بریده‌هایی از کتاب آرمان شهر (اتوپیا)

‌آدمی به خاطر داشتن دارائی مغرور نمی‌شود بلکه از نداشتن دیگران لذت می‌برد. ‌او اگر بداند در بهشت زیردستانی نیستند که به آنان فخر بفروشد حاضر نیست به بهشت برود زیرا با آزار فقرا است که از لذت داشتن بهره مند می‌شود. ‌ ‌شادی آنان در فقر دیگران است. ‌

«... اهل اتوپیا... در کرانه‌های ‌خویش مروارید می‌یابند و در برخی سنگ‌ها الماس و لعل، اما به دنبال آنها نمی‌روند. اگر ناگاه یکی از آنها را بیابند، آن را می‌پردازند و زیور کودکانش می‌کنند. تا کودکند از این زیورها لذت می‌برند و بدانها می‌بالند، اما چون بزرگتر شوند کنارشان می‌گذارند و این بازیچه‌ها را در خور کودکان می‌شمارند.

‌آن‌ها در اصل با بستن قرارداد مخالف‌اند حتی اگر بدانند که دیگران بدان پای بندند. ‌آنان معتقدند وقتی قراردادی می‌بندید در حقیقت نشان می‌دهید که طرف مقابل دشمن طبیعی شما است.

مردم نمی‌توانند بی‌آهن زندگی کنند، همچنان که بی‌آب و آتش نمی‌توانند. اما زر و سیم چنان کیفیتی ندارند که از آنها چاره نباشد، بلکه این حماقت بشر است که آنها را به سبب کمیابی اشان گرانبها کرده است. طبیعت همچون پدر و مادری خردمند و گشاده دست بهترین چیزها را همه جا در پیش چشم قرار داده است، همچون هوا و آب و خاک، اما چیزهای بیهوده و بی‌قاعده را در جاهای پرت و دور افتاده پنهان کرده است...»

‌او گفت: "همه آن‌ها را به دار می‌آویزیم‌، گاهی بیست دزد را به یک چوبۀ دار آویزان می‌کنیم و عجیب است که گر چه کسی نمی‌تواند از این مجازات بگریزد اما هنوز این همه دزد وجود دارد. ‌" من که هرگز در پاسخ گفتن به کاردینال درنگ نمی‌کردم گفتم: "چرا؟ عجیب است!.‌. ‌. این رفتار با دزدان غیر عادلانه و ضد اجتماعی است چنین تنبیهی خیلی شدید و در نتیجه بی‌تأثیر است‌. ‌ ‌مکافات یک دزدی ساده، مرگ نیست‌، هیچ مجازاتی در دنیا نمی‌تواند مردم را از دزدی باز دارد چون تنها از این راه می‌توانند غذای خود را به دست آورند.

از هر محصولی بیش از حد نیاز وجود دارد. ‌حتی اگر بیش از نیاز خود بردارد خطری برای دیگران وجود ندارد. ‌چرا باید احتکار کنند؟ وقتی می‌دانند کمبودی وجود ندارد هرگز چنین کاری نمی‌کنند. ‌طبیعت هیچ موجود زنده‌ای حریص و زیاده خواه نیست‌، مگر انسان که آنهم از ترس کمبودها است. ‌

‌آدمی به خاطر داشتن دارائی مغرور نمی‌شود بلکه از نداشتن دیگران لذت می‌برد. ‌او اگر بداند در بهشت زیردستانی نیستند که به آنان فخر بفروشد حاضر نیست به بهشت برود زیرا با آزار فقرا است که از لذت داشتن بهره مند می‌شود. ‌ ‌شادی آنان در فقر دیگران است. ‌ ‌غرور چون افعی دوزخ در قلب انسان‌ها می‌خزد و خون آن‌ها را می‌مکد و آدمی را از پیشرفت باز می‌دارد. ‌

رافائل، یعنی همان مرد دریانورد و روایتگر اتوپیا در آغاز رژیم‌های ‌اروپایی را به مسخره می‌گیرد و بیان می‌دارد، هر جا مالکیت باشد نمی‌توان عدالت اجتماعی را شاهد بود. اصل «مال من» و «مال تو» مفسده برانگیز است.

هیچ حیوانی را قربانی نمی‌کنند. ‌حتی تصور نمی‌کنند که خدای مهربانی که به حیوانات جان بخشیده از کشتار آنان شاد شود.

