سم هریس
زندگینامه و معرفی کتاب‌های سم هریس
سم هریس (Samuel Benjamin Harris) نویسنده و فیلسوف مشهور آمریکایی است که به‌سبب انتقادات خود در مورد موضوع دین به شهرت رسیده است. او یکی از اندیشمندان شاخص خداناباوری به شمار می‌آید که تاکنون چندین کتاب از جمله «دروغگویی» و «آزادکامی» را برای اثبات اندیشه‌های خود به چاپ رسانده است.
بیوگرافی سم هریس
ساموئل بنجامین هریس در ۹ آوریل ۱۹۶۷ متولد شده است. او به‌عنوان نویسنده و فیلسوفی آمریکایی شناخته می‌شود که در زمینه‌ی عصب‌شناسی، وبلاگ‌نویسی و تهیه‌ی پادکست نیز فعالیت دارد. آثار او عمدتاً بر انتقاد از دین و ترویج خداناباوری متمرکز شده‌اند.
هریس به اعتقاد خود، در دسته‌ی رشنالیست‌ها (Rationalist) قرار می‌گیرد. پیروان این باور معتقدند که تمامی رویدادهای دنیا دارای علل عقلانی هستند و می‌توان با ابزار منطق و عقلانیت، چرایی آن‌ها را تحلیل کرد.
تحولات شخصیتی و عقیدتی
هریس پیش از آن‌که به شهرت برسد، نویسنده‌ای ناامید بود که نمی‌توانست در عرصه‌ی ادبیات به موفقیت قابل‌توجهی برسد. وقوع حملات تروریستی یازده سپتامبر زندگی و شخصیت او را به‌کلی تغییر داد. به عبارت دیگر، او پس از این واقعه، به نویسنده‌ی آثار غیرداستانی بدل شد.
تا پیش از رخداد یازده سپتامبر، هریس تا مقطع کارشناسی فلسفه در دانشگاه استنفورد تحصیل کرده بود. بعد از یازده سپتامبر، او درس و تحصیل را رها کرد و راهی هند و نپال شد تا دانسته‌های خود را در مورد «مراقبه» گسترش دهد. در این دوران او به مطالعه‌ی آثار فلسفی مشغول بود تا این‌که در سال ۲۰۰۹ توانست دکترای خود را در رشته‌ی علوم اعصاب از دانشگاه کالیفرنیا دریافت کند.
عقاید و اندیشه‌های هریس
به باور او، انسان‌ها در این دوران امکان آن را دارند که اعتقادات مذهبی را مورد سؤال قرار بدهند و نباید مانعی بر سر آن‌ها قرار بگیرد. او معتقد است که تمامی باورهای انسان‌ها بر پایه‌ی شواهد تجربی شکل گرفته‌اند، مگر تعصبات دینی. به همین علت، باید تعصبات دینی را کنار گذاشت و آزادانه به انتقاد از آن‌ها پرداخت.
بخش گسترده‌ای از انتقادات هریس بر امور مذهبی ایالات متحده در دوران معاصر متمرکز هستند. او به این نکته اشاره می‌کند که حوزه‌های فرهنگی آمریکا به‌سبب تعصبات مذهبی و دینی آسیب دیده‌اند. جالب آن‌که هریس حتی با میانه‌روی دینی هم مخالف است و آن را نوعی پوشش برای پنهان‌سازی تعصبات دینی می‌داند.
تولید پادکست
سم هریس به تولید پادکست نیز اشتغال دارد. او در پادکستی به نام Making Sense مصاحبه‌های خود را با اندیشمندان فلسفی، سیاسی، اخلاقیات و... منتشر می‌کند. این پادکست‌ها مخاطبان گسترده‌ای را به خود جذب کرده‌اند و در حقیقت، سهم عمده‌ای در ترویج آگاهی عمومی داشته‌اند.
نگاهی به کتاب‌ها و آثار سم هریس
در این بخش به سراغ کتاب‌های هریس می‌رویم و شاخص‌ترین آن‌ها را به مخاطبان معرفی می‌کنیم.
