بریده‌هایی از کتاب هوش هیجانی

«بهترین روش برخورد با عصبانیت چیست؟» گفت: «آن را سرکوب نکنید؛ ولی بر پایهٔ آن عمل هم نکنید.»

هدف برقراری تعادل است، نه خفه کردن عواطف و هیجان‌ها، زیرا هر احساس ارزش و اهمیت خاص خود را دارد.

کنترل احساسات و هیجان‌های خود ـ به تأخیراندازی لذت و خوشی کنونی و جلوگیری از حرکات بی‌ارادهٔ ناشی از تحریکات مختلف ـ کلید موفقیت در همهٔ زمینه‌هاست.

حافظه، استعدادی «روحیه‌گرا» ست، به‌طوری که وقتی روحیهٔ خوبی داریم رویدادهای مثبت‌تری را به‌خاطر می‌آوریم. درواقع، هنگام تفکر دربارهٔ دلایل له و علیه یک کار، چنانچه احساس شادی کنیم حافظهٔ ما سعی می‌کند دلایل بیشتری در جهت مثبت برایمان فراهم سازد و ما را بیشتر به‌سوی اقدامی ماجراجویانه یا مخاطره‌آمیز سوق دهد. به همین دلیل، در صورتی که خلق‌وخو و روحیهٔ مناسبی نداشته باشیم، به‌احتمال زیاد حافظه‌مان ما را به سوی تصمیم ترسناک و محتاطانه‌تری هدایت می‌کند. هیجان‌های خارج از کنترل، عقل و ذهن را از کار می‌اندازد

شواهد بسیاری در دست داریم که نشان می‌دهد کسانی که از نظر هیجانی و عاطفی خبره و ماهرند و احساسات خود را می‌شناسند و آن‌ها را به‌خوبی اداره می‌کنند، و همچنین احساسات دیگران را می‌خوانند و به‌طور مؤثر با آن‌ها برخورد می‌کنند در همهٔ زمینه‌های زندگی، چه روابط عاطفی و دوستانه باشد یا رعایت مقررات ناگفته‌ای که متضمن موفقیت در سیاست‌بازی‌های سازمانی است، از مزیت ویژه‌ای برخوردارند. احتمال این‌که افراد دارای مهارت‌های هیجانی پرورش‌یافته از زندگی خود شادمان و راضی باشند، و در منش‌ها و رفتارهای ذهنی بالابرندهٔ بهره‌وری خود ماهر و استاد شوند، نیز بیشتر است.

دستور سقراط دربارهٔ خودشناسی به این اصل بنیانی هوش هیجانی اشاره دارد: «آگاهی به احساس خود در ضمن بروز و ظهور آن.»

ناتوانی در مشاهدهٔ احساسات واقعی‌مان، ما را دست و پا بسته در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد.

ناتوانی مداوم و طولانی پدر یا مادر در ابراز همدلی با مجموعه‌ای از عواطف و هیجان‌های کودک (شادی‌ها، گریه‌ها، و نیاز به نوازش) موجب می‌شود او کم‌کم در ابراز یا حتی احساس این عواطف دچار مشکل شود. به این ترتیب، به احتمال زیاد کل مجموعهٔ عواطف شخص برای وابستگان نزدیک او به‌تدریج از گنجینهٔ احساساتش حذف می‌شود، به‌ویژه اگر این احساسات در خلال کودکی او به‌صورت پنهان یا آشکار سرکوب شده باشد.

در ارتباط و مفاهمهٔ باز و راحت، هیچ جایی برای قلدری، تهدید، یا توهین وجود ندارد.

به‌گفتهٔ او، «بسیاری از افرادی که ضریب هوشی ۱۶۰ دارند؛ ولی فاقد هوش درون‌فردی‌اند برای افرادی با ضریب هوشی ۱۰۰ و با هوش درون‌فردی بالا کار می‌کنند. در زندگی روزانه، هیچ هوش و ذکاوتی مهم‌تر از هوش میان‌فردی نیست. اگر شما فاقد این هوش باشید، در زمینهٔ انتخاب همسر، شغل، و مانند آن دست به گزینش‌های ضعیفی می‌زنید. ما باید انواع هوش فردی را در مدرسه به بچه‌هایمان بیاموزیم.»