کتاب مبانی علم اطلاعات و دانش شناسی

کتاب الکترونیکی «مبانی علم اطلاعات و دانش‌شناسی» نوشتهٔ «مهری شهبازی» و «علی‌اکبر خاصه» با ویراستاری علمی «فرامرز سهیلی» توسط نشر دانشگاه پیام نور منتشر شده است. این کتاب به‌عنوان منبع درسی برای دانشجویان رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی در مقطع کارشناسی ارشد تدوین شده و به بررسی مفاهیم پایه، نظریه‌ها و تحولات این حوزه می‌پردازد. موضوعات اصلی کتاب شامل داده، اطلاعات، دانش، نظریه‌های اطلاعاتی، جامعه اطلاعاتی، اخلاق حرفه‌ای، اقتصاد اطلاعات، شبکه‌های اجتماعی و آینده جامعه اطلاعاتی است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب مبانی علم اطلاعات و دانش شناسی

«مبانی علم اطلاعات و دانش‌شناسی» اثری دانشگاهی و ناداستان است که به‌عنوان منبع آموزشی برای درس مبانی علم اطلاعات و دانش‌شناسی در مقطع کارشناسی ارشد تدوین شده است. نویسندگان، «مهری شهبازی» و «علی‌اکبر خاصه»، با همکاری ویراستار علمی «فرامرز سهیلی»، تلاش کرده‌اند تا مباحث اساسی این رشته را در قالب هفت فصل ارائه دهند. ساختار کتاب به‌گونه‌ای طراحی شده که ابتدا مفاهیم پایه مانند داده، اطلاعات و دانش را معرفی می‌کند و سپس به نظریه‌های اطلاعاتی و ارتباطی می‌پردازد. در ادامه، موضوعاتی چون جامعه اطلاعاتی، اخلاق حرفه‌ای، اقتصاد اطلاعات و شبکه‌های اجتماعی بررسی می‌شوند و در فصل‌های پایانی، جایگاه نظریه‌های اطلاعاتی در شبکه‌های اجتماعی مجازی و آینده جامعه اطلاعاتی مورد بحث قرار می‌گیرد. این کتاب با هدف پوشش سرفصل‌های اصلی وزارت علوم و پاسخ‌گویی به نیازهای آموزشی دانشجویان رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی تدوین شده است و علاوه‌بر ارائه مباحث نظری، به چالش‌ها و کاربردهای عملی این حوزه نیز توجه دارد.

خلاصه کتاب مبانی علم اطلاعات و دانش شناسی

این کتاب با هدف آشنایی دانشجویان با مفاهیم بنیادین علم اطلاعات و دانش‌شناسی تدوین شده است و در هفت فصل به بررسی موضوعات کلیدی این رشته می‌پردازد. فصل نخست به تعریف داده، اطلاعات و دانش و همچنین نظریه‌های اساسی در این حوزه اختصاص دارد. در این بخش، تفاوت‌های میان داده، اطلاعات و دانش و نقش آن‌ها در فرایندهای شناختی و اجتماعی توضیح داده می‌شود. همچنین نظریه‌های اطلاعاتی مانند نظریه شانون-ویور، نظریه معناشناختی و نظریه سیبرنتیکی معرفی و تحلیل می‌شوند. در فصل دوم، مفهوم جامعه اطلاعاتی و ویژگی‌ها، چالش‌ها و مسائل مرتبط با آن مانند هویت، اعتماد سیاسی، توسعه، جرم، آزادی اطلاعات و آموزش بررسی می‌شود. فصل سوم به اخلاق حرفه‌ای در علم اطلاعات و دانش‌شناسی می‌پردازد و اهمیت اخلاق، شاخه‌های علم اخلاق، مکاتب مختلف اخلاقی و مسئولیت‌های اخلاقی کتابداران و مراکز اطلاع‌رسانی را مورد توجه قرار می‌دهد. فصل چهارم به اقتصاد اطلاعات و اقتصاد دیجیتال اختصاص یافته و موضوعاتی مانند ارزش‌گذاری اطلاعات، مصرف اطلاعات، اقتصاد نشر الکترونیک و مجلات الکترونیکی و خدمات دیجیتال را بررسی می‌کند. فصل پنجم نقش شبکه‌های اجتماعی و کاربرد آن‌ها در پژوهش و کتابخانه‌ها را شرح می‌دهد. در فصل ششم، جایگاه نظریه‌های اطلاعاتی در شبکه‌های اجتماعی مجازی و چالش‌های مرتبط با آن مطرح می‌شود. فصل پایانی به آینده جامعه اطلاعاتی، جهانی‌شدن و نقش کتابخانه‌ها در جوامع معرفتی می‌پردازد. در مجموع، کتاب «مبانی علم اطلاعات و دانش‌شناسی» تلاش کرده است تا تصویری جامع و به‌روز از مفاهیم، نظریه‌ها و تحولات این حوزه ارائه دهد و دانشجویان را با چالش‌ها و کاربردهای عملی علم اطلاعات آشنا سازد.

