کتاب سفر انسان

کتاب سفر انسان با عنوان اصلی The journey of humanity: the origins of wealth and inequality نوشتهٔ «اودد گالور» و ترجمهٔ «یاشار مجتهدزاده»، اثری است که نشر سبزان آن را منتشر کرده است. این کتاب به بررسی ریشه‌های تاریخی و علمی رشد اقتصادی، تحول جوامع انسانی و شکل‌گیری نابرابری‌های جهانی می‌پردازد و با رویکردی میان‌رشته‌ای، سیر تحول بشر از دوران شکار و گردآوری تا عصر مدرن را دنبال می‌کند. نسخهٔ الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب سفر انسان

کتاب «سفر انسان» (سرچشمه‌های ثروت و نابرابری) ناداستانی پژوهشی است که با تکیه بر داده‌های تاریخی، اقتصادی و زیست‌شناختی، روند تکامل جوامع انسانی را از آغاز تا امروز ترسیم کرده است. «اودد گالور»، اقتصاددان و پژوهشگر در این کتاب تلاش کرده است تا با ارائهٔ یک نظریهٔ یکپارچه، توضیح دهد چگونه انسان‌ها از زندگی ابتدایی و معیشتی به جوامع پیچیده و صنعتی امروزی رسیده‌اند و چرا این مسیر برای ملت‌ها و مناطق مختلف، نتایج متفاوتی به همراه داشته است. ساختار این کتاب بر پایهٔ روایت تاریخی و تحلیلی است و با مثال‌ها و شواهد متنوع، به بررسی عواملی همچون جمعیت، فناوری، نهادها، فرهنگ و جغرافیا در شکل‌گیری ثروت و نابرابری می‌پردازد. کتاب حاضر با زبانی تحلیلی و مستند سعی دارد تصویری جامع از فرازونشیب‌های توسعهٔ انسانی و اقتصادی ارائه دهد و مخاطب را با پرسش‌های بنیادین دربارهٔ ریشه‌های شکوفایی و فقر در جهان روبه‌رو کند.

خلاصه کتاب سفر انسان

کتاب با طرح این پرسش آغاز می‌شود که چرا برخی جوامع به رفاه و توسعه دست یافته‌اند و برخی دیگر همچنان در فقر و نابرابری به سر می‌برند. نویسنده با مرور تاریخ بشر از ظهور انسان خردمند، نشان می‌دهد که برای هزاران سال، سطح زندگی انسان‌ها تفاوت چندانی با یکدیگر نداشت و بیشتر تلاش‌ها صرف بقا و تولیدمثل می‌شد، اما بعد، جهشی بی‌سابقه در کیفیت زندگی، درآمد و امید به زندگی رخ داد. «اودد گالور» با بررسی نظریه‌های تاریخی مانند دیدگاه «مالتوس» دربارهٔ رشد جمعیت و منابع، توضیح می‌دهد که چگونه پیشرفت‌های فناوری و کشاورزی در دوره‌های طولانی عمدتاً به افزایش جمعیت منجر شد و نه بهبود پایدار سطح زندگی. او با مثال‌هایی از تمدن‌های باستانی، انقلاب کشاورزی و فجایع زیست‌محیطی نشان می‌دهد که رشد جمعیت و فناوری در نهایت به یک تعادل مالتوسی می‌رسید و استانداردهای زندگی راکد می‌ماند. در ادامه، کتاب به بررسی چرخه‌های بازخوردی میان جمعیت، فناوری و نهادها می‌پردازد و توضیح می‌دهد که چگونه این چرخه‌ها در نهایت زمینه‌ساز گذار از رکود تاریخی به رشد پایدار شدند. نویسنده با معرفی نظریهٔ رشد یکپارچه تلاش می‌کند نشان دهد که ترکیب عوامل جغرافیایی، نهادی، فرهنگی و زیستی، مسیر توسعهٔ ملت‌ها را از یکدیگر متمایز کرده است. او به نقش آموزش، برابری جنسیتی، مدارا و سرمایهٔ انسانی در شکوفایی جوامع اشاره می‌کند و تأکید دارد که نابرابری‌های امروز، ریشه در تفاوت‌های تاریخی و گذارهای متفاوت از تلۀ فقر دارند. این کتاب با نگاهی به آینده، بر اهمیت شناخت ریشه‌های نابرابری و تلاش برای کاهش فقر و بی‌عدالتی تأکید می‌کند و آموزش و توسعهٔ انسانی را کلید پایداری و شکوفایی بشر می‌داند.