‌باچهره‌ی زیبا می‌توان مردی را به دست آورد اما فقط با نیک خویی است که می‌توان او را نگاه داشت. ‌

چگونه ممکن است کسی ستاره را بالای سر خویش ببیند و به درخشش قطعه سنگ ناچیزی دل ببندد‌

او در مورد تنبیهات شدیدی که می‌بایست در مورد دزدان به کار رود، سخن می‌گفت. ‌او گفت: "همه آن‌ها را به دار می‌آویزیم‌، گاهی بیست دزد را به یک چوبۀ دار آویزان می‌کنیم و عجیب است که گر چه کسی نمی‌تواند از این مجازات بگریزد اما هنوز این همه دزد وجود دارد. ‌" من که هرگز در پاسخ گفتن به کاردینال درنگ نمی‌کردم گفتم: "چرا؟ عجیب است!.‌. ‌. این رفتار با دزدان غیر عادلانه و ضد اجتماعی است چنین تنبیهی خیلی شدید و در نتیجه بی‌تأثیر است‌. ‌ ‌مکافات یک دزدی ساده، مرگ نیست‌، هیچ مجازاتی در دنیا نمی‌تواند مردم را از دزدی باز دارد چون تنها از این راه می‌توانند غذای خود را به دست آورند. ‌ ‌شما انگلیسی‌ها و مردم بسیاری از ملل جهان مانند همان معلم نالایق مدرسه هستید که ترجیح می‌دهند به جای آموزش خوب، دانش آموزان را تنبیه کنند. ‌ ‌به جای استفاده از چنین مجازاتهایی بهتر است برای هر کس وسیله‌ی امرار معاش فراهم آورید‌، به این ترتیب مردم فقیر به خاطر نیازشان دست به دزدی نمی‌زنند و در نتیجه محکوم به مرگ نخواهند شد.

از پادشاه می‌پرسم: "شما تصور می‌کنید چرا مردم شما را انتخاب کرده‌اند؟ این انتخاب به خاطر خودتان نیست بلکه شما را برای آسایش و آرامش خویش برگزیده‌اند‌. ‌آنان از شما انتظار دارند که در راه آسایش آنان تلاش کنید و آنان را در مقابل ظلم و بی‌عدالتی حمایت نمائید‌.

لذات ذهنی به معنی درک و فهم حقایق است. ‌مثلاً خاطرات خوش یک زندگی خوب و امید به روزگار خوبی که فرا خواهد رسید از لذات ذهنی می‌باشند.

با توجه به اینکه تعداد مالکان گوسفند بسیار اندک است‌، البته انحصاری نیست‌، حتی اگر تعداد گوسفندان بسیار زیاد هم باشد از قیمت آن کاسته نمی‌شود زیرا مالکان انگشت شمارند و تا وقتی قیمت گوسفند به حد مطلوب نرسد اقدام به فروش آن نمی‌کند‌. ‌ ‌قیمت دام‌های دیگر نیز به همین نسبت گران شده است‌، چون مزارع از میان رفته و کار کشاورزی رونقی ندارد‌. ‌ ‌ثروتمندانی هم که در مورد آن‌ها صحبت می‌کنم خود را برای پرورش گاو و گوسفند به زحمت نمی‌اندازند‌. ‌فقط گاوهای لاغر را از دیگران به قیمت ارزان می‌خرند و در مزارع خود رها می‌کنند و پس از چاق شدن آن را به قیمت‌ گزاف می‌فروشند.

‌قوانین منسوخ شده‌ای که مردم بدون آن هم می‌توانند زندگی کنند نیازی به احیاء ندارد‌. ‌ن

‌اما اگر دردی غیر قابل درمان بوده و بیمار زجر بکشد کشیشان و نمایندگان دولت به دیدن بیمار می‌روند و به او می‌گویند: "شما هیچوقت نمی‌توانید زندگی عادی داشته باشید‌، شما برای خود و دیگران دردسر ایجاد کرده‌اید‌، در حقیقت پس از مرگ زندگی بهتری خواهید داشت. ‌پس چرا این میکروب‌ها را پرورش می‌دهید؟ زندگی رقّت باری است‌، پس چرا برای مرگ تردید دارید‌، شما در این اطاق زندانی هستید و عذاب می‌کشید‌، چرا این قفس را نمی‌شکنید تا به جهان بهتری بروید؟ اگر بخواهید ما وسیله رهایی‌تان را فراهم می‌کنیم. ‌عقل سلیم می‌گوید خود را از این درد و رنج آزاد کنید. ‌کشیش‌ از جانب خداوند سخن می‌گویند‌، به ‌اندرزهای آنان گوش فرا دهید. ‌" اگر بیمار متقاعد شد یا از گرسنگی می‌میرد یا مقداری تریاک به او می‌دهند و او بدون درد از این رنج و مشقت خلاص می‌شود. ‌البته این کار داوطلبانه و به میل خود بیمار انجام می‌گیرد.

