌محیطی و کاهش کیفیت زندگی می‌شود. - خدمات اکوسیستمی: شهرها برای تأمین آب، هوا، غذا و سایر نیازهای اساسی به خدمات اکوسیستم‌ها وابسته‌اند. این خدمات شامل تأمین منابع، تنظیم شرایط محیطی، حمایت از تنوع زیستی و ارائهٔ فضاهای سبز است. در فصل پایانی، نویسنده بر ضرورت رویکرد اکولوژیک در برنامه‌ریزی شهری تأکید کرده و راهبردهایی مانند حمل‌ونقل پایدار، استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و طراحی شهری هماهنگ با طبیعت را مطرح می‌کند. پیام اصلی کتاب، لزوم هماهنگی میان توسعهٔ شهری و حفظ اکوسیستم‌ها برای دستیابی به شهرهای پایدار و زیست‌پذیر است.

چرا باید کتاب رهیافت به مفاهیم اکولوژیک در برنامه ریزی شهری را بخوانیم؟

این کتاب با تمرکز بر پیوند میان دانش اکولوژی و برنامه‌ریزی شهری، به خواننده کمک می‌کند تا شهر را نه‌تنها به‌عنوان یک فضای ساخته‌شده، بلکه به‌عنوان یک اکوسیستم پویا و پیچیده درک کند. «رهیافت به مفاهیم اکولوژیک در برنامه‌ریزی شهری» ابزارهای مفهومی و تحلیلی لازم برای سنجش تأثیرات زیست‌محیطی شهرها، مدیریت منابع و طراحی شهری پایدار را ارائه می‌دهد. مطالعهٔ این اثر، دیدگاه تازه‌ای نسبت به چالش‌های شهرنشینی، بحران‌های زیست‌محیطی و ضرورت بازنگری در سیاست‌های شهری ایجاد می‌کند. همچنین، کتاب با ارائهٔ مثال‌ها و تحلیل‌های علمی، زمینهٔ مناسبی برای پژوهش و تصمیم‌گیری در حوزهٔ شهرسازی و محیط‌زیست فراهم می‌آورد.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای دانشجویان و پژوهشگران رشته‌های جغرافیا، شهرسازی، محیط‌زیست و برنامه‌ریزی شهری مناسب است. همچنین، برای مدیران شهری، فعالان حوزهٔ توسعهٔ پایدار و علاقه‌مندان به مسائل زیست‌محیطی شهری که به‌دنبال درک عمیق‌تر از تعامل انسان و طبیعت در شهرها هستند، مفید خواهد بود.

بخشی از کتاب رهیافت به مفاهیم اکولوژیک در برنامه ریزی شهری

«امروزه تأثیر فعالیت‌های انسانی بر سیستم‌های زیست‌محیطی زمین آن‌چنان شدید است که از این عصر به‌عنوان «آنتروپوسن» یا عصر زمین تحت سلطهٔ انسان یاد می‌شود. یکی از ویژگی‌های بارز آنتروپوسن، شهرنشینی است. اکنون بیش از نیمی از جمعیت جهان (۵۴ درصد) در مناطق شهری زندگی می‌کنند و این روند ادامه خواهد یافت. پیش‌بینی می‌شود که تا سال ۲۰۵۰ دست‌کم ۲/۵ میلیارد نفر دیگر به جمعیت شهرها اضافه شود. در انطباق با این رشد جمعیت، انتظار می‌رود پوشش زمین‌های شهری‌شده تا سال ۲۰۳۰ سه برابر شود درحالی‌که تقریباً ۶۰ درصد از این مقدار زمین هنوز تخصیص داده نشده است. بوم‌شناسان و برنامه‌ریزان شهری اذعان دارند که شهرها به زیستگاه او انسان‌ها تبدیل شده‌اند. شگفت نیست که قرن بیست ویکم قرن شهر نام‌گذاری شده است. شهرها مسئول ۸۰ درصد از انتشار گازهای گلخانه‌ای هستند که باعث تغییرات آب‌وهوایی می‌شود. طراحی مناطق شهری با افزایش سطوح غیرقابل نفوذ و کاهش پوشش گیاهی نیز به اثرات جزیرهٔ گرمایی شهری کمک کرده، امواج گرمایی را تشدید نموده و بر سلامت عمومی تأثیر منفی می‌گذارد. شهرها عمیقاً محیط طبیعی را تغییر می‌دهند و تنوع گونه‌ها و اکوسیستم‌ها را از طریق تغییرات فیزیکی در الگوهای کاربری زمین، تکه‌تکه شدن و تخریب زیستگاه‌ها، ظهور گونه‌های عجیب و تعدیل الگوهای طبیعی آب‌شناختی، جریان انرژی و بازیافت مواد غذایی تهدید می‌کنند.»