چرا باید کتاب سفر انسان را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی تحلیلی و میان‌رشته‌ای، تصویری عمیق از روندهای تاریخی و علمی شکل‌گیری ثروت و نابرابری در جهان ارائه می‌دهد. مطالعهٔ این اثر فرصتی است برای فهم بهتر چرایی تفاوت‌های اقتصادی و اجتماعی میان ملت‌ها و شناخت نیروهای پنهان و آشکاری که مسیر توسعهٔ انسانی را رقم زده‌اند. «سفر انسان» با ترکیب داده‌های تاریخی، اقتصادی و زیستی، به مخاطب کمک می‌کند تا فراتر از روایت‌های ساده‌انگارانه به پیچیدگی‌های رشد و رکود جوامع پی ببرد و نسبت به ریشه‌های مشکلات امروز جهان دیدی ژرف‌تر پیدا کند.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

کتاب حاضر برای علاقه‌مندان به تاریخ، اقتصاد، جامعه‌شناسی و علوم انسانی مناسب است؛ همچنین برای کسانی که دغدغهٔ فهم ریشه‌های نابرابری، توسعه و تحول جوامع را دارند و به‌دنبال تحلیلی علمی و مستند از مسیر رشد بشر هستند.

بخشی از کتاب سفر انسان

«رویکرد سیاسی غرب به توسعۀ ملت‌های فقیرتر اغلب تفاوت چندانی با «آیین نوسازی» جزیره‌نشینان تانا ندارد. این رویکردها شامل تقلید سطحی از نهادهایی است که منجر به رونق اقتصادی در کشورهای توسعه‌یافته شده‌اند، بدون در نظر گرفتن شرایط اساسی که در وهلۀ اول اجازۀ تولید ثروت را به این کشورها داده است. شرایطی که ممکن است در کشورهای فقیرتر وجود نداشته باشد. به‌ویژه باور مرسوم بر این است که فقر در کشورهای درحال‌توسعه عمدتاً نتیجۀ سیاست‌های غلط اقتصادی و دولتی است و بنابراین، می‌توان آن را از طریق اعمال یک‌سری اصلاحات ساختاری مرتفع کرد. این فرضیه از اساس نادرست است؛ زیرا نقش محوری عوامل ریشه‌ای در اثربخشی چنین سیاست‌هایی را به کل نادیده می‌گیرد. درعوض راهبرد مؤثر در این رابطه، شناخت درست و اساسی عوامل اولیه‌ای است که همواره مانع رشد و توسعۀ کشورها شده‌اند. عواملی که از یک کشور به کشور دیگر تفاوت‌های چشمگیری دارند.

یکی از نمونه‌های بارز این رویکرد نادرست اجماع واشنگتن است. پیمانی بر سر ترقی کشورهای درحال‌توسعه با تمرکز بر تجارت آزاد، خصوصی‌سازی شرکت‌های دولتی، حمایت از حق مالکیت، نظارت‌زدایی، گسترش پایۀ مالیاتی و کاهش نرخ مالیات نهایی. با وجود تلاش‌های فراوانی که از سوی بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول برای حمایت از اصلاحات الهام‌گرفته از اجماع واشنگتن در دهۀ ۱۹۹۰ صورت گرفت، موفقیت چندانی در رسیدن به نتایج دلخواه حاصل نشد. خصوصی‌سازی صنعت، تجارت آزاد و حمایت از حق مالکیت در کشورهایی که پیش‌نیازهای اجتماعی و فرهنگی مورد نیار برای توسعۀ اقتصادی را از قبل ایجاد کرده‌اند، سیاست‌های مساعد برای رشد و توسعه محسوب می‌شوند. اما در جوامعی که این پیش‌نیازها غایب‌اند ـ جایی که انسجام اجتماعی ضعیف و فساد نهادینه شده است ـ چنین اصلاحاتی اغلب بی‌ثمر بوده‌اند.»