کتاب شکافی در آفرینش

کتاب شکافی در آفرینش با نام اصلی A crack in creation: gene editing and the unthinkable power to control evolution نوشته جنیفر داودنا و ساموئل اچ. استرنبرگ با ترجمه محمد کرام‌الدینی توسط نشر گودو منتشر شده است. این اثر به بررسی فناوری ویرایش ژن، به‌ویژه ابزار کریسپر و تأثیرات آن بر زیست‌شناسی، پزشکی و آینده‌ی انسان می‌پردازد. نویسندگان باتکیه‌بر تجربه‌های شخصی و پژوهش‌های علمی، خواننده را با مفاهیم بنیادین ژنتیک، تاریخچه‌ی مهندسی ژنتیک و پیامدهای اخلاقی و اجتماعی این فناوری آشنا می‌کنند. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب شکافی در آفرینش

کتاب شکافی در آفرینش (ویرایش ژن‌‌ها و توان باورنکردنی آن‌ در کنترل تکامل) اثری علمی است که به‌صورت روایی و با زبانی دقیق، تحولات فناوری ویرایش ژن را شرح داده است. جنیفر داودنا، یکی از چهره‌های کلیدی در کشف و توسعه‌ی فناوری کریسپر، به‌همراه ساموئل اچ. استرنبرگ در این کتاب به روایت مسیر علمی خود پرداخته‌اند. کتاب در دو بخش اصلی تنظیم شده است؛ بخش نخست با عنوان ابزار به پیشینه‌ی علمی و کشف کریسپر می‌پردازد و بخش دوم با عنوان تکلیف به کاربردهای گسترده‌ی این فناوری در گیاهان، جانوران و انسان‌ها و همچنین چالش‌های اخلاقی و اجتماعی آن اختصاص یافته است. 

ساختار کتاب ترکیبی از روایت شخصی، تاریخ علم و تحلیل پیامدهای اجتماعی و اخلاقی است. جنیفر داودنا و ساموئل اچ. استرنبرگ تلاش کرده‌اند علاوه‌بر ارائه‌ی اطلاعات علمی، دغدغه‌های انسانی و مسئولیت‌های اخلاقی مرتبط با این فناوری را نیز مطرح کنند. این کتاب نه‌تنها به جنبه‌های فنی و علمی ویرایش ژن می‌پردازد، بلکه به تأثیرات عمیق آن بر آینده‌ی بشر و ضرورت مشارکت عمومی در بحث‌های اخلاقی و اجتماعی اشاره دارد.

خلاصه کتاب شکافی در آفرینش

کتاب شکافی در آفرینش با روایت شخصی جنیفر داودنا آغاز می‌شود؛ او خاطرات کودکی و دغدغه‌هایش درباره‌ی طبیعت و علم را بازگو می‌کند و سپس به مسیر علمی خود در کشف و توسعه‌ی فناوری کریسپر می‌پردازد. در بخش ابتدایی، نویسندگان توضیح می‌دهند که چگونه انسان هزاران سال است با انتخاب و پرورش گیاهان و جانوران، به‌نوعی تکامل را هدایت کرده، اما تا پیش از ظهور فناوری‌های نوین، این فرایند کند و محدود بوده است. با کشف کریسپر، امکان ویرایش دقیق ژن‌ها در موجودات زنده فراهم شده و پژوهشگران می‌توانند ژن‌های خاص را حذف یا اصلاح کنند. این فناوری نه‌تنها در گیاهان و جانوران، بلکه در درمان بیماری‌های ژنتیکی انسان نیز کاربرد یافته است. 

