کتاب درآمدی بر رهبری حکمت بنیان در نظام تعلیم و تربیت اسلامی

کتاب درآمدی بر رهبری حکمت بنیان در نظام تعلیم و تربیت اسلامی نوشتهٔ نیره رحمانی در انتشارات دانشگاه امام صادق (ع) منتشر شده است.

درباره کتاب درآمدی بر رهبری حکمت بنیان در نظام تعلیم و تربیت اسلامی

تحقق ارزش‌ها و آرمان‌های متعالی انقلاب اسلامی مستلزم تلاش همه‌جانبه در ابعاد فرهنگی، علمی، اجتماعی و سیاسی و اقتصادی است. عرصهٔ تعلیم‌وتربیت از مهم‌ترین زیرساخت‌های تعالی همه‌جانبهٔ کشور و ابزار جدی برای ارتقای سرمایهٔ انسانی شایستهٔ کشور در عرصه‌های مختلف است و تحقق آرمان‌های متعالی انقلاب اسلامی ایران مانند احیای تمدن عظیم اسلامی، حضور سازنده، فعال و پیشرو در میان ملت‌ها و کسب آمادگی برای برقراری عدالت و معنویت در جهان در گرو تربیت انسان‌های عالم، متقی و حکیم است. تعلیم و تربیتی که تحقق‌بخش حیات طیبه، جامعهٔ عدل جهانی و تمدن اسلامی ایرانی باشد. در پرتو چنین سرمایهٔ انسانی متعالی است که جامعهٔ بشری آمادگی تحقق حکومت جهانی انسان کامل را یافته است و در سایهٔ چنین حکومتی ظرفیت و استعدادهای بشر به شکوفایی و کمال خواهد رسید. تحقق این هدف نیازمند حضور مدیران و رهبران حکیم با ویژگی‌های قاطعیت در انجام امور، توانایی قضاوت درست، فهم و درک پیچیدگی‌های سازمانی در امر تربیت و بر اساس شرایط و مقتضیات زمانی است. در واقع اهمیت دانش، بینش و کسب آگاهی‌های لازم در خصوص ارزش‌ها و معیارهای دینی، به‌منظور مواجهه‌ای منطقی و خردمندانه با مسائل عصر جدید، نیازمند تدابیری حکیمانه است. یک رهبر حکیم کارهای خود را در فرایندی تدبیر می‌کند که با دستیابی به دانش صحیح می‌داند چه کاری را باید در چه جایگاهی انجام دهد، مرحله‌به‌مرحله به کجا باید برود و چه نتیجه‌ای به بار آورد.

تربیت حکمی متربیان، موجب اندیشه‌ورزی، بصیرت و زمان‌شناسی، شناخت مصادیق امور و تحلیل منطقی قضایا می‌شود. اگر در عصر کنونی کسی حکمت نداشته باشد، با علم سطحی و تمرکز بر محفوظات ذهنی چگونه خواهد توانست زمانه‌اش را بشناسد، حق و باطل را از هم تشخیص دهد و مسائل را حل‌وفصل و تحلیل کند؟

نگاهی به آموزه‌های اسلامی نشان می‌دهد که حکمت در بستر رهبری معنا می‌یابد و بر خلاف دانش مدیریت که یکی از محورهای اصلی رهبری به شمار می‌رود، بنیان و اساس رهبری در اسلام است و انبیا و رسولان الهی به‌عنوان رهبران جامعهٔ اسلامی، رهبران حکیمی بوده‌اند که همه فعالیت‌ها و رهنمودهایشان بر اساس حکمت صورت پذیرفته است.

قرآن کریم در آیاتی چند یکی از اهداف بعثت انبیا را آموزش حکمت به مردم می‌داند، از سوی دیگر حکمت مقوله‌ای است که در امر هدایت و تربیت انسان‌ها، در کنار موعظه و مجادله موردتوجه قرآن کریم قرار گرفته است و از پیامبر اکرم (ص)خواسته شده که مردم را به‌وسیله حکمت به‌سوی خدا دعوت کند: «مردمان را به راه خدای خود، با حکمت و دانایی، و با وعظ نیکو فراخوان و [چون کار به مجادله کشد] با آنان به بهترین گونهٔ مجادله و گفت‌وگو کن» (نحل/۱۲۵).

در نگاه اندیشمندان اسلامی، حکمت، بنیان و بنیادی است که بر پایهٔ وحدت و یکپارچگی، فرد را به همه‌جانبه‌نگری و ژرف‌نگری در امور می‌رساند که می‌تواند با آگاهی به مواضع حق و مشاهدهٔ سرانجام کار، پیش از اقدام بر آن (مکارم شیرازی، ۱۳۶۴، ج ۱۵: ۳۹۵)، از میان راه‌های گوناگون بهترین راه ممکن را برگزیند و از میان نحوه‌های مختلف عمل، آن را بیابد که مفید برای باور و عمل باشد (طباطبایی، ۱۳۸۶، ج۱۷: ۲۸۹)؛ بنابراین رهبر حکیم علاوه بر دستیابی به قوهٔ بینش و بصیرت درک امور و جداشدن از وسوسه‌های شیطانی (مکارم شیرازی، ۱۳۶۴، ج ۲: ۲۳۸)، با رعایت اصل عدم تقدم بر خدا و رسول در حوزهٔ مدیریت و رهبری، به موضع‌گیری صریح در برابر حقایق می‌پردازد (طباطبایی، ۱۳۸۶، ج ۱۵: ۳۹۹) و به ارائهٔ بایدها و نبایدها در مسائل مختلف و قضاوت و داوری صحیح بین مردم بر اساس حکم الهی اقدام می‌کند.

این اثر پژوهشی درصدد است بر اساس آموزه‌های اسلامی به طراحی الگوی رهبری حکمت‌بنیان در تعلیم‌وتربیت اسلامی بپردازد. این امر مستلزم دستیابی به مفهوم جامعی از حکمت با بررسی دقیق کتب لغت، حوزه‌های معنایی حکمت، معنای اصطلاحی حکمت از نظر مفسران و احادیث و جمع‌بندی اشتراکات و افتراقات است تا بتوان با الهام از مؤلفه‌های حکمت از منظر قرآن و روایات و بررسی مصادیق آن در محیط‌های آموزشی، به طراحی الگوی رهبری حکمت‌بنیان پرداخت.

این مجموعه نتیجهٔ رسالهٔ دکتری نویسنده است که با راهنمایی دلسوزانه آقای دکتر پورکریمی و خانم دکتر دیالمه به ثمر رسیده است. نسخهٔ چاپی کتاب درآمدی بر رهبری حکمت بنیان در نظام تعلیم‌ و تربیت به قلم دکتر نیره رحمانی در ۱۹۳ صفحه تنظیم و منتشر شده است.

خواندن کتاب درآمدی بر رهبری حکمت بنیان در نظام تعلیم و تربیت اسلامی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به تمام علاقه‌مندان به شناخت جایگاه رهبری در حکومت اسلامی پیشنهاد می‌کنیم.