کتاب ناخودآگاه

کتاب ناخودآگاه (درآمدی کوتاه و نو) نوشته جوزف نیورث و با ترجمه حمید خانی پور توسط انتشارات فراهم منتشر شده است. این کتاب به بررسی مفهوم ناخودآگاه در روان‌کاوی می‌پردازد و سیر تحول آن را از دیدگاه فروید تا نظریه‌های معاصر دنبال می‌کند. نویسنده با رویکردی تطبیقی، نظریه‌های مختلف درباره‌ی ناخودآگاه را معرفی و تحلیل می‌کند. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب ناخودآگاه

کتاب ناخودآگاه بخشی از مجموعه‌ای است که به مفاهیم کلیدی و شخصیت‌های برجسته‌ی روان‌کاوی معاصر می‌پردازد. این کتاب در سال‌های اخیر و در قالب پروژه‌ای بین‌المللی منتشر شده و هدف آن ارائه‌ی تصویری جامع و به‌روز از مفهوم ناخودآگاه است. نویسنده، جوزف نیورث، باتکیه‌بر تجربه‌ی بالینی و پژوهشی خود، سیر تاریخی و نظری این مفهوم را از دوران فروید تا رویکردهای پست‌مدرن بررسی کرده است. 

کتاب به‌جای تمرکز صرف بر نظریه‌ی فرویدی، به تطور و گسترش ایده‌ی ناخودآگاه در مکاتب مختلف روان‌کاوی می‌پردازد و تلاش دارد نشان دهد که چگونه این مفهوم در مواجهه با تحولات فرهنگی، اجتماعی و بالینی تغییر یافته است. اثر حاضر علاوه‌بر مرور نظریه‌ها، به کاربردهای عملی و بالینی آن‌ها نیز اشاره دارد و برای علاقه‌مندان به روان‌کاوی، روان‌شناسی و مطالعات فرهنگی قابل توجه است.

خلاصه کتاب ناخودآگاه

هشدار: این پاراگراف بخش‌هایی از داستان را فاش می‌کند!

کتاب با مقدمه‌ای آغاز می‌شود که در آن به تأثیر زیگموند فروید بر شکل‌گیری مفهوم ناخودآگاه پرداخته شده و این ایده مطرح می‌شود که انسان ارباب خانه‌ی خود نیست و بسیاری از انگیزه‌ها و رفتارها ریشه در ناخودآگاه دارند. نویسنده ابتدا سیر تاریخی و نظریه‌های فروید درباره‌ی ناخودآگاه را شرح می‌دهد؛ از مدل مکان‌نگارانه و ساختاری ذهن تا نقش خیال‌پردازی و سرکوب در شکل‌گیری علائم روان‌رنجورانه. سپس به رویکردهای بین‌فردی و رابطه‌ای در روان‌کاوی پرداخته می‌شود که ناخودآگاه را نه صرفاً ساختاری درونی، بلکه محصول تعاملات اجتماعی و فرهنگی می‌دانند. 

در ادامه، نظریه‌های تحولی مانند دیدگاه‌های کوهات، وینیکات و فوناگی بررسی می‌شوند که بر نقش روابط اولیه و محیط پاسخگو در رشد ناخودآگاه تأکید دارند. فصل بعد به نظریه‌های کلاینی و مفهوم فانتزی و همانندسازی فرافکنانه می‌پردازد و نقش این مفاهیم را در تحول ذهن و روابط انسانی تحلیل می‌کند. نویسنده همچنین به نظریه‌های زبان‌شناختی ناخودآگاه، به‌ویژه دیدگاه‌های ماته بلانکو و لاکان، اشاره می‌کند که بر نقش زبان، استعاره و ساختارهای بازنمایی در تجربه‌ی ناخودآگاه تأکید دارند. 

در فصل پایانی، کاربرد مفاهیم معاصر ناخودآگاه در کار بالینی با بیماران امروزی بررسی می‌شود و نشان داده می‌شود که چگونه تغییرات فرهنگی و اجتماعی بر تجربه و تفسیر ناخودآگاه تأثیر می‌گذارند. کتاب با تأکید بر اهمیت رویکرد تطبیقی و چندلایه به ناخودآگاه، مخاطب را به درک پیچیدگی و پویایی این مفهوم دعوت می‌کند.

چرا باید کتاب ناخودآگاه را خواند؟

این کتاب با ارائه‌ی تصویری تطبیقی و چندوجهی از مفهوم ناخودآگاه، امکان آشنایی با سیر تحول یکی از بنیادی‌ترین مفاهیم روان‌کاوی را فراهم می‌کند. خواننده با مطالعه‌ی این اثر می‌تواند با دیدگاه‌های متنوع و گاه متعارض درباره‌ی ناخودآگاه آشنا شود و دریابد که این مفهوم چگونه در پاسخ به تحولات فرهنگی، اجتماعی و بالینی دگرگون شده است؛همچنین کتاب به کاربردهای عملی نظریه‌های مختلف در کار بالینی اشاره دارد و به‌ویژه برای کسانی ارزشمند که به‌دنبال فهم عمیق‌تر از روان‌کاوی معاصر هستند.

خواندن کتاب ناخودآگاه را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای دانشجویان و پژوهشگران روان‌شناسی، روان‌کاوان، روان‌درمانگران و علاقه‌مندان به نظریه‌های روان‌کاوی و مطالعات فرهنگی مناسب است؛ همچنین برای کسانی مفید خواهد بود که دغدغه‌ی فهم ریشه‌های رفتار و تجربه‌های ناخودآگاه را دارند یا به‌دنبال آشنایی با تحولات نظری و عملی روان‌کاوی هستند.

بخشی از کتاب ناخودآگاه

«زیگموند فروید یکی از تأثیرگذارترین صداهای زمان ما بود که دیدگاه ما را به ماهیت انسان بودن تغییر داد و این ایده را مطرح کرد که ما ارباب خانه‌ی خود نیستیم و انگیزه‌های ما خارج از آگاهی و ناخودآگاه است (بلوم، ۱۹۸۰). افراد کمی هستند که با فروید و مفهوم اصلی روان‌کاوی، یعنی ناخودآگاه که حاوی انگیزه‌های پنهان و شرم‌آور، افکار نامقبول، اعمال ناخواسته و تجارب مرتبط با گناه است، آشنا نباشند. بااین‌حال، فروید ناخودآگاه را کشف نکرد؛ بلکه ناخودآگاه دانش مشترکی بود که عموم مردم هم از آن مطلع بودند. در گذشته، تجربیات ناخودآگاه انکار و به دیگری مرموز منتسب می‌شد که در قالب تسخیر شیطان یا قضا و قدر تجلی می‌یافت. در کلام کتاب مقدس مسیحیان همین نگاه بازتاب یافته است: گناهان پدران بر فرزندان نازل می‌شود. فروید این ارجاعات تاریخی به اعمال انکارشده و تجربیات من نیستم را به‌مثابه‌ی بیان آرزوها، افکار و انگیزه‌های ناخودآگاه برمی‌شمرد که از آگاهی و مسئولیت شخصی جدا می‌شدند. پدیدایی روان‌کاوی و مفهوم ناخودآگاه توسط فروید، لحظه‌ای انقلابی در تاریخ دانش بود؛ زیرا رازهای انسان بودن را موضوعی برای مطالعه و شناخت قرار داد و دیدگاهی علمی را به آنچه عمدتاً به‌مثابه‌ی دانشی عمومی و عامیانه پنداشته می‌شد، ارائه کرد.»