کتاب مختصری از رویدادهای ایل قشقایی

کتاب مختصری از رویدادهای ایل قشقایی نوشتهٔ نصرالله دبیری و گردآوری منصور نصیری‌ طیبی و بابک زیلاب پور است. انتشارات شیرازه کتاب ما این کتاب را منتشر کرده است. این اثر از مجموعهٔ «تاریخ معاصر ایران» از این انتشارات است.

درباره کتاب مختصری از رویدادهای ایل قشقایی

ایل قشقایی از آن گروه از ایلات و عشایر ایران است که در حال حاضر داده‌ها و دانسته‌های تاریخی دربارهٔ آن تا حدی در دسترس قرار گرفته و منتشر شده است. از طریق خاطرات و اسناد و تاحدودی نیز تحقیق و پژوهش‌هایی که در ان حوزه انجام شده است، می‌توان از نقش و اهمیت آن در تحولات ایران معاصر سخن گفت.

میرزا نصرالله دبیری یکی از آخرین میرزایان خاندان شیخ هابیلی است که خود متولّد طایفه کشکولی بود و بخش عمده‌ای از دوران کاری خود را به عنوان منشی و کارگزار نظام ایلی آن دوره در خدمت خوانین کشکولی سپری کرد. روایت او از رویدادهای ایل قشقایی نیز بیشتر از منظر بزرگان آن طایفه، از جمله «حاج عباسعلی‌خان» و «ابوالفتح‌خان کشکولی» است که در کتاب مختصری از رویدادهای ایل قشقایی گردآوری شده است. نصرالله دبیری در کنار ثبت آنچه از زبان بزرگان ایل، به‌ویژه حاج عباسعلی‌خان شنیده است، شاهد عینی پاره‌ای از آن تحولات آن دوران بود و گزارشی که از این ایام به‌دست می‌دهد، جزئیات مهمی را در بر دارد.

خواندن کتاب مختصری از رویدادهای ایل قشقایی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران تاریخ معاصر و محلی ایران پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب مختصری از رویدادهای ایل قشقایی

«طایفهٔ کشکولی بزرگ باخانقلی کیخا یادکوری که منتقل به قاسم‌خان که فرزند بزرگ حسن آقا و سرسلسله بوده می‌شود. حسن آقا چهار نفر پسر داشته (به نام‌های) قاسم‌خان، علی‌پناه بیک، علی بیک، محمود بیک. تعداد اولاد ایشان، قاسم‌خان دو عیال داشته یکی همشیرهٔ هاشم کیخا بلو که یک طایفه از قشقایی بوده و عیال دیگر آن صبیۀ‌خانقلی کیخای یادکوری بوده. دو پسر از خواهرزادهٔ هاشم‌خان کیخای بلو که موسوم بوده‌اند به مهدیقلی‌خان و نجف‌قلی‌خان و پنج نفر اولاد ذکور هم از صبیۀ‌خانقلی کیخای یادکوری بوده که دو نفر آنها در اول شباب جوانی بدرود زندگانی گفته که موسوم بوده‌اند به الیاس‌بیگ و حیدربیگ، چنانکه توصیف الیاس‌بیگ را خیلی می‌داده‌اند چه در جوانی و رشادت و زورمندی که برجستهٔ ایام و روزگار بوده (است). بنابراین اولادان قاسم‌خان هفت پسر بوده (که عبارتند از:) ۱- مهدیقلی‌خان دو پسر داشته موسوم ابوالحسن‌خان، حاج محمدکریم‌خان؛ ۲- نجفقلی‌خان چهار پسر داشته (به نام‌های) اکبربیگ، عسکربیگ، حسنقلی‌بیگ، امیرقلی‌بیگ معروف به داشی‌خان؛ ۳- کاظم‌بیگ را دو پسر موسوم اسکندرخان (و) غلامحسین‌خان؛ ۴- خضربیگ سه پسر داشته ۱- محمدعلی‌خان ملقب به ضرغام عشایر؛ ۲- حیدرعلی‌خان؛ ۳- کلبعلی‌خان. توضیح صفات مرحوم محمدعلی‌خان در متن کتاب (شرح) داده شده. کلبعلی‌خان در اول شباب جوانی او که اوایل افتتاح مجلس مشروطه بود در جنگی که اسماعیل‌خان سردار عشایر و برادرش احمدخان سردار احتشام برای ریاست ایلخانی‌گری قشقایی در بین داشتند در کودیان مقتول گردید. چندین نفر دیگر از رؤسای قشقایی از افراد قشقایی گذشته در آن جنگ مقتول و مجروح گردید محمدعلی‌خان هم از ران او تیری اصابت کرده و مجروح گردید. خلاصه در دورهٔ زندگانی مرحوم محمدعلی‌خان و مرحوم حیدرعلی‌خان به طوری که تا مدام حیات این دو برادر زندگانی می‌نمود از حیث رأفت و مهر و مودت و شرافت و آبرومندی موجب آرزوی مردم می‌بود هر دو در تاریخ یک هزار و سیصد و سی هفت قمری هجری در موقع استیلای مرض (آنفولانزا) بدواً محمدعلی‌خان به رحمت ایزدی پیوست یک ماه پس از بدرود زندگانی ایشان نیز حیدرعلی‌خان مرحوم شد. (۵-) محمدحسن‌خان اولاد ذکور چهار نفر داشت (که عبارتند از:) ۱- ارشد محمدحسین‌خان معروف به محمدخان؛ ۲- عباسقلی‌خان؛ ۳- قاسم‌خان؛ ۴- محمدقلی‌خان. قاسم‌خان ثانی که جوانی بی‌نظیر رشید بود در بحبوحهٔ جوانی و اول شباب عمر مقتول گردید.»