کتاب رویکرد عقلانی در تفسیر قرآن

کتاب رویکرد عقلانی در تفسیر قرآن نوشتهٔ نصر حامد ابوزید و ترجمهٔ احسان موسوی خلخالی است. انتشارات نیلوفر این کتاب را روانهٔ بازار کرده است. این اثر حاوی پژوهشی در مسئلهٔ «مجاز» در قرآن و از منظر معتزله است.

درباره کتاب رویکرد عقلانی در تفسیر قرآن

کتاب رویکرد عقلانی در تفسیر قرآن اولین‌بار در سال ۲۰۰۳ میلادی به چاپ رسید. نصر حامد ابوزید در این کتاب شرح داده است که برای تبدیل گفتار الهی به دستورات قابل‌فهم برای انسان، این گفتار باید با رویکرد علمی و منطقی بررسی شود و عقل اساسی‌ترین فاکتور درک الهیات است. به‌باور این نویسنده، مسیحیان بسیار دیر به این امر رسیدند و سال‌های بسیاری در مسیر اشتباه بودند. ابوزید عقیده دارد مسلمانان باید با تکیه بر عقل و منطق، متون مذهبی را تفسیر کنند و اجازه ندهند سیاست بر سر راه دین قرار بگیرد. او کتاب حاضر را با چنین رویکردی نوشته است.

کتاب حاضر به موضوعاتی همچون چارچوب تاریخی پیدایش اندیشهٔ اعتزالی، شناخت و معنای واژهٔ آن، مفهوم مَجاز، تأویل، اصل عدل و مسئلهٔ خلق افعال و... پرداخته است.

خواندن کتاب رویکرد عقلانی در تفسیر قرآن را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

خواندن این کتاب را به دوستداران علوم قرآنی و تفسیر منطقی و عقلانی آن پیشنهاد می‌کنیم.

درباره نصر حامد ابوزید

نصر حامد ابوزید که از متفکران و مفسران مصری‌تبار بود و به آزاداندیشی و نواندیشی شهرت داشت، در سال ۱۹۴۳ در یکی از روستاهای شهر طنطای مصر متولد شد. ابوزید طبق سیستم سنتی آموزش دید و تفسیر قرآن را در کودکی آموخت. او از همان دوران کودکی نسبت به تفسیر قرآن ایده‌های جدیدی داشت. ابوزید عقیده داشت که قرآن آن متن خشکی نیست که تنها یک تفسیر داشته باشد؛ بلکه باید به تناسب زمان تفسیر شود. به نظر او فرهنگ اسلامی عرب‌محور بر پایه‌ٔ متن نبود. طبق آموخته‌های اسلام، قرآن توسط پیامبر برای مسلمانان آورده شده است. ابوزید بر این عقیده بود که قرآن باید در هر نسل به تناسب دنیای روز دوباره تفسیر شود و تفسیرهای قدیم علمای دین دیگر به درد این دوران نمی‌خورد. این عقاید او به مذاق بسیاری خوش نیامد؛ به همین دلیل از مصر تبعید شد و مدام موردتهدید قرار گرفت. با وجود این هرگز از عقایدش دست نکشید. او تا آخرین روز عمرش می‌نوشت و از پرکارترین نویسندگان حوزه‌ٔ مطالعات اسلام بود.

بخشی از کتاب رویکرد عقلانی در تفسیر قرآن

«آن‌چه می‌خواهیم این‌جا بر آن تأکید کنیم آن است که شیعیان در برابر حکومت دنیوی بنی‌امیه، نظریه‌ی حکومت دینی و امام مقدس را مطرح کردند و ضربه‌هایی که بنی امیه بر آنان وارد آورد -و اوج آن‌ها مثله‌کردن سبط پیامبر اکرم(ص) در کربلا بود- نقش اصلی را بر تأکید بر نظریه‌ی مهدی، که شیعیان بر قداست او تأکید داشتند، بازی کرد.»