کتاب سنجش توسعه فرهنگی

معرفی کتاب سنجش توسعه فرهنگی

کتاب الکترونیکی «سنجش توسعه فرهنگی» (با زیرعنوان: سنجش توسعه فرهنگی در ایران) نوشتهٔ اسماعیل کاوسی، علی رشیدپور و فاطمه محمدی سیجانی و با همکاری موسسه فرهنگی هنری آینده‌پژوهان مدیریت ارتباطات، توسط انتشارات سیمای شرق منتشر شده است. این کتاب به بررسی مفاهیم بنیادین فرهنگ، نظریه‌های فرهنگی، ارتباط فرهنگ و توسعه، و شاخص‌های سنجش توسعه فرهنگی در ایران می‌پردازد. نسخه الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب سنجش توسعه فرهنگی

«سنجش توسعه فرهنگی» اثری پژوهشی است که به بررسی جایگاه فرهنگ در فرآیند توسعه و اهمیت سنجش دقیق آن در سیاست‌گذاری‌های کلان می‌پردازد. کتاب در سال ۱۴۰۲ منتشر شده و حاصل همکاری سه پژوهشگر حوزه مدیریت فرهنگی و رسانه است. نویسندگان با رویکردی تحلیلی، ابتدا مفاهیم پایه‌ای فرهنگ و توسعه را واکاوی می‌کنند و سپس به رابطه متقابل این دو می‌پردازند. در ادامه، اهمیت شاخص‌گذاری و سنجش توسعه فرهنگی در ایران مورد توجه قرار می‌گیرد و تلاش می‌شود الگویی بومی و قابل اجرا برای ارزیابی وضعیت فرهنگی کشور ارائه شود. کتاب با توجه به تحولات جهانی و چالش‌های فرهنگی ایران، به دنبال پاسخ به این پرسش است که چگونه می‌توان توسعه فرهنگی را به شکلی علمی و عملیاتی سنجید و از نتایج آن در بهبود سیاست‌ها و برنامه‌های فرهنگی بهره برد.

خلاصه کتاب سنجش توسعه فرهنگی

این کتاب با تمرکز بر مفهوم فرهنگ، ابتدا به تعریف و تبیین ابعاد مختلف آن می‌پردازد و نشان می‌دهد که فرهنگ نه‌تنها مجموعه‌ای از باورها، ارزش‌ها و هنجارهاست، بلکه نقش بنیادینی در شکل‌دهی هویت فردی و اجتماعی ایفا می‌کند. نویسندگان با مرور نظریه‌های مختلف فرهنگی، به تفاوت‌های دیدگاه‌ها دربارهٔ فرهنگ و کارکردهای آن اشاره می‌کنند و سپس به موضوع توسعه می‌پردازند؛ توسعه‌ای که صرفاً اقتصادی یا سیاسی نیست و بدون توجه به بُعد فرهنگی، پایدار نخواهد بود. در بخش‌های بعدی، ارتباط میان فرهنگ و توسعه بررسی می‌شود و اهمیت توسعه فرهنگی به عنوان پیش‌نیاز توسعه پایدار برجسته می‌گردد. کتاب تأکید می‌کند که سنجش توسعه فرهنگی نیازمند شاخص‌هایی دقیق و بومی است تا بتوان وضعیت فرهنگی جامعه را به‌درستی ارزیابی کرد. در نهایت، الگویی برای سنجش توسعه فرهنگی در ایران ارائه می‌شود که بر اساس مولفه‌های واقعی و تأثیرگذار طراحی شده است و می‌تواند به مدیران و سیاست‌گذاران در ارزیابی و بهبود برنامه‌های فرهنگی کمک کند.

چرا باید کتاب سنجش توسعه فرهنگی را خواند؟

این کتاب به دلیل پرداختن به موضوعی کلیدی در سیاست‌گذاری فرهنگی و توسعه اجتماعی، برای کسانی که دغدغهٔ شناخت و بهبود وضعیت فرهنگی جامعه را دارند، اهمیت دارد. اثر حاضر با ارائهٔ تعاریف دقیق، مرور نظریه‌ها و پیشنهاد الگویی برای سنجش توسعه فرهنگی، امکان تحلیل وضعیت موجود و برنامه‌ریزی مؤثرتر را فراهم می‌کند. همچنین، با توجه به شرایط خاص ایران و چالش‌های فرهنگی آن، مطالعهٔ این کتاب می‌تواند دیدگاه‌های تازه‌ای دربارهٔ ارتباط فرهنگ و توسعه ارائه دهد.

