کتاب پزشکی روان تنی در کاربندی مراقبت اولیه سلامت

پزشکی روان تنی در کاربندی مراقبت اولیه سلامت کتابی نوشته کورت فریچه، سوزان اچ. مک‌دنیل و مایکل ویرشینگ است که با ترجمه سپیده معتمدی، النا هوسپیان و حسن شاهون در انتشارات دهکده سلامت به چاپ رسیده است.

 درباره کتاب پزشکی روان تنی در کاربندی مراقبت اولیه سلامت 

مسائل روان‌جسمانی در سراسر جهان در بافتار پزشکی دیده می‌شود و بار زیادی را به نظام سلامت تحمیل می‌کند. پزشکی روان‌تنی در کاربندی مراقبت اولیه سلامت رویکردی جهانی و فرهنگی برای پایه‌گذاری مراقبت روان‌اجتماعی پایه (مانند تشخیص مشکلات روان‌شناختی و روان‌تنی، مشاوره تخصصی و پایه، و همکاری با متخصصان سلامت روان) است و اطلاعات مرتبط با رایج‌ترین اختلالات و مشکلات روان‌شناختی و روان‌تنی را فراهم می‌آورد.

این کتاب رویکردی میان‌فرهنگی دارد . به این معنی که فرهنگ‌های جهانی و خرده‌فرهنگ‌های موجود در یک کشور را مورد بررسی قرار می‌دهد تا طبابت پزشکانی را که در فرهنگ‌های دیگر کار می‌کنند، مؤثرتر سازد.

این کتاب راهنمای بالینی کاربردی‌ترین تدبیرهای درمانی را برای تشخیص شایع‌ترین مسایل زیست‌روان‌اجتماعی و چیره شدن بر چالش‌های ارتباطی رایج (مثلاً ارتباط پزشک ـ بیمار، دادن خبر بد، کار کردن با بیماران سرسخت و همکاری و ارتباط با نظام‌های سلامت و خانواده) ترسیم می‌کند.

در هر فصل، پیشینه نظریه‌ای پایه با مهارت‌های کاربردی ادغام شده است و دربردارنده ملاحظات ظریف فرهنگی ـ اجتماعی است. کتاب پزشکی روان‌تنی در کاربندی مراقبت اولیه سلامت به عنوان منبعی کارگشا برای درمانگرانی که می‌خواهند در پزشکی روان‌تنی، دانش و نگرشی مؤثرتر به‌دست بیاورند و مهارت‌های خود را گسترش دهند، مفید است.

از سال ۲۰۰۱ ، گروه پزشکی روان‌تنی و روان‌درمانی مرکز پزشکی دانشگاه فرایبورگ آلمان تبادلاتش را با کشورهای آسیایی، چین، ویتنام، لائوس، ایران و کشورهای آفریقایی مانند سودان و اوگاندا، همچنین با همکارانش در کشورهای اروپایی دیگر و ایالات متحده آمریکا و استرالیا ارتباط برقرار کرد. 

کلاس‌های پزشکی روان‌تنی و روان‌درمانی به‌یژه در کشورهای آسیایی و ایران به‌طور مداوم برگزار می‌شود. صدها پزشک از متخصصان جوان گرفته تا پزشکان باتجربه، در بازخوردهایشان گزارش دادند که این دوره‌ها چه در تخصصشان و چه در روابط فردی‌شان با بیماران اثربخش بوده است. تجربیات ایرانی‌ها در ۱۰ سال گذشته، با توجه به محتوا و طراحی آموزشی و روش‌شناختی دوره‌ها، در این کتاب آورده شده است.

پرسش اصلی کتاب این است: «چگونه می‌توانم مراقبت اولیه روان‌تنی را یاد بگیرم؟» پزشکی روان‌تنی یک موضوع چند رشته‌ای شامل دانشی گسترده است. مورد بحث قرار دادن تمام تظاهرات بالینی در یک کلاس و در این کتاب درسی امکان‌پذیر نیست. بنابراین، راه‌ها و رویکردهای اساسی تفکر در رایج‌ترین بیماری‌ها ارائه شده‌اند.

کتاب با توجه به سه هدف مراقبت اولیۀ روان‌تنی سازمان‌دهی شده است:

۱. شناخت شرایط و اختلالات روان‌شاختی و روان‌تنی

۲. خدمات مشاوره و درمان شخصی محدود

۳. در صورت لزوم، ارجاع هدفمند به متخصصان سلامت روان و همکاری با آن‌ها

این کتاب به یک بخش عمومی و یک بخش تظاهرات بالینی تقسیم‌بندی شده است. بخش عمومی به موضوعات مرتبط با تمام تظاهرات بالینی مانند تعامل بین ذهن و بدن، رابطۀ پزشک ـ بیمار، ارتباط پزشک ـ بیمار، مصاحبۀ خانوادگی و گروه بالینی می‌پردازد. بخش دوم به تظاهرات بالینی خاص که اغلب در مراقبت‌های اولیه دیده می‌شوند اختصاص داده شده است؛ از جمله اختلالات افسردگی، اختلالات اضطرابی، اختلالات شبه جسمانی، اختلالات استرس پس از سانحه، وابستگی به الکل و اختلالات روان‌تنی بیماری‌های تهدیدکنندۀ زندگی مانند سرطان و بیماری قلبی ـ عروقی.

