کتاب سیاست نئولیبرالی مسکن

کتاب سیاست نئولیبرالی مسکن با نام اصلی Neoliberal housing policy: an international perspective نوشته کیت جیکوبز و ترجمه ابوالفضل مشکینی و ابراهیم رضائی توسط نشر نیکایش منتشر شده است. این اثر به بررسی سیاست‌های نئولیبرالی در حوزه‌ی مسکن پرداخته و با رویکردی انتقادی، پیامدهای اجتماعی و اقتصادی این سیاست‌ها را در کشورهای مختلف تحلیل کرده است. کتاب حاضر به موضوعاتی مانند کالایی‌سازی مسکن، نقش دولت و بخش خصوصی، نابرابری‌های اجتماعی و بحران‌های معاصر مسکن می‌پردازد و برای پژوهشگران، سیاست‌گذاران و علاقه‌مندان به مطالعات شهری و اجتماعی قابل‌توجه است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب سیاست نئولیبرالی مسکن

کتاب سیاست نئولیبرالی مسکن (یک دیدگاه جهانی) اثری در حوزه‌ی مطالعات اجتماعی است که به تحلیل سیاست‌های مسکن در بستر جهانی می‌پردازد. کیت جیکوبز، جامعه‌شناس و پژوهشگر حوزه‌ی شهری، در این کتاب با نگاهی انتقادی به روندهای نئولیبرالی در کشورهای توسعه‌یافته و درحال‌توسعه می‌نگرد. ساختار کتاب بر پایه‌ی تحلیل موضوعی و تطبیقی است و به‌جای تمرکز صرف بر یک کشور، نمونه‌هایی از ایالات متحده، بریتانیا، استرالیا و برخی کشورهای آسیایی و آمریکای لاتین را بررسی می‌کند. 

کیت جیکوبز با بهره‌گیری از داده‌های تاریخی و معاصر، تأثیر سیاست‌های بازارمحور بر وضعیت مسکن، نقش دولت‌ها و پیامدهای اجتماعی و اقتصادی این سیاست‌ها را واکاوی کرده است. کتاب با رویکردی ساختارگرایانه، به بررسی مفاهیمی چون کالایی‌سازی، مالی‌سازی و خصوصی‌سازی مسکن می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه این روندها به تشدید نابرابری و کاهش حمایت‌های اجتماعی منجر شده‌اند. قالب کتاب تحلیلی و پژوهشی است و برای مخاطبانی با دغدغه‌های اجتماعی، اقتصادی و شهری نوشته شده است.

خلاصه کتاب سیاست نئولیبرالی مسکن

کتاب سیاست نئولیبرالی مسکن با طرح این پرسش آغاز می‌شود که چرا باوجود پیشرفت‌های فناوری و رشد اقتصادی، همچنان بخش بزرگی از جمعیت جهان با مشکلات جدی مسکن روبه‌رو هستند. نویسنده، کیت جیکوبز، با مرور تحولات تاریخی پس از جنگ جهانی دوم، نشان می‌دهد که چگونه سیاست‌های دولت‌ها از مداخله‌ی مستقیم و ساخت مسکن اجتماعی به‌سمت خصوصی‌سازی، مقررات‌زدایی و تقویت بازار آزاد تغییر یافته است. در این کتاب، روند کالایی‌سازی مسکن و تبدیل آن به ابزاری برای سرمایه‌گذاری و انباشت ثروت مورد توجه قرار گرفته است. جیکوبز توضیح می‌دهد که چگونه دولت‌ها، به‌ویژه از دهه‌ی ۱۹۷۰ به بعد، نقش خود را در تأمین مسکن کاهش داده و به‌جای آن، بازار و بخش خصوصی را تقویت کرده‌اند. 

