کتاب چالش های حقوقی و قانونی هوش مصنوعی

کتاب چالش‌های حقوقی و قانونی هوش مصنوعی نوشته‌ی محمدامین سالاریان، اثری تخصصی در حوزه‌ی حقوق فناوری است که به بررسی ابعاد حقوقی و قانونی فناوری‌های هوش مصنوعی می‌پردازد. این کتاب با رویکردی تحلیلی و میان‌رشته‌ای، مسائل و چالش‌هایی را که ظهور و گسترش هوش مصنوعی در نظام‌های حقوقی، اجتماعی و اقتصادی ایجاد کرده، واکاوی می‌کند. موضوعاتی مانند مسئولیت حقوقی سیستم‌های هوشمند، تبعیض الگوریتمی، حفاظت از داده‌ها و حریم خصوصی، مالکیت فکری آثار خلق‌شده توسط ماشین‌ها، نقش هوش مصنوعی در دادگاه‌ها و نظام قضایی، و همچنین چالش‌های اخلاقی و اجتماعی مرتبط با این فناوری، از جمله محورهای اصلی کتاب هستند. نشر ایده ماندگار آن را منتشر کرده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب چالش های حقوقی و قانونی هوش مصنوعی

کتاب چالش‌های حقوقی و قانونی هوش مصنوعی به قلم محمدامین سالاریان، با نگاهی جامع به تحولات فناوری هوش مصنوعی و تأثیرات آن بر ساختارهای حقوقی و اجتماعی، به بررسی چالش‌های نوظهور در این حوزه می‌پردازد. نویسنده با تکیه‌بر مثال‌های واقعی و تحلیل‌های حقوقی، تلاش کرده است تا مرزهای میان فناوری، قانون و اخلاق را روشن کند. ساختار کتاب به‌صورت فصل‌بندی‌شده است و هر فصل به یکی از ابعاد مهم هوش مصنوعی و پیامدهای حقوقی آن اختصاص یافته است؛ از تعریف و ماهیت هوش مصنوعی و تفاوت آن با نرم‌افزارهای سنتی گرفته تا مسئولیت در عصر ماشین‌های تصمیم‌گیر، تبعیض الگوریتمی، حفاظت از داده‌ها، مالکیت فکری، نقش هوش مصنوعی در دادگاه‌ها، قانون‌گذاری جهانی، آینده‌نگری در سیاست‌گذاری، و حتی مسائل مربوط به حقوق کار و رسانه‌ها. کتاب با ارائه‌ی نمونه‌های عینی و بررسی رویکردهای کشورهای مختلف، تصویری چندلایه از چالش‌های حقوقی و قانونی هوش مصنوعی ارائه داده است. این اثر نه‌تنها برای حقوق‌دانان و پژوهشگران فناوری، بلکه برای سیاست‌گذاران، توسعه‌دهندگان و علاقه‌مندان به آینده‌ی فناوری نیز قابل استفاده است.

خلاصه کتاب چالش های حقوقی و قانونی هوش مصنوعی

کتاب چالش‌های حقوقی و قانونی هوش مصنوعی با معرفی مفاهیم پایه‌ای هوش مصنوعی آغاز می‌شود و تفاوت‌های اساسی آن با نرم‌افزارهای سنتی را توضیح می‌دهد. نویسنده نشان داده است که هوش مصنوعی برخلاف نرم‌افزارهای کلاسیک، بر پایه‌ی یادگیری از داده‌ها و تصمیم‌گیری مستقل عمل می‌کند و همین ویژگی‌ها، چالش‌های حقوقی جدیدی را به‌وجود آورده است. در ادامه، کتاب به موضوع مسئولیت در عصر ماشین‌های تصمیم‌گیر می‌پردازد و این پرسش را مطرح می‌کند که در صورت بروز خطا یا آسیب توسط یک سیستم هوشمند، چه کسی باید پاسخگو باشد؟ نویسنده با بررسی مثال‌هایی از خودروهای خودران و سیستم‌های پزشکی، پیچیدگی‌های تعیین مسئولیت