کتاب برنامه ریزی و کنترل پروژه

 کتاب برنامه ریزی و کنترل پروژه به همراه معرفی ویرایش ششم PMBOK، مفاهیم و استانداردهای مدیریت پروژه نوشته امیرعباس شجاعی و سیدعلیرضا بطحایی یکی از کتاب‌های تخصصی شرکت چاپ و نشر بازرگانی است. این شرکت، بزرگترین مرکز تخصصی چاپ و نشر کتاب‌های بازرگانی، اقتصاد و مدیریت به ­صورت کاربردی و دانشگاهی است و بیش از بیست سال از فعالیتش می‌گذرد. این ناشر تاکنون بیش از ۱۷۰۰ عنوان کتاب در زمینه‌های گوناگون اقتصاد، مدیریت و بازرگانی داخلی و خارجی منتشر کرده است.

 درباره کتاب برنامه ریزی و کنترل پروژه

ورود به پروژه، بدون برنامه‌ریزی، علت همه شکست‌ها در پروژه‌ها است

مجموعه گردآمده چاپ دوم کتاب برنامه‌ریزی و کنترل پروژه است که همانند چاپ اول، مشتمل بر ۱۵ فصل، حاصل سال‌ها فعالیت آموزشی و پژوهشی در حوزه برنامه‌ریزی و کنترل پروژه در دانشگاه و هم‌چنین ارتباط با پروژه‌های متفاوت در بخش خصوصی و دولتی است.

بی‌شک اصلی‌ترین دلیل عدم موفقیت و انطباق با زمان و بودجه مصوب در هر پروژه‌ای را می‌توان در عدم به کارگیری سیستم مناسب برای برنامه‌ریزی بر روی ابزارها، تکنیک‌ها و بهترین روش‌های آن پروژه جست‌وجو کرد.

مدیران پروژه در برنامه‌ریزی و کنترل پروژه‌های خود همواره با محدودیت‌هایی نظیر هزینه، زمان، کیفیت (عملکرد فنی) روبه‌رو می‌باشند که با پرداختن به هر کدام از این محدودیت‌ها، موجب بروز عوارض قابل توجهی بر دیگر محدودیت‌ها می‌شوند لذا لازم است رویکردی علمی و در‌عین‌حال یکپارچه بر پروژه وجود داشته باشد تا امکان رفع مسائل و مشکلات میسر شده و اقدامات موثر به‌عمل آید. 

در این کتاب سعی شده است تا علاوه ‌بر پرداختن به ابزارها، الگوریتم‌ها و روش‌های برنامه‌ریزی و کنترل پروژه به استانداردهای مدیریت پروژه در قسمت چهارم کتاب به‌صورت مجزا پرداخته شود تا علاقه‌مندان به این حوزه تا حد ممکن با ویژگی‌های جدید مرتبط با پروژه آشنا شوند.

خواندن کتاب برنامه ریزی و کنترل پروژه  را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

خواندن این کتاب برای مدیران، کارشناسان و متخصصان در حوزه برنامه‌ریزی و کنترل پروژه و هم‌چنین دانشجویان در حوزه درسی مرتبط مفید و مورد استفاده خواهد بود.

 بخشی از کتاب برنامه‌ریزی و کنترل پروژه

مدیریت پروژه به سال‌های ابتدایی دهه ۱۹۰۰ میلادی باز می‏گردد، جایی که هنری گانت با توسعه نمودار میله‏ای ابداعی خود، آغازگر حرکت بعدی طی سال‌های دهه ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ میلادی در پروژه‌های نظامی و هوافضای آمریکا. سپس انگلستان گردید و شهرت او به چند عامل بستگی داشته است، اول به خاطر استفاده از گانت چارت که یکی از ابزار‌‌های کنترل پروژه محسوب می‌شود. دوم به خاطر همکاری با فردریک وینزلو تیلور در تئوری علمی مدیریت و در نهایت شهرت او به علت مطالعاتش بر روی کار و مدیریت ساختمان کشتی نیروی دریایی بوده است. او در بسیاری از موارد از جمله استفاده از ساختار دسته‌بندی کسب و کار و هم‌چنین تخصیص منابع پیشگام بوده است. هرچند نام پرآوازه هنری گانت به‌عنوان پدر تکنیک‏‌‌های برنامه‌ریزی و کنترل پروژه در تاریخ ثبت گردیده است. لیکن سال‌های دهه ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ به‌عنوان سال‌های آغازین رشد و توسعه مدیریت پروژه در دنیای معاصر شناخته می‌شود. این سال‌ها سرآغاز تکوین و توسعه بسیاری از روش‌ها و دانش‌‌های مربوط با مدیریت‌‌های ده‌گانه پروژه است که سال‌ها بعد توسط نرم‌افزار‌‌های مختلف عملیاتی و در پروژه‌ها به کار گرفته شدند.

در آن زمان دو مدل ریاضی برای جدول زمان‌بندی وجود داشت:

۱- فن ارزیابی و بازنگری برنامه یا PERT که توسط بوز آلنو همیلتون ابداع شد.