هر فصل به بخش‌های تشخیص، درمان و کاستی‌ها تقسیم شده است. در هر فصل، برای نشان دادن مراحل تشخیصی و درمانی، موردپژوهی‌هایی آورده شده‌ است. بنابراین، این کتاب به لحاظ عملی بسیار مناسب است و همچنین می‌توان به طور مستقیم به عنوان یک کتاب مرجع در آموزش مراقبت‌های اولیۀ روان‌تنی از آن استفاده کرد.

خواندن کتاب پزشکی روان تنی در کاربندی مراقبت اولیه سلامت را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب برای درمانگران کنجکاوی نوشته شده است که به دریافت و توسعه دانش و مهارت در پزشکی روان‌تنی تمایل دارند. 

بخشی از کتاب پزشکی روان تنی در کاربندی مراقبت اولیه سلامت

اساس نظریهٔ پزشکی روان‌تنی بر مبنای الگوی سیستمی زیست‌روان‌اجتماعی است (اِنگل، ۱۹۹۷). این سیستم تعامل بین فرآیندهای زیست‌شناختی، روان‌شناختی و اجتماعی را که به مقادیر مختلف در هر بیماری نقش دارند توضیح می‌دهد. در بسیاری از کشورهای غربی، دانش پایه برای شناخت مسایل و اختلالات روان‌شناختی و روان‌تنی، مشاوره و تأمین حمایت عاطفی و ارجاع دادن مراجع به متخصصان سلامت در برنامهٔ آموزشی دانشجویان پزشکی و پزشکان دانش‌آموخته گنجانده شده است. اهداف رویکرد روان‌تنی، ایجاد پل‌هایی برای مرتبط کردن رشته‌های بالینی مختلف برای غلبه بر شکاف ذهن و بدن و تأکید بر اهمیت درک تعاملات عوامل زیست‌شناختی، روان‌شناختی و اجتماعی در هر بیمار، مستقل از آسیب‌شناسی اولیه‌ای که درمان می‌شود، است. این اهداف، هم بر چشم‌انداز سیستم ـ محور و هم بر دانش زیرسیستم‌های زیست‌شناختی، روان‌شناختی و اجتماعی و تعامل بین آن‌ها دلالت می‌کند. رویکرد روان‌تنی، بر رابطهٔ پزشک با بیمار و همچنین بر یک راهبرد یکپارچه برای تشخیص و درمان بیماران تأکید می‌کند. آموزش درمانگر جسمانی برای یکپارچه کردن ابعاد روان‌تنی مراقبت پزشکی با کار روزانه‌اش، به یک اولویت پذیرفته شده برای آموزش و پژوهش تبدیل شده است.

پزشکی روان‌تنی در مراقبت‌های اولیه، در ابتدا توسط روانکاوان و متخصصان داخلی که رویکرد بالینت (۱۹۶۴) را به کار می‌بردند و بر تلقیق رویکرد روان‌تنی و کل‌نگر تأکید داشتند، به کار گرفته می‌شد.

این درمان یکپارچهٔ زیست‌روان‌اجتماعی سودهای زیر را دربر دارد:

۱. معاینهٔ جسمانی همزمان با مشاوره صورت می‌گیرد. وقتی بیمار شکایت اصلی خود را بیان می‌کند، پزشک هم نگرانی‌های جسمانی و هم نگرانی‌های هیجانی مراجع را مورد بررسی قرار می‌دهد؛ در نتیجه مسایل جسمانی و روان‌اجتماعی، هر دو در تشخیص و درمان در نظر گرفته می‌شوند.

۲. خیلی از بیماران از اینکه در کاربندی مراقبت‌های اولیه راجع به تعارض‌های بین‌فردی یا روانی خود صحبت کنند، کمتر احساس خجالت می‌کنند تا آن که نزد یک متخصص سلامت روان این گونه مسایل را بازگو کنند.

۳. گفتگو در کاربندی مراقبت‌های اولیه معمولاً در بافتار رابطهٔ طولانی‌مدت و قابل‌اعتماد بین پزشک و بیمار روی می‌دهد. معلوم شده است که این روابط عامل مهمی در فرآیند بهگشت۷ است. معمولاً پزشکی که اعضای یک خانواده را درمان می‌کند، از تعارض‌های خانوادگی و بحران‌های گذشتهٔ خانواده باخبر است و بنابراین زمانی که یک تعارض یا علامت جدید ظاهر می‌شود، پزشک می‌تواند آن را در یک بافتار شخصی‌شده قرار دهد و بررسی کند.