کتاب در سایه آفتاب

کتاب در سایه آفتاب نوشته غلامرضا ط. ریزی اثری پژوهشی و تحلیلی درباره‌ی اندیشه‌ها و شخصیت شمس تبریزی است که انتشارات پویش اندیشه آن را منتشر کرده است. این کتاب به‌سراغ مقالات شمس رفته و تلاش کرده است تا از خلال گفتارها و روایت‌های پراکنده، تصویری روشن از زندگی، اخلاق، باورها و آموزه‌های این عارف نامدار قرن هفتم ترسیم کند. نویسنده باتکیه‌بر متن مقالات شمس به‌تصحیح محمدعلی موحد، برداشت‌های شخصی و تحلیلی خود را از فرازهای مختلف این اثر کلاسیک عرفانی ارائه داده؛ همچنین کوشیده است تا به‌دور از ساختارهای پژوهشی رایج با نگاهی آزاد و تأمل‌برانگیز به لایه‌های پنهان شخصیت و اندیشه‌ی شمس نزدیک شود. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب در سایه آفتاب

کتاب در سایه آفتاب با تمرکز بر مقالات شمس تبریزی به واکاوی ابعاد مختلف زندگی و اندیشه‌های این عارف پررمزوراز می‌پردازد. غلامرضا ط. ریزی در این کتاب ضمن مرور زندگی شمس از کودکی تا دوران آشنایی با مولانا، به بررسی ویژگی‌های اخلاقی، روان‌شناختی و اجتماعی او پرداخته است. ساختار کتاب بر پایه‌ی فصل‌هایی است که هر یک به جنبه‌ای از شخصیت یا آموزه‌های شمس اختصاص یافته است؛ از زندگی و خانواده تا اخلاق او، رابطه با مولانا، روان‌شناسی فردی، نگاه به علوم عقلی و فلسفی، سبک ادبی، داستان‌های مقالات و آموزه‌های عرفانی. نویسنده با بهره‌گیری از نقل‌قول‌های مستقیم از مقالات و تحلیل‌های شخصی، تلاش کرده است تا تصویری چندوجهی از شمس ارائه دهد؛ تصویری که هم به تفاوت‌های رفتاری و روانی او با دیگران می‌پردازد و هم به تأثیر عمیقش بر مولانا و جریان عرفان ایرانی اشاره دارد. کتاب در سایه آفتاب در کنار این مباحث به نقد فضای اجتماعی و دینی زمانه‌ی شمس تبریزی و نیز شیوه‌های تربیتی و آموزشی او می‌پردازد و خواننده را با چالش‌های فکری و معنوی این شخصیت آشنا می‌کند.

خلاصه کتاب در سایه آفتاب

کتاب در سایه آفتاب با رویکردی تحلیلی به‌سراغ زندگی و اندیشه‌های شمس تبریزی رفته است. نویسنده به دشواری‌هایی که در مسیر شناختن شمس تبریزی وجود دارد اشاره کرده است. او به کمبود منابع معتبر درباره‌ی کودکی و نوجوانی او اشاره و از خلال مقالات، نشانه‌هایی از خانواده، تربیت و ویژگی‌های روانی شمس را استخراج می‌کند. شمس در این کتاب، فردی متفاوت با همسالان خود معرفی می‌شود؛ کسی که از کودکی به بازی‌ها و دلخوشی‌های رایج علاقه‌ای نداشته و بیشتر درون‌گرا و اهل تأمل بوده است. او خود را تک‌فرزند و نازپرورده دانسته؛ آنچه به شکل‌گیری روحیه‌ای حساس، عاطفی و گاه تندخو در او انجامیده است. کتاب در ادامه، رابطه‌ی شمس با خانواده، به‌ویژه پدرش را بررسی می کند و از تضادها و تفاوت‌های رفتاری میان آن دو سخن می‌گوید. شمس در مقالات خود بارها از تفاوتش با دیگران و پدر و مادرش یاد کرده و این تفاوت را گاه به سرشت و گاه به تربیت نسبت داده است. نویسنده با نقل نمونه‌هایی از خاطرات شمس، به ویژگی‌های اخلاقی او مانند صداقت، صراحت، مهربانی و درعین‌حال تندی و ناسازگاری با عرف جامعه اشاره کرده است. کتاب همچنین به تحصیلات شمس، آشنایی او با علوم دینی، فلسفی و عرفانی و نقد او بر فضای آموزشی و اخلاقی زمانه می‌پردازد. شمس با نگاهی انتقادی به اهل مدرسه و متولیان دین، آنان را به دورویی و دنیاطلبی متهم کرده و خود را جوینده‌ی صداقت و حقیقت می‌داند. در بخش‌هایی از کتاب به رابطه‌ی شمس با بزرگان دیگر عرفان و فلسفه ازجمله محی‌الدین عربی اشاره و شیوه‌های آزمون و سنجش او نسبت به این افراد بررسی شده است. این کتاب با تحلیل ویژگی‌های روان‌شناختی شمس، او را فردی درون‌گرا، شهودی و گاه تنها و بی‌کس معرفی می‌کند که همواره در جست‌وجوی همدلی و فهم متقابل بوده است. نویسنده باتکیه‌بر نقل‌قول‌های مستقیم از مقالات و تحلیل‌های تطبیقی، کوشیده تا تصویری زنده از شمس تبریزی ارائه دهد.

چرا باید کتاب در سایه آفتاب را بخوانیم؟

کتاب در سایه آفتاب با رویکردی تحلیلی به‌سراغ یکی از چهره‌های تأثیرگذار عرفان ایرانی رفته و تلاش کرده تا از خلال مقالات شمس، به لایه‌های پنهان شخصیت و اندیشه‌ی او نفوذ کند. این کتاب می‌تواند هم برای علاقه‌مندان به عرفان و تصوف و هم برای کسانی که به موضوعاتی مانند روان انسان، فردگرایی و اجتماع علاقه دارند، خواندنی باشد. نویسنده با بهره‌گیری از نقل‌قول‌های مستقیم و تحلیل‌های شخصی، خواننده را با چالش‌های فکری، اخلاقی و معنوی شمس آشنا می‌کند و امکان مقایسه میان سنت و نوگرایی در اندیشه‌های او را فراهم می‌آورد. همچنین این کتاب با پرداختن به رابطه‌ی شمس و مولانا، به یکی از مهم‌ترین نقاط عطف تاریخ عرفان ایرانی می‌پردازد و زمینه‌ای برای تأمل درباره‌ی تأثیرگذاری متقابل شخصیت‌ها در تاریخ فرهنگ و اندیشه فراهم می‌کند.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به علاقه‌مندان عرفان و تصوف، پژوهشگران تاریخ اندیشه‌ی ایرانی، دانشجویان رشته‌های ادبیات و فلسفه و کسانی که به‌دنبال شناخت شخصیت‌های تأثیرگذار و متفاوت در تاریخ ایران هستند، پیشنهاد می‌شود. همچنین این اثر به کسانی که دغدغه‌ی فهم روان انسان یا نقد سنت‌های فکری و اخلاقی را دارند، توصیه می‌شود.