کتاب قانون مدنی

کتاب قانون مدنی مجموعه‌ای از مواد قانونی است که اساسی‌ترین قواعد قانونی حاکم بر ارتباطات اشخاص با یکدیگر را در جامعه بیان می‌کنند. این کتاب را می‌توانید به‌صورت رایگان از طاقچه دریافت کنید.

درباره کتاب قانون مدنی

در این کتاب با قانون مدنی ایران آشنا می‌شوید. مهمترین مسائلی که در قانون مدنی هر کشور مطرح می‌شود، عبارتند از: احوال شخصیه اعم از اهلیت و وضعیت، قراردادها و عقود، مسئولیت مدنی، تعهدات و حقوق خانواده مانند ازدواج و طلاق. قانون مدنی ایران سه جلد است: جلد اول- در اموال (مصوب ۱۳۰۷) شامل کتاب‌های «در بیان اموال و مالکیت به‌طور کلی»، «در حریم تملک» و «در مقررات مختلف» است؛ جلد دوم- در اشخاص (مصوب ۱۳۱۳ و ۱۳۱۴) شامل کتاب‌های «در کلیات»، «در تابعیت»، «در اسناد سجل احوال»، «در اقامتگاه»، «در غایب مفقودالاثر»، «در قرابت»، «در نکاح و طلاق»، «در اولاد»، «در خانواده» و «در حجر و قیمومت» است؛ جلد سوم- ادله اثبات دعوا نیز شامل کتاب‌های «در اقرار»، «در اسناد»، «در شهادت»، «در امارات» و «در قسم» است.

قانون‌های کتاب قانون مدنی برگرفته از حقوق اسلام، به خصوص فقه امامیه است، که شکل امروزین و مدون آن، به همراه محتوای برخی مواد، برگرفته از قوانین اروپایی، به ویژه قانون مدنی فرانسه و سوییس است. قانون مدنی کشور از مشهورترین و مهم‌ترین متون درسی حقوق است که نوشته‌های حقوقی بسیاری پیرامون آن وجود دارد؛ از معروف‌ترین حاشیه‌نویسان و شارحان این قانون، دکتر سید حسن امامی، محمدجعفر جعفری لنگرودی، امیرناصر کاتوزیان، سیدحسین صفائی مهدی شهیدی هستند. بعد از انقلاب اسلامی، این قانون تغییراتی کرد و برخی از مواد آن حذف یا اصلاح شد.

متن این کتاب قانون مدنی -که به‌صورت رایگان در طاقچه قرار گرفته است- برگرفته از وبگاه مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی است.

بخشی از کتاب قانون مدنی

ماده ۱۱۷۳ این قانون درباره حضانت فزند می‌گوید: «هر گاه در اثر عدم مواظبت یا انحطاط اخلاقی پدر یا مادری که طفل تحت حضانت اوست، صحت جسمانی و یا تربیت اخلاقی طفل در معرض خطر باشد، محکمه می‌تواند به تقاضای اقربای طفل یا به تقاضای قیم او یا به تقاضای رئیس حوزه قضاییه تصمیمی را که برای حضانت طفل مقتضی بداند، اتخاذ کند. موارد ذیل از مصادیق عدم مواظبت و یا انحطاط اخلاقی هر یک از والدین است: ۱- اعتیاد زیان‌آور به الکل، مواد مخدر و قمار ۲- اشتهار به فساد اخلاق و فحشا ۳- ابتلا به بیماری‌های روانی با تشخیص پزشکی قانونی ۴- سوءاستفاده از طفل یا اجبار او به ورود در مشاغل ضداخلاقی مانند فساد و فحشا، تکدی‌گری و قاچاق ۵- تکرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف.»

ماده ۱۷ این قانون درباره اموال غیرمنقول می‌گوید: «حیوانات و اشیایی که مالک آن را برای عمل زراعت اختصاص داده باشد، از قبیل گاو و گاومیش و ماشین و اسباب و ادوات زراعت و تخم و غیره و به طور کلی هر مال منقول که برای‌استفاده از عمل زراعت، لازم و مالک آن را به این امر تخصیص داده باشد، از جهت صلاحیت محاکم و توقیف اموال، جزو ملک محسوب و در حکم مال غیرمنقول است و همچنین است تلمبه و گاو و یا حیوان دیگری که برای آبیاری زراعت یا خانه و باغ اختصاص داده شده است.»

ماده ۸۲۶ کتاب قانون مدنی درباره ارث می‌گوید: «وصیت تملیکی عبارت است از این که کسی عین یا منفعتی را از مال خود برای زمان بعد از فوتش به دیگری مجاناً تملیک کند. وصیت عهدی عبارت است از این که شخصی یک یا چند نفر را برای انجام امر یا اموری یا تصرفات دیگری مأمور می‌نماید. وصیت‌کننده موصی، کسی که وصیت تملیکی به نفع او شده است موصی‌له، مورد وصیت موصی‌به، کسی که به موجب وصیت عهدی، ولی بر مورد ثلث یا بر صغیر قرار داده می‌شود وصی نامیده می‌شود.»

ماده ۹۹۸ این کتاب درباره اسناد سجل احوال می‌‌گوید: «هر کس که اسم خانوادگی او را دیگری بدون حق اتخاذ کرده باشد می‌تواند اقامه‌ی دعوا کرده و در حدود قوانین مربوطه تغییر نام خانوادگی غاصب را بخواهد. اگر کسی نام خانوادگی خود را که در دفاتر سجل احوال ثبت کرده است مطابق مقررات مربوطه به این امر تغییر دهد هر ذی‌نفعمی تواند در ظرف مدت و به طریقی که در قوانین یا نظامات مخصوصه مقرر است اعتراض کند.»