کتاب چشم هیچکاک

کتاب چشم هیچکاک نوشتهٔ منصور یاقوتی است. گروه انتشاراتی ققنوس این مجموعه داستان کوتاه فارسی را منتشر کرده است.

درباره کتاب چشم هیچکاک

کتاب چشم هیچکاک مجموعه داستان کوتاهی ایرانی نوشتهٔ منصور یاقوتی است. منصور یاقوتی در مجموعه داستان «چشم هیچکاک»، به سراغ دغدغه‌های همیشگی‌اش، یعنی خشونت، نسل‌کشی و رنج انسان‌ها رفته است. این مجموعه شامل ۱۲ داستان کوتاه است که نویسنده آن‌ها را در آستانهٔ ۶۰سالگی‌اش نوشته و تجربه‌ای جدید در داستان‌نویسی برایش محسوب می‌شود. یاقوتی این داستان‌ها را به کسانی تقدیم کرده که در شرایط سخت، انسانیت، آزادگی و مهربانی را پاس داشتند. این نشان می‌دهد که دغدغه‌های او هنوز پابرجاست و این مسائل همچنان ذهن او را به خود مشغول کرده است.

یکی از داستان‌های این مجموعه، «پروانه بر خاک»، روایتی از نسل‌کشی رژیم بعثی صدام در کشتار اکراد عراقی در سال ۱۹۹۸ است. در این داستان، یاقوتی صحنه‌ای تکان‌دهنده از این فاجعه را به تصویر می‌کشد: پروانه‌ای آبی رنگ زیر چرخ بولدوزر له می‌شود و افسر عراقی با خشونت از راننده می‌خواهد که سریع‌تر کار کند. سپس، دخترکی با گلوله کشته می‌شود و گیسوانش در باد رها می‌شود. این تصویرسازی دقیق و دردناک، عمق فاجعه را به خواننده نشان می‌دهد.

داستان‌های دیگر این مجموعه، مانند «گداها»، «ستیز»، «حکومت نظامی»، «درخت»، «کژدم و سنگ» نیز به موضوعاتی مشابه می‌پردازند و خواننده را به فکر فرو می‌برند.

می‌دانیم که داستان کوتاه به داستان‌هایی گفته می‌شود که کوتاه‌تر از داستان‌های بلند باشند. داستان کوتاه دریچه‌ای است که به روی زندگی شخصیت یا شخصیت‌هایی و برای مدت کوتاهی باز می‌شود و به خواننده امکان می‌دهد که از این دریچه‌ها به اتفاقاتی که در حال وقوع هستند، نگاه کند. شخصیت در داستان کوتاه فقط خود را نشان می‌دهد و کمتر گسترش و تحول می‌یابد. گفته می‌شود که داستان کوتاه باید کوتاه باشد، اما این کوتاهی حد مشخص ندارد. نخستین داستان‌های کوتاه اوایل قرن نوزدهم میلادی خلق شدند، اما پیش از آن نیز ردّپایی از این گونهٔ داستانی در برخی نوشته‌ها وجود داشته است. در اوایل قرن نوزدهم «ادگار آلن پو» در آمریکا و «نیکلای گوگول» در روسیه گونه‌ای از روایت و داستان را بنیاد نهادند که اکنون داستان کوتاه نامیده می‌شود. از عناصر داستان کوتاه می‌توان به موضوع، درون‌مایه، زمینه، طرح، شخصیت، زمان، مکان و زاویه‌دید اشاره کرد. تعدادی از بزرگان داستان کوتاه در جهان «آنتوان چخوف»، «نیکلای گوگول»، «ارنست همینگوی»، «خورخه لوئیس بورخس» و «جروم دیوید سالینجر» و تعدادی از بزرگان داستان کوتاه در ایران نیز «غلامحسین ساعدی»، «هوشنگ گلشیری»، «صادق چوبک»، «بهرام صادقی»، «صادق هدایت» و «سیمین دانشور» هستند.

خواندن کتاب چشم هیچکاک را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران ادبیات داستانی فارسی و علاقه‌مندان به قالب داستان کوتاه پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب چشم هیچکاک

«از آن نقطه که «مشرف بر درّه رودخانه سن» بود شهر پاریس به‌خوبی دیده می‌شد. «در دوردست‌ها یک ترن گذشت، یک کشتی کوچک باری [هم] روی رودخانه می‌لغزید.»

باز هم تلاش کرد که بتواند در زاویه‌ای مناسب تاری بتند، اما گویا طلسم شده بود. نمی‌توانست از خود تاری بتند. به فکر فرو رفت شاید بتواند علّت را دریابد. ذهنش فقط می‌توانست به سوی شعاع تیره نفرین مادرش حرکت کند. مادرش او را عاق کرده بود. آیا به خاطر این نفرین شوم بود که نمی‌توانست تار بتند و زندگی کند؟ گناه او چه بود؟

او در میان خانواده عنکبوت‌ها همچون تکه‌ای از شعاع خورشید می‌درخشید. رنگ طلایی، چشمان فسفری و رنگین‌کمان ظریفی که بر پشتش کشیده شده بود و تارهایی که می‌بافت او را شاخص کرده بود.

تارهای او زیباتر از رنگین‌کمان آسمان و درخشان‌تر از انوار بامدادی خورشید بود. هر تاری که می‌رشت گویی از جنس ابریشم و نور ساخته و پرداخته شده بود. آیا امواج حسد قلب مادرش را چنان سیاه کرده بود که در برابر آسمان او را نفرین کند؟... او را عاق و طرد کند و دچار نازایی گرداند؟ اما این بن‌بست شومی که دیوارهای نامرئی‌اش را در پیرامون او بالا کشیده بود، نمی‌توانست زیاد بپاید. او هم مثل هر موجود زنده‌ای نیاز به خوراک داشت. سنگ‌ها، زمین و صخره‌ها هم خود را از آب باران‌ها سیر می‌کردند. او چگونه می‌توانست بی‌آن‌که تاری بتند به زندگی نفرینی‌اش ادامه دهد؟»