این تغییر جهت، پیامدهایی مانند افزایش نابرابری، کاهش دسترسی اقشار کم‌درآمد به مسکن مناسب و تشدید بحران‌هایی چون بی‌خانمانی و حاشیه‌نشینی را به‌همراه داشته است. کتاب به بررسی نمونه‌هایی از کشورهای مختلف می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه سیاست‌های نئولیبرالی در زمینه‌ی مسکن، باوجود تفاوت‌های محلی، الگوهای مشابهی از نابرابری و بحران ایجاد کرده‌اند. جیکوبز همچنین به نقش بانک‌ها، مؤسسات مالی و سرمایه‌گذاران در مالی‌سازی مسکن و تأثیر آن بر بازارهای جهانی اشاره می‌کند. در نهایت، کتاب با نقد ایدئولوژی نئولیبرال و تأکید بر ضرورت بازنگری در سیاست‌های مسکن، مخاطب را به تأمل درباره‌ی آینده‌ی این حوزه دعوت می‌کند.

چرا باید کتاب سیاست نئولیبرالی مسکن را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی انتقادی و تحلیلی، به یکی از مهم‌ترین مسائل اجتماعی و اقتصادی معاصر یعنی بحران مسکن می‌پردازد. کتاب سیاست نئولیبرالی مسکن با بررسی روندهای جهانی و تطبیق آن‌ها با شرایط کشورهای مختلف، امکان درک عمیق‌تری از ریشه‌های بحران مسکن، نقش دولت و بازار و پیامدهای اجتماعی سیاست‌های نئولیبرالی را فراهم می‌کند. مطالعه‌ی این اثر برای کسانی که به‌دنبال فهم ساختارهای قدرت، نابرابری و تحولات شهری هستند، فرصتی برای آشنایی با دیدگاه‌های نوین و نقدهای جدی بر سیاست‌های رایج فراهم می‌آورد؛ همچنین کتاب با ارائه‌ی مثال‌های متنوع و تحلیل‌های بین‌رشته‌ای، به مخاطب کمک می‌کند تا ارتباط میان سیاست، اقتصاد و زندگی روزمره را بهتر درک کند.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعه‌ی این کتاب برای پژوهشگران و دانشجویان رشته‌های جامعه‌شناسی، مطالعات شهری، جغرافیای انسانی، اقتصاد و سیاست‌گذاری عمومی مفید است؛ همچنین مدیران شهری، برنامه‌ریزان، فعالان حوزه‌ی مسکن و کسانی که دغدغه‌ی عدالت اجتماعی و بحران‌های شهری دارند، می‌توانند از مطالب کتاب بهره‌مند شوند. این اثر به‌ویژه به افرادی که به‌دنبال تحلیل انتقادی سیاست‌های مسکن و تأثیر آن بر نابرابری اجتماعی هستند، توصیه می‌شود.

بخشی از کتاب سیاست نئولیبرالی مسکن

«سیاست نئولیبرالی مسکن بر پایهٔ کاهش دخالت دولت در بازار مسکن و تقویت نقش بخش خصوصی استوار است. این سیاست بر مقررات‌زدایی، خصوصی‌سازی و آزادسازی بازار به دنبال افزایش کارآمدی اقتصادی و رقابت آزاد در حوزۀ مسکن تأکید نموده؛ در عین حال پیامدهایی همچون افزایش نابرابری و کاهش حمایت‌های اجتماعی را نیز به همراه دارد. سیاست‌های نئولیبرالی مسکن، گرچه بیش از هر جا در کشورهای ایالات متحده، بریتانیا و استرالیا به عنوان مبنای عمل مسئولان شناخته می‌شود، اما ردپای این سیاست‌ها را می‌توان به‌وضوح در تحولات حوزهٔ مسکن ایران پس از انقلاب اسلامی نیز مشاهده کرد. مرور سیاست‌های مسکن در دولت‌های مختلف به‌ویژه پس از برنامهٔ سوم توسعه نشان می‌دهد که گرایش به رویکردهای نئولیبرالی، هرچند با تفاوت و در قالب اسامی مختلف، در تصمیم‌گیری‌ها و برنامه‌ریزی‌های کلان این حوزه، حضوری محسوس داشته است. نویسندهٔ این کتاب، کیت جیکوبز هرچند خود در بستر فکری و جغرافیایی رشد یافته که نئولیبرالیسم در آن ریشه‌دار است، اما با نگاهی انتقادی و ژرف به تحلیل این سیاست‌ها پرداخته است. این رویکرد انتقادی در سراسر کتاب حاضر، جاری است و خواننده را به تأملی بر دستاوردها و پیامدهای سیاست‌های نئولیبرال در حوزهٔ مسکن وامی‌دارد.»