کتاب نقش بازارچه های مرزی جنوب شرق کشور در توسعه اقتصادی

کتاب نقش بازارچه های مرزی جنوب شرق کشور در توسعه اقتصادی نوشتهٔ مریم مالکی است و انتشارات چاپ و نشر بازرگانی آن را منتشر کرده است.

درباره کتاب نقش بازارچه های مرزی جنوب شرق کشور در توسعه اقتصادی

با توجه به حضور تعداد زیادی از مردم کشورهای همسایه پاکستان و افغانستان برای سفرهای زیارتی، سیاحتی و یا کاری در ایران، ضرورت توجه به ایجاد، توسعه و مدیریت بازارچه‌های مرزی می‌تواند نقش مهمی در توسعهٔ اقتصادی مرزنشینان ایفا کند. با بررسی مناطق مختلف کشور، می‌توان به عدم تعادل‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی میان مناطق مرزی و مناطق مرکزی پی برد. مناطق مرزی به لحاظ قرارگرفتن در انزوای جغرافیایی و دور بودن از مناطق صنعتی- اقتصادی، جزء مناطق محروم و توسعه نیافته محسوب می‌شوند. در صورت بی‌توجهی به نواحی مرزی شاهد چالش‌های عمده‌ای مانند تخلیهٔ این مناطق از جمعیت و ضعف امنیت خواهیم بود. 

مناطق مرزی ایران از لحاظ راه‌های دسترسی، امکانات آموزشی و بهداشتی، رفاه و خدمات اجتماعی، شرایط مسکن، بیمه و امکانات اولیه زندگی در پایین‌ترین سطح قرار دارند. بیشتر مناطق مرزی و شهرهای اطراف مرزهای کشور فاقد صنایع مادر و یا کارخانه‌های بزرگ صنعتی هستند و معمولا حجم سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی در این مناطق بسیار پایین است. 

نقاط مرزی معمولا فرصت‌های اقتصادی مطلوبی هستند که با راه‌اندازی بازارچه‌های مرزی و رونق اقتصادی و بازرگانی می‌توانند نقش مؤثری در اقتصاد کشورها بازی کنند. علاوه بر این، این امر به ایجاد اشتغال در جوامع محلی و منطقه‌ای هم منجر می‌شوند. نداشتن امکانات مناسب اولیه و تخصصی، نبود مدیریت یکپارچه و هماهنگ، نبود راه‌های دسترسی و جاده‌های مناسب، ناامنی مناطق اطراف، نبود امکانات رفاهی و خدماتی مانند مسافرخانه و رستوران و عدم هماهنگی بین کشور با کشورهای همسایه در این بازارچه‌ها، از دلایل ناکامی راه‌اندازی بازارچه‌های مرزی در سال‌های گذشته بوده است.

 این مشکلات و چالش‌ها در شرایطی به ناکامی در راه‌اندازی بازارچه‌های مرزی منجر شده است که به اعتقاد کارشناسان فرهنگ، آداب و رسوم و زبان مشترک بین بسیاری از نقاط مرزی کشور با کشورهای همسایه می‌تواند پتانسیلی برای رونق این بازارچه‌ها باشد. پتانسیل‌هایی که به نظر می‌رسد در سال‌های گذشته، چندان جدی گرفته نشده‌اند. در کنار بازارچه‌های مرزی، تعاونی‌های مرزی هم می‌توانند به رونق اقتصادی در شهرها و روستاهای این مناطق کمک بسیاری کنند و در نهایت امنیت را در این مناطق افزایش دهند. 

 ایران از نظر سکونت اقوام گوناگون با مذاهب و زبان‌های مختلف دارای تنوع بسیاری است که بیشتر این اقوام در مناطق و استان‌های مرزی کشور زندگی می‌کنند، به طوری که تمام ۱۶ استان مرزی کشور سرزمین اقوام گوناگون هستند. یکی از استان‌هایی که بیشترین تعداد بازارچه‌های مرزی در کشور را داراست، استان پهناور سیستان و بلوچستان است که علی‌رغم پتانسیل‌های بالقوه برای بازارهای تجاری، همواره از محرومیت‌های زیادی رنج برده است.

 در کتاب نقش بازارچه های مرزی جنوب شرق کشور در توسعه اقتصادی به معرفی بازارچه‌های مرزی جنوب شرق کشور و نقش آن در توسعهٔ اقتصادی پرداخته شده است.

خواندن کتاب نقش بازارچه های مرزی جنوب شرق کشور در توسعه اقتصادی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را پژوهشگران و متخصصان حوزهٔ توسعه و کسب‌وکار به‌ویژه در مناطق محروم پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب نقش بازارچه های مرزی جنوب شرق کشور در توسعه اقتصادی

«سرحدات و مرزها از جمله موضوعات در جغرافیای سیاسی هستند که از جایگاه برجسته و پر اهمیتی در این رشته برخوردار می‌باشند. از آنجا که شناخت ماهیت، کارکردها و اشکال متفاوت مرز در شکل‌دهی مناسبات و تعاملات بین انسان‌ها، کشورها، ملت‌ها و ... جایگاه برجسته دارد، شناخت این مسایل با توجه به تحولات صورت گرفته در جهان می‌تواند کمک شایسته‌ای در زمینه تعاملات مناسب و قاعده‌مند و بدور از کشمکش و درگیری در بین انسان‌ها، کشورها و ... را سبب گردد.

به طور کلی تحولات دوران معاصر، نتوانسته است ماهیت مرزها را تحت تاثیر قرار دهد. زیرا ماهیت مرزها بر اساس تفاوت در جهان خلقت شکل گرفته است، و این خود اساس خلقت جهان را نشان می‌دهد. در این میان، چیزی که تحت تاثیر قرار گرفته کمرنگ شدن بعضی از کارکردهای مرز است. حداقل تا دهه هفتاد، ادبیات جغرافیای سیاسی آکنده از مطالعات مربوط به سرحدات و مرزها بوده است. حال آن که اکنون چنین مطالعاتی بسیار کمتر انجام می‌شود. شاید علت آن تا حدودی این باشد که رویکردهای پیکر شناختی دیگر مرسوم نیست و شاید هم به این دلیل باشد که محققان تصور می‌کنند هر آنچه که ارزش گفتن در مورد سرحدات و مرزها را داشته، گفته شده است.

خواه این مساله در جغرافیای سیاسی، به نحوه نگرش تاریخی معمول در مطالعات مرزی مربوط باشد یا خیر، مرزها هنوز هم نقش بسیار مهمی را در زندگی انسان ایفا می‌کنند. تاثیر مرزها فراتر از کنترل تجارت و حرکت است؛ چنان که کامیلری و فالک توضیح می‌دهند «مرزها اهمیت بسیاری در گفتمان مربوط به حاکمیت دارند. مرزهای بین‌المللی مهمترین عامل تشخیص و جدایی یک واحد متشکل سیاسی- فضایی از واحدهای مجاور خود می‌باشند». این‌ها همه گویای این است که مساله مرز در همه ادوار و همه سرزمین‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده است و به عنوان یکی از شالوده‌های رشته جغرافیای سیاسی مطرح می‌باشد.»