کتاب بیدار شدن
سم هریس در این کتاب (۲۰۱۴) جنجالی و پرفروش قصد دارد به مخاطبانش نشان بدهد که بدون دین و مذهب نیز می‌توان به آگاهی معنوی رسید. در این اثر، عناوین و موضوعات مختلفی به بحث گذاشته شده‌اند، مانند مراقبه کردن، سکولاریسم، روان‌گردان‌ها و... .
خواندن این کتاب، پنجره‌ی جدیدی را در مورد امور معنوی به روی مخاطبان می‌گشاید و نحوه‌ی تفکر منطقی و عقلانی را در مورد معنویت به ایشان نشان می‌دهد.
کتاب دروغ / اراده آزاد
این کتاب (۲۰۱۲) از دو جستار تشکیل می‌شود. جستار اول آن در مورد «دروغ» است و جستار دوم آن نیز به موضوع «اراده آزاد» اختصاص پیدا کرده است.
در جستار اول می‌خوانیم که پرهیز از دروغگویی تا چه حد می‌تواند در اصطلاح دنیای کنونی مؤثر باشد. در این بخش از کتاب، راهکار بسیار ساده‌ای برای حل بخش عمده‌ای از مشکلات اجتماعی بیان شده است: اجتناب از دروغ گفتن.
در جستار دوم، دیدگاه‌های تازه‌ای در مورد اراده‌ی آدمی مطرح شده است و نکته‌های جالبی در مورد محدود کردن اراده‌ی انسان بیان شده است. این کتاب، نوعی اثر فلسفی است که بینش تازه‌ای در مورد اراده‌ی انسان و دروغگویی در اختیار مخاطبان قرار می‌دهد.
کتاب دروغگویی
همه‌ی ما می‌دانیم که دروغگویی یکی از آفت‌های اجتماعی است و حتی می‌تواند زندگی شخصی انسان‌ها را نیز به ویرانی بکشد. سم هریس در کتاب «دروغگویی» (۲۰۱۱) به سراغ همین موضوع رفته و کوشیده تا با بررسی همه‌جانبه و عمیق این موضوع، ابعاد ویرانگر آن را برای مخاطبان توضیح بدهد.
نویسنده در این کتاب، فواید اجتماعی پرهیز از دروغگویی را شرح می‌دهد و راه‌های اجتناب از این رفتار را نیز بیان می‌کند. هریس نشان می‌دهد که با حذف دروغ از جامعه، جهان انسان‌ها چگونه به مکانی بهتر برای زندگی تبدیل می‌شود.
کتاب آزادکامی
تقابل اختیار و آزادی، یکی از بحث‌های چالش‌برانگیزی است که دامنه‌ی گسترده‌ای در علوم دینی، فلسفی، اجتماعی، سیاسی و... دارد. سم هریس در اثر حاضر (۲۰۱۲) می‌کوشد این موضوع را با نگاهی جدید مورد بررسی قرار دهد و جنبه‌‌های کمتر شناخته‌شده‌ی آن را برای مخاطبان ترسیم کند.
به باور نویسنده در این کتاب، «اختیار» توهمی است که درگیری‌های غیرقابل‌انکاری را در زمینه‌ی اخلاقیات، سیاست‌گذاری‌ها و آزادی‌های اجتماعی پدید آورده است. به خوانندگان این کتاب پیشنهاد می‌کنیم قبل از مطالعه‌ی آن، خود را برای هرگونه غافل‌گیری آماده کنند!
نسخه صوتی آثار سم هریس
علاقه‌مندان کتاب‌های صوتی می‌توانند نسخه‌ی صوتی کتاب‌های سم هریس را نیز تهیه کنند. به‌عنوان مثال کتاب صوتی «دروغ» که به علل دروغگویی و ابعاد مخرب آن اشاره دارد با صدای مصطفی طالبیان مقدم و از سوی نشر صوتی شنیدار منتشر شده است.
کتاب صوتی «دروغگویی» نیز ترجمه‌ی دیگری از همین کتاب است که با خوانش آبتین ممدوح و به کوشش نشر صوتی شادن پژواک به دوستداران کتاب‌های صوتی عرضه شده است.