بسیاری از اشراف زادگان هستند که مثل زنبورهای نر از زحمت دیگران سود می‌جویند‌. ‌اینها خون رعایای خویش را با بالا بردن میزان اجاره بها می‌مکند. ‌چون تنها کاری که در آن اقتصادی عمل می‌کنند و در آن خست می‌ورزند همین است. ‌در امور دیگر چنان ولخرجی می‌کنند که خود را به تباهی می‌کشند.

‌شما مردم را از همان کودکی به بدترین روش ممکن تربیت می‌کنید‌، آن‌ها از همان سالیان اول با فساد خو می‌گیرند‌. ‌ ‌سرانجام وقتی بزرگ می‌شوند و دست به ارتکاب جرم می‌زنند تنبیه‌شان می‌کنید‌. ‌ ‌به عبارت دیگر شما مردم را از همان کودکی دزد تربیت می‌کنید و در بزرگسالی به خاطر دزدی تنبیه‌شان می‌کنید. ‌"

ثروت و آزادی، روحیه سرکشی آنان را تقویت می‌کند و مردم هرچه فقیرتر باشند مطیع‌ترند

‌پس این تئوری که مردم باید فقیر و گرسنه باشند تا کشور آرامش داشته باشد با ایده‌ی مردم در انتخاب شما کاملاً تناقض دارد‌. ‌در این جامعه چه کسی بیشتر از گدایان دعوا می‌کند؟ چه کسی بیشتر از مردی که از شرایط زندگی خویش ناراضی است شورش و بلوا به راه می‌اندازد؟ فقط افرادی که چیزی برای از دست دادن ندارند انگیزه‌ای قوی دارند تا همه جا را زیر و رو کنند‌. ‌اگر پادشاه چنان مورد نفرت و انزجار رعایایش می‌باشد که برای حفظ حکمرانی خویش راهی جز خشونت و تبعید و مصادره‌ی اموال و به فلاکت کشاندن مردم ندارد همان بهتر که کناره‌گیری کند‌. ‌

‌قوانین منسوخ شده‌ای که مردم بدون آن هم می‌توانند زندگی کنند نیازی به احیاء ندارد‌. ‌

‌طبیعت هیچ موجود زنده‌ای حریص و زیاده خواه نیست‌، مگر انسان که آنهم از ترس کمبودها است. ‌زیرا می‌خواهد بیشتر از دیگران داشته باشد. ‌اما چنین پستی‌هایی ‌در آرمان‌شهر ‌دیده نمی‌شود. ‌

«اتوپیای مور یک تجرید فلسفی است که برای نشان دادن اینکه معرفت و عمل اخلاقی ممکن است بدون الهام مسیحی مقدور باشد، طراحی شده است.»

«اتوپیای مور یک تجرید فلسفی است که برای نشان دادن اینکه معرفت و عمل اخلاقی ممکن است بدون الهام مسیحی مقدور باشد، طراحی شده است.»

‌آنان معتقدند که نمی‌توان مردم را اسیر قوانینی کرد که نه فرصت خواندن آن را دارند و نه می‌توانند آن را به خوبی درک کنند.

هیچکس را به اجبار به جنگ با بیگانگان نمی‌فرستند و هیچ زنی هم مجبور نیست در خانه بماند. ‌اگر زنان مایل باشند می‌توانند همراه همسرانشان به جبهه جنگ بروند. ‌این اقدام بسیار دلگرم کننده و مورد تحسین است. ‌چنین زنی در میدان جنگ کنار همسرش می‌ایستد و فرزندان و دیگر افراد خانواده در کنار زن به مبارزه می‌پردازند. ‌زیرا طبیعت آنان را ملزم ساخته که به یکدیگر یاری کنند و در کنار هم باشند. ‌برای مرد رسوایی بزرگی است اگر بدون همسرش بازگردد‌، همچنین برای زنی که بدون شوهر یا فرزندی که بدون پدرش از جنگ برمی‌گردد ننگ آور است.

کاهنان مرد اجازۀ ازدواج دارند. ‌در کسب مقام کاهنی زنان نیز مانعی وجود ندارد‌، اما کمتر زنی را برای کاهنی انتخاب می‌کنند مگر اینکه بیوه و مسن باشد.

‌آدمی به خاطر داشتن دارائی مغرور نمی‌شود بلکه از نداشتن دیگران لذت می‌برد. ‌او اگر بداند در بهشت زیردستانی نیستند که به آنان فخر بفروشد حاضر نیست به بهشت برود زیرا با آزار فقرا است که از لذت داشتن بهره مند می‌شود. ‌ ‌شادی آنان در فقر دیگران است.