کتاب روزنامه نگاری آنلاین و رسانه های برخط

کتاب روزنامه نگاری آنلاین و رسانه های برخط نوشتهٔ صادق دوپیکر و ویراستهٔ روشنا جهانگیرفام است و نشر دا آن را منتشر کرده است. کتاب حاضر کوششی است در معرفی و شناخت هرچه بیشتر روزنامه‌نگاری آنلاین و رسانه‌های برخط در دنیای نوین.

درباره کتاب روزنامه نگاری آنلاین و رسانه های برخط

انفجار بزرگ اطلاعاتی در پایان قرن بیستم به صورت شبکهٔ اینترنت، فرصت ترکیب رسانه‌های موجود در یک قالب را ایجاد کرد و با ایجاد فرصت ارتباط گسترده مردمی، انحصار گزارشگری را از صاحبان سرمایه و حکومت‌ها گرفت. حاصل این شکسته‌شدن انحصار و تبدیل گزارشگری به پدیده‌ای مردمی، انتظارات از گزارشگر را تغییر داد و تنوع زمینه‌های کار و گستره مطالب در هر زمینه، کار جذب خواننده را بسیار دشوار کرد که برآیند این تحول سبب تکمیل و نوشدن شکل و نحوهٔ گزارشگری شد. در این شکل نوین، مخاطبان از موجوداتی منفعل و اسیر گزارشگر به صاحبان رأی و قدرت تبدیل شدند که با انتخاب یک مطلب به جای مطلبی دیگر، با اظهار نظر فوری و بی‌پروا نسبت به محتوای یک سایت و به‌چالش‌کشیدن دقت اطلاعات یک گزارش، توانی اگر نه برابر اما بسیار نزدیک به گزارشگر پیدا کردند.

ظهور فناوری‌های نوین، ارتباطات را گسترده‌تر و دهکده جهانی را هر روز کوچک و کوچک‌تر می‌کند. در روزگاری که هر لحظه شاهد رونمایی از پلتفرم‌ها و تکنولوژی‌های نوین هستیم، رسانه‌ها که نمود عینی تحول در دنیای ارتباطات هستند، دستخوش تغییرات ساختاری می‌شوند تا از قطار سریع‌السیر تکنولوژی عقب نمانند. بی‌شک تغییر پارامترهای رسانه‌ای نشانگر سمت و سوی بروز شدن و نفوذ فناوری‌های نوین در عرصه ارتباطات است، همچنان که سیر صعودی تکامل تکنولوژی و تاثیر آن بر نهاد رسانه هر روز بیشتر می‌شود؛ ذائقه مخاطب رسانه نیز رنگ و بوی تازه‌ای به خود می‌گیرد. مخاطب این دهکده نوین جهانی دیگر فرصتی برای پرداختن به رسانه‌ها به شکل سنتی آن (مطبوعات کاغذی) ندارد. شاخص‌های رشد و توسعه در عصر نوین ارتباطات مستلزم کسب اخبار با استفاده از پلتفرم‌ها و فناوری‌های نوین و به اصطلاح رسانه‌های برخط، هم راستا با این فضای تکاملی جدید است. در چنین شرایطی است که رسانه‌های برخط مدرن ظهور می‌کنند، رسانه‌هایی که با تکیه بر کوتاه‌نویسی و اختصار و با استفاده از تکنیک‌های چندرسانه‌ای (فیلم، صوت و تصویر) سعی بر انتقال پیام خود در کوتاه‌ترین و جذاب‌ترین شکل ممکن دارند تا بتوانند مخاطب کم‌حوصلهٔ خود را در فضای به سرعت متغیر جدید همچنان پابرجا نگه دارند.

