کتاب میراث شیعی ایران در شهر انار کرمان

کتاب «میراث شیعی ایران در شهر انار کرمان» نوشتهٔ سیدمهدی مهدوی و با همکاری دبیر و مدیر تولید محمدرضا گیاه‌پور، ویراستار حسین بیات و مدیر هنری محمدمهدی عسگری، توسط نشر مسیر منتشر شده است. این کتاب به بررسی آثار و نشانه‌های تاریخی تشیع در شهر انار استان کرمان می‌پردازد و با تکیه‌بر مستندسازی تصویری و بازخوانی کتیبه‌های تاریخی، تلاش دارد لایه‌های پنهان هویت شیعی این منطقه را آشکار کند. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب میراث شیعی ایران در شهر انار کرمان

«میراث شیعی ایران در شهر انار کرمان» اثری پژوهشی و مستندنگارانه است که به‌صورت ناداستان و با رویکردی تاریخی-فرهنگی، به بررسی حضور و تداوم تشیع در شهر انار می‌پردازد. نویسنده، سیدمهدی مهدوی، با بهره‌گیری از تجربهٔ عکاسی معماری و مستندسازی کتیبه‌ها، مجموعه‌ای از تصاویر، بازخوانی‌ها و تحلیل‌های متنی را گردآوری کرده است. ساختار کتاب بر پایهٔ معرفی بناهای مذهبی، سنگ‌مزارها، کتیبه‌ها و اشیای تاریخی مانند رحل قرآن استوار است و هر بخش با تصاویر و توضیحات دقیق همراه شده تا مخاطب بتواند با لایه‌های مختلف میراث شیعی این شهر آشنا شود. کتاب نه‌تنها به جنبه‌های معماری و هنری آثار می‌پردازد، بلکه زمینه‌های اجتماعی و اعتقادی مرتبط با این آثار را نیز بررسی می‌کند. این اثر با تمرکز بر دوره‌های تاریخی مختلف، به‌ویژه پیشاصفوی، تلاش دارد جایگاه تشیع را در بافت فرهنگی و تاریخی ایران نشان دهد و اهمیت استمرار باورهای شیعی را در منطقه‌ای کمتر شناخته‌شده برجسته کند.

خلاصه کتاب میراث شیعی ایران در شهر انار کرمان

در «میراث شیعی ایران در شهر انار کرمان»، سیدمهدی مهدوی با رویکردی مستند، به بررسی نشانه‌های تاریخی تشیع در شهر انار می‌پردازد. کتاب با معرفی شهر انار و پیشینهٔ تاریخی آن آغاز می‌شود و سپس به سراغ مهم‌ترین بناهای مذهبی شهر، به‌ویژه بقعهٔ امامزاده محمدصالح، می‌رود. در این بخش، نویسنده با دقت به سنگ‌مزار امامزاده و کتیبه‌های آن می‌پردازد؛ کتیبه‌هایی که با خطوط مختلف و مضامین دینی، باورهای شیعی را در طول قرون بازتاب می‌دهند. در ادامه، کتاب به بازخوانی و ترجمهٔ کتیبه‌ها می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه نام چهارده معصوم، حضرت خدیجهٔ کبری و القاب امام دوازدهم در این آثار ثبت شده است. این نشانه‌ها، عمق و اصالت باورهای شیعی را در منطقهٔ انار و در دوره‌های پیشاصفوی آشکار می‌سازند. بخش دیگری از کتاب به معرفی سنگ‌مزارهای دیگر، مانند سنگ مزار سیدعلی پسر سیدحسن قمی، اختصاص یافته است. نویسنده با تحلیل کتیبه‌ها و اشعار حک‌شده بر این سنگ‌ها، به اهمیت فرهنگی و مذهبی آن‌ها اشاره می‌کند. در بخش پایانی، کتاب به معرفی یکی از فاخرترین رحل‌های قرآن جهان می‌پردازد که در شهر انار ساخته شده و اکنون در موزهٔ متروپولیتن نیویورک نگهداری می‌شود. این رحل با کتیبه‌های منبت‌کاری‌شده و صلوات کبیره، نمونه‌ای از هنر و باور شیعی در این منطقه است. در مجموع، کتاب تلاش دارد با مستندسازی دقیق و تحلیل متون و تصاویر، جایگاه تشیع را در شهر انار و اهمیت آثار به‌جامانده از آن را برای مخاطب روشن کند.