۲- روش مسیر بحرانیCPM این روش با مشارکت دو انجمــن دو پونت و رمینگتون رند به‌منظور مدیریت پروژه‌های تعمیر ونگهداری طراحی شد. این روش‌های ریاضی به سرعت در بسیاری از شرکت‌‌های خصوصی گسترش یافت. در همان زمان روش‌های برآورد قیمت تمام شده،مدیریت هزینه و اقتصاد مهندسی توسط هنس لانگ و دیگران در حال گسترش بود. 

در سال ۱۹۶۵، انجمن مهندسین هزینه آمریکا (که در‌حال‌حاضرانجمن بین‌المللیAACE می‌باشد وهدفش پیشبرد علم مهندسی هزینه است) توسط اولین کاربران مدیریت پروژه و انجمن متخصصین برنامه‌ریزی وبرنامه زمان‌بندی، برآورد هزینه و کنترل زمان-هزینه تأسیس شد.

تغییرات سریع تکنولوژیک، بازار‌‌های شدید رقابتی و رایزنی فشرده و قدرتمندانه شرکت‌ها، همه و همه سازمان‌ها و بنگاه‌‌های متولی پروژه را تشویق به تغییر سیستم مدیریتی خود نمود. در هنگامه نبرد انتخاب بین غرق شدن یا شنا کردن و یا تطبیق و سازگاری یا مرگ و نابودی، مدیریت پروژه و پروژه‌مداری در مدیریت تنها انتخاب و راه نجات فراروی پیمانکاران و سازمان‌ها بود. حال به تارنمای مدیریت پروژه در دنیای معاصر تا شکل‌گیری استاندارد جهانی مدیریت پروژه که سبب قوام یافتن دانش مدیریت پروژه گردید، می‌پردازیم:

اوایل دهه ۱۹۰۰میلادی: ابداع نمودار گانت توسط ‌هانری گانت

دهه ۱۹۵۰: یکی از نخستین کاربرد‌‌های علمی و مدرن مدیریت پروژه در ساخت اولین زیردریایی هسته‌ای در آمریکا صورت گرفت. دریاسالاری به نام هیمن ریکاور مدیر پروژه این طرح، برای اولین‌بار جهت هماهنگ کردن صد‌‌ها پیمانکار، هزاران منبع و اطمینان از اجرای به‌موقع پروژه، روشی جدید که امروزه با نام Pert شناخته می‌شود، ابداع نمود.

سال ۱۹۶۰: پژوهش‌‌های عملی Nasa پیرامون مفهوم ماتریس ساختار سازمانی پروژه‌ها.

سال ۱۹۶۲: Nasa سیستم Pert را معرفی نمود. در این تکنیک تاکید ویژه‏ای بر مفاهیم ساختار شکست کار. کنترل هزینه شده بود.

سال ۱۹۶۳: معرفی مفهوم ارزش به‌دست آمده در پروژه‌ها توسط نیروی هوایی آمریکا.

سال ۱۹۶۳: مفهوم چرخه حیات پروژه توسط نیروی هوایی ایالات متحده توسعه یافت.

سال ۱۹۶۳: برای اولین‌بار در پروژه پولاریس در انگلستان، رسما در قرارداد از پیمانکاران خواسته شد تا سیستم مدیریت پروژه را در مدیریت فعالیت‌های‌شان به کار گیرند.

سال ۱۹۶۴: برای نخستین‌بار سیستم مدیریت پیکربندی پروژه توسط Nasa به‌عنوان مجموعه رویه‌های اداری برای تعریف و مستندسازی و خصوصا کنترل فیزیکی سیستم یک پروژه و هم‌چنین بازنگری و مستندسازی تغییرات پیشنهادی در این سیستم طراحی گردید.

سال ۱۹۶۵: وزارت دفاع Nasa در آمریکا, سیستم قرارداد‌‌های خود را از قرارداد‌‌های هزینه به‌علاوه درصدی از سود به سیستم قرارداد‌‌های هزینه به‌علاوه جایزه یا قرارداد‌‌های قیمت ثابت تغییر دادند.

سال ۱۹۶۵ : در اواسط دهه ۱۹۶۰میلادی دنیا شاهد رشد شگرف استفاده از تکنیک‏‌‌های مدیریت پروژه نوین در صنعت ساختمان بود.

سال ۱۹۶۵: شکست پروژه ساخت بمب‏افکن TSR-2, عملا مشکلات و دردسر‌‌های همزمانی تولید. توسعه، پیش از تکمیل طراحی در پروژه‌ها را به اثبات رسانید. فقدان مدیریت صحیح بر افزایش دستور کار پروژه. هزینه‏‌ها و تاخیر‏‌‌های پروژه را بسیار بالا برد و در نهایت موجب شکست پروژه گردید.

سال ۱۹۶۶: یافته‌‌‌های یک پژوهش منتشره در این سال نشان داد که اغلب، زمان کافی برای مراحل تعریف و آماده‌سازی پروژه در چرخه حیات پروژه‌ها در نظر گرفته نمی‌شود. دقیقا به‌همین‌دلیل مغایرت‌‌های فراوانی در کنترل استاندارد زمان و هزینه پروژه‏‌ها و هم‌چنین کنترل ناکافی تغییرات طراحی بوجود می‏آید.