چرا باید کتاب مبانی علم اطلاعات و دانش شناسی را بخوانیم؟

مطالعهٔ این کتاب برای کسانی که به دنبال درک عمیق‌تری از مفاهیم داده، اطلاعات و دانش هستند، فرصت مناسبی فراهم می‌کند تا با نظریه‌های بنیادین و تحولات حوزه علم اطلاعات آشنا شوند. «مبانی علم اطلاعات و دانش‌شناسی» نه‌تنها به مباحث نظری می‌پردازد، بلکه کاربردهای عملی و چالش‌های معاصر این رشته را نیز بررسی کرده است. این کتاب با پوشش موضوعاتی مانند اخلاق حرفه‌ای، اقتصاد اطلاعات، شبکه‌های اجتماعی و آینده جامعه اطلاعاتی، دید جامعی از وضعیت فعلی و روندهای آینده این حوزه ارائه می‌دهد. همچنین، ساختار آموزشی و خودآزمایی‌های انتهای هر فصل، امکان یادگیری تدریجی و سنجش آموخته‌ها را برای دانشجویان فراهم می‌کند.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای دانشجویان و پژوهشگران رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی، کتابداری و اطلاع‌رسانی مناسب است. همچنین افرادی که به دنبال آشنایی با مفاهیم پایه داده، اطلاعات، دانش و نظریه‌های اطلاعاتی هستند یا در حوزه‌های مرتبط با مدیریت اطلاعات، کتابخانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی فعالیت دارند، می‌توانند از مطالب این کتاب بهره‌مند شوند.

بخشی از کتاب مبانی علم اطلاعات و دانش شناسی

«علم اطلاعات امروزه دربرگیرنده مباحث مختلفی است که هر یک در نوع خود قابل بررسی و موشکافی می‌باشد. در دنیای کنونی و در سایه پیشرفت‌های فناورانه، این علم با چارچوب‌های نظری خاص خود منجر به ارائه مباحث جدیدی شده است اما همچنان آنچه زیربنا و مبنای مباحث جدید می‌باشد هم شناخت اطلاعات و عناصر تشکیل‌دهنده آن است. اطلاعات، واژه‌ای است که در بیشتر مواقع با واژه ارتباطات و حتی بعضاً به‌جای آن به‌کار رفته است. اطلاعات آن چیزی است که در مبانی دانش، منجر به ایجاد آگاهی شده و دانش یا علم را می‌سازد اما ارتباطات قوه فعلیه به‌کارگیری اطلاعات محسوب می‌شود. در حقیقت آن چیزی که در انتشار و به‌کارگیری اطلاعات موثر است، اگرچه این دو واژه نقاط مشترکی دارد و در برخی متون به جای یکدیگر به‌کار می‌رود اما در حقیقت این دو به لحاظ نظری با هم تفاوت‌هایی دارد که منجر به شناخت اصولی‌تر آن‌ها شده و مفاهیم پایه مربوط به این دو واژه را در علوم مختلف به شکل‌های مختلف، قابل ارائه کرده است و تعاریف متعددی بر این اساس بر این دو واژه مترتب شده است. در این فصل تلاش می‌شود تا خواننده با چارچوب نظری دو علم اطلاعات و ارتباطات آشنا شده و ابعاد مختلف نظری این دو واژه را به دقت مورد بررسی قرار دهد.»