چرا باید کتاب میراث شیعی ایران در شهر انار کرمان را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی مستند و تحلیلی، به بررسی میراث شیعی در منطقه‌ای کمتر شناخته‌شده از ایران می‌پردازد و با ارائهٔ تصاویر و بازخوانی کتیبه‌ها، امکان آشنایی عمیق‌تر با تاریخ و فرهنگ تشیع را فراهم می‌کند. مطالعهٔ این اثر به علاقه‌مندان تاریخ، معماری اسلامی و مطالعات فرهنگی کمک می‌کند تا با نمونه‌های ملموس و مستند از حضور و تداوم باورهای شیعی در ایران آشنا شوند. همچنین، کتاب به‌واسطهٔ تحلیل دقیق آثار و نشانه‌های تاریخی، می‌تواند الهام‌بخش پژوهش‌های بیشتر در حوزهٔ تاریخ محلی و هویت مذهبی باشد.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعهٔ این کتاب برای پژوهشگران تاریخ اسلام، علاقه‌مندان به معماری و هنر اسلامی، دانشجویان رشته‌های تاریخ و باستان‌شناسی و کسانی که به شناخت ریشه‌های فرهنگی و مذهبی مناطق مختلف ایران علاقه دارند، مفید است. همچنین، برای افرادی که به دنبال نمونه‌های مستند از آثار و نشانه‌های تشیع در ایران هستند، این کتاب پیشنهاد می‌شود.

بخشی از کتاب میراث شیعی ایران در شهر انار کرمان

«یکی از پدیده‌های تاریخی-فرهنگی که در ایران ما قابل مشاهده است، حضور بارگاه‌های امامزاده‌هاست. ما در بسیاری از اوقات فراموش می‌کنیم که فارغ از بحث‌ها و موشکافی‌های تاریخی، اساساً خود مزار امام‌زاده‌ها از نظر فرهنگی چه معنایی دارند و دوام آوردن و مورد توجه بودن زیارتگاه‌های آن‌ها در هزار سال گذشته به چه چیز اشاره می‌کند. کتیبه‌های ساختمان مزار و البته تداوم زیارت و باورهای محلی مردم در طول قرن‌های پی‌درپی، نشان‌دهندهٔ قدمت باور و عمل به مناسک شیعی در ایران هستند؛ بعلاوه اینکه در بسیاری از مواقع، محتوای کتیبه‌ها، روایات مهمی هستند که اعتقادات شیعی را نشان می‌دهند. در بسیاری از موارد، کتیبه‌های شیعی دارای اسم چهارده معصوم هستند که در باورهای شیعی مرکزیت دارند: از باور به امام حجت بن الحسن به عنوان مهدی اسلامی گرفته تا باور به جانشینی امام علی بن ابی‌طالب، بلافاصله بعد از پیامبر اسلام. نکتهٔ مهم در بعضی کتیبه‌های اسلامی-شیعی ایران پیشاصفوی که در این کتاب نیز با آن‌ها روبه‌رو می‌شویم، این است که در آن‌ها نام خدیجهٔ کبری به عنوان همسر پیامبر و در کنار چهارده معصوم آورده شده است. این با توجه به منظومهٔ فکری سنی و شخصیت‌های برجسته در آن، در مقایسه با خوانش شیعی مبتنی برتری خدیجهٔ کبری، نشان‌دهندهٔ عمق و اصالت اعتقادات شیعی در ایران است. در این کتاب با چنین نقطهٔ مهمی در شهر انار در کرمان روبه‌رو می‌شویم که بخشی از فهم کلی ما دربارهٔ جایگاه تشیع در ایران پیشاصفوی را خواهد ساخت.»