مثال‌هایی از تولید حیوانات با ویژگی‌های خاص، اصلاح گیاهان کشاورزی و تلاش برای درمان بیماری‌هایی مانند فیبروز کیستی، کم‌خونی سلول داس‌شکل و حتی ایدز با استفاده از کریسپر آورده شده است. نویسندگان به پیامدهای اخلاقی و اجتماعی این فناوری نیز پرداخته‌اند؛ از جمله امکان ویرایش ژن‌های نسل‌های آینده و خطرات بالقوه‌ی آن برای جامعه و طبیعت. کتاب با طرح پرسش‌هایی درباره‌ی مرزهای اخلاقی و مسئولیت‌های دانشمندان و جامعه در استفاده از این فناوری به پایان می‌رسد و تأکید دارد که بحث درباره‌ی ویرایش ژن باید به‌صورت گسترده و با مشارکت همه‌ی ذی‌نفعان انجام شود.

چرا باید کتاب شکافی در آفرینش را بخوانیم؟

این کتاب، تصویری جامع و چندلایه از یکی از مهم‌ترین تحولات علمی معاصر ارائه می‌دهد. خواننده با مطالعه‌ی آن با مفاهیم پایه‌ای ژنتیک، تاریخچه‌ی مهندسی ژنتیک و فناوری کریسپر آشنا می‌شود و درک عمیق‌تری از تأثیرات این فناوری بر پزشکی، کشاورزی و آینده‌ی انسان به‌دست می‌آورد. نویسندگان علاوه‌بر توضیح علمی، به دغدغه‌های اخلاقی و اجتماعی نیز توجه کرده‌اند و خواننده را به تأمل درباره‌ی مسئولیت‌های فردی و جمعی در مواجهه با فناوری‌های نوین دعوت می‌کنند. این اثر برای کسانی که به آینده‌ی علم، اخلاق زیستی و تأثیرات فناوری بر جامعه علاقه‌مند هستند، منبعی ارزشمند به‌ شمار می‌آید.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعه‌ی این کتاب برای علاقه‌مندان به زیست‌شناسی، ژنتیک، پزشکی، فلسفه‌ی علم و اخلاق زیستی مناسب است؛ همچنین پژوهشگران، دانشجویان رشته‌های علوم زیستی و پزشکی و افرادی که دغدغه‌ی پیامدهای اجتماعی و اخلاقی فناوری‌های نوین را دارند، می‌توانند از مطالب آن بهره‌مند شوند. این کتاب برای کسانی که به‌دنبال درک بهتر فناوری‌های ویرایش ژن و تأثیر آن بر آینده‌ی بشر هستند، انتخاب مناسبی است.

بخشی از کتاب شکافی در آفرینش

«این کتاب داستان من و آن کشف است. داستان شما هم هست؛ چون پیامدهای آن به‌زودی به خانه‌ی شما نیز خواهد رسید. هزاران سال است که انسان شکل دنیای فیزیکی را تغییر می‌دهد؛ اما تأثیر این تغییرشکل هرگز چشمگیرتر از امروز نبوده است. صنعت اقلیم زمین را تغییر می‌دهد، اکوسیستم‌های سراسر جهان را تهدید می‌کند، همراه با دیگر فعالیت‌های انسانی باعث افزایش انقراض گونه‌ها می‌شود و جمعیت‌های متنوع موجوداتی را که در این سیاره با ما زندگی می‌کنند، کاهش می‌دهد. این دگرگونی‌ها زمین‌شناسان را بر آن داشته تا پیشنهاد کنند نام دوره‌ی کنونی را به آنتروپوسن، یعنی عصر انسان، تغییر دهیم. انسان حدود ده‌هزار سال پیش شروع به کشاورزی کرد و ازطریق انتخاب گیاهان و جانوران و پرورش آن‌ها، جهت تکامل را به نفع خود تغییر داد؛ اما ماده‌ی اولیه‌ی این تغییرات، یعنی جهش‌های تصادفی در DNA، هنوز خودبه‌خود و به‌طور تصادفی ایجاد می‌شدند. در نتیجه، تلاش گونه‌ی انسان برای تغییر طبیعت کُند بود و موفقیت محدودی داشت.»