خواندن کتاب سنجش توسعه فرهنگی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعهٔ این کتاب برای دانشجویان و پژوهشگران حوزه‌های مدیریت فرهنگی، علوم اجتماعی، سیاست‌گذاری عمومی و توسعه، مدیران فرهنگی، برنامه‌ریزان و علاقه‌مندان به مباحث توسعه پایدار و فرهنگ مفید است. همچنین، برای کسانی که به دنبال درک بهتر از شاخص‌های سنجش توسعه فرهنگی و کاربرد آن در ایران هستند، این اثر توصیه می‌شود.

فهرست کتاب سنجش توسعه فرهنگی

- فصل اول: فرهنگ به تعریف، ویژگی‌ها و ابعاد مختلف فرهنگ می‌پردازد و نقش آن را در هویت‌بخشی و انسجام اجتماعی بررسی می‌کند.- فصل دوم: نظریه‌های فرهنگی مروری بر مهم‌ترین نظریه‌ها و رویکردهای فرهنگی و تفاوت دیدگاه‌ها دربارهٔ فرهنگ و کارکردهای آن دارد.- فصل سوم: توسعه مفهوم توسعه، ابعاد و شاخص‌های آن و ارتباطش با سایر حوزه‌ها را تحلیل می‌کند.- فصل چهارم: فرهنگ و توسعه به بررسی رابطهٔ متقابل فرهنگ و توسعه و تأثیر هر یک بر دیگری می‌پردازد.- فصل پنجم: توسعه فرهنگی مفهوم توسعه فرهنگی، ضرورت و اهمیت آن و چالش‌های پیش‌رو را شرح می‌دهد.- فصل ششم: اسلام و توسعه فرهنگی نقش آموزه‌های اسلامی در توسعه فرهنگی و تعامل دین و فرهنگ را بررسی می‌کند.- فصل هفتم: سنجش و توسعه فرهنگی در کشور به معرفی شاخص‌ها و الگوهای سنجش توسعه فرهنگی در ایران و ضرورت بومی‌سازی آن‌ها می‌پردازد.- منابع و مآخذ فهرستی از منابع مورد استفاده و مطالعات مرتبط با موضوع کتاب.

بخشی از کتاب سنجش توسعه فرهنگی

«اکنون در هزاره جدید این واقعیت به‌خوبی پذیرفته شده که مقوله فرهنگ، اهمیتی محوری در تمامی عرصه‌های زندگی بشر دارد. اهمیت فرهنگ اکنون از نقشی که برای آن در زمینه همبستگی اجتماعی، ایجاد انگیزه و تحول پیشرفت، حل مشکلات اجتماعی و... متصور بودند، بسیار فراتر رفته است. امروزه سرنوشت کشورها کاملاً با تحولاتی که در عرصه فرهنگ در سطوح ملی و فراملی رخ می‌دهد، پیوند خورده است. کشورها یا به عبارت دقیق‌تر دولت-ملت‌ها در جهان متغیر کنونی وارد فضایی شده‌اند که اقدامات و فعالیت‌هایشان به‌طور اجتناب‌ناپذیری تحت تأثیر تحولات عرصه فرهنگ قرار دارد. اگرچه بخشی از تحولات عرصه فرهنگ برای دولت-ملت‌ها اجتناب‌ناپذیر بوده و آنها خواه‌ناخواه مشمول تأثیراتی خواهند بود که در این عرصه رخ می‌دهد، ولی بخش قابل توجهی از این تحولات قابل درک و پیش‌بینی بوده، می‌توان برای آن «برنامه‌ریزی» کرد و تحت نظارت و کنترل درآورد و در واقع آن را مدیریت کرد. عصر کنونی با عدم قطعیت‌های روزافزون و سرعت سرسام‌آور تغییر شناخته می‌شود. بی‌شک تمایل روان‌شناختی انسان‌ها به سمت کاهش عدم قطعیت‌ها، شناسایی ماهیت و انواع پیشاپیش آینده که گاهی اوقات از آن به آینده‌نگری تعبیر می‌شود، بسیار ارزشمند است. در واقع کسانی که مایل به آگاهی از روندهای آینده هستند، می‌توانند به‌طور بالقوه از فرصت‌ها بهره جسته و از تهدیدهایی که شاید برای دیگران غافلگیرکننده و آسیب‌رسان باشند، به‌آرامی عبور کنند.»