روزنامه‌نگاری در فضای مدرن دهکدهٔ جهانی و مفهوم روزنامه‌نگاری آنلاین نیز برخاسته از همین سلیقه خاص مخاطب در این فضای مدرن است. تعاملی شدن فضای رسانه و ارتباط دو سویه مخاطب با گردانندگان رسانه و روزنامه‌نگاران آنلاین، شاید مهم‌ترین تاثیر مثبت برجای مانده از تبدیل رسانه‌ها به نوع مدرن‌تر آن می‌تواند باشد. روزنامه‌نگار عصر مدرن بیشترین ارتباط را با مخاطب خود دارد، تا جایی که گاهی مخاطب در نقش روزنامه‌نگار ظاهر می‌شود و به عنوان شهروند‌ خبرنگار برای رسانه، خوراک خبری فراهم می‌آورد. نقش مثبت شهروند خبرنگاران در روزنامه‌نگاری آنلاین و عصر جدید رسانه به گونه‌ای است که در بسیاری وقایع، همین شهروندخبرنگاران زمینه‌ساز تحولات اجتماعی بزرگ شده‌اند. در واقع رسوخ فناوری عرصه رسانه را برای کارکردن عموم شهروندان و علاقه‌مندان به حوزه خبر ساده و آسان کرده است. اما بی‌شک رسوخ فناوری‌های نوین و رونمایی از پلتفرم‌های فناورانه تازه‌تر، عرصه رسانه را نیز مستلزم تغییرات هر روزه مطابق با تحولات جدید می‌نماید و روزنامه‌نگاری آنلاین در این فضای مدرن برای حفظ و ارتقای کیفی کار خود مجبور است با این تغییرات متنوع و مداوم، منطبق و سازگار گردد.

گزارشگری چند رسانه‌ای، شهروند خبرنگاری، روزنامه‌نگاری اینترنتی و سایبر، شبکه‌های اجتماعی و نحوه ایجاد اعتمادسازی در این شبکه‌ها، وب‌نویسی و گونه‌های مختلف رسانه‌ای در گزارش از جمله مهم‌ترین مطالب این کتاب است.

خواندن کتاب روزنامه نگاری آنلاین و رسانه های برخط را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به تمامی روزنامه‌نگاران و کسانی که در رسانه‌های برخط تولید محتوا می‌کنند پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب روزنامه نگاری آنلاین و رسانه های برخط

 اگرچه درک انسان از جهان همواره چندرسانه‌ای بوده؛ یعنی می‌دیده، می‌شنیده، لمس می‌کرده، بو می‌کرده و می‌چشیده؛ اما روایت او از آنچه درک می‌کرده تا همین نزدیکی‌ها فقط بر زبان و گفتار تکیه داشته است. روایت‌گرها هرچند همواره آرزوی باز ساختن همه صورت‌های یک واقعه را داشته‌اند، اما برای زمانی طولانی تنها ابزارشان برای بیان مشاهداتشان اصوات و کلمات بوده است. اختراع و افزودن فناوری‌های ارتباطی دیگر مانند نقاشی، خط، چاپ، عکاسی، تولید تصاویر متحرک، ضبط صدا و سپس ادغام این توانایی‌ها، اندک اندک کار روایت‌گری و گزارشگری را دگرگون کرد. حاصل این ادغام و دگرگونی به صورت کتاب، روزنامه، مجله، رادیو، سینما و تلویزیون تا اواخر قرن بیستم تکامل پیدا کرد و شبکه‌های گوناگون اطلاع رسانی به مردم را به وجود آورد. اما هزینه‌های گزاف تولید محتوا در این رسانه‌ها مشارکت و استفاده از آنها را در انحصار گروه‌های قدرت نگه می داشت و مردم عادی و روایت‌های ساده آنها در این شبکه بزرگ گم بودند. انفجار بزرگ اطلاعاتی در پایان قرن بیستم به صورت شبکه اینترنت دو کار مهم در زمینه گزارشگری انجام داد. یکی این که فرصت ترکیب رسانه‌های موجود در یک قالب را ایجاد کرد و دیگر این که با فراهم‌کردن فرصت ارتباط گسترده مردمی، انحصار گزارشگری را از صاحبان سرمایه و حکومت‌ها گرفت.

حاصل این شکسته شدن انحصار و تبدیل گزارشگری به پدیده‌ای مردمی، انتظار از گزارشگر را تغییر داد. تنوع زمینه‌های کار و گستره مطالب در هر زمینه، کار جذب خواننده را نیز بسیار دشوار کرد. برآیند این تحول اما پایان گزارشگری حرفه‌ای نبود، بلکه شکل و نحوه ساخت آن را نو و به معنایی تکمیل کرد. در این شکل نوین گزارشگری که رسانه اصلی آن اینترنت است، مخاطبان از موجوداتی منفعل و اسیر گزارشگر به صاحبان رأی و قدرت تبدیل شدند که با انتخاب یک مطلب به جای مطلبی دیگر، با اظهار نظر فوری و بی‌پروا نسبت به محتوای یک سایت و به چالش کشیدن دقت اطلاعات یک گزارش، توانی اگر نه برابر اما بسیار نزدیک به گزارشگر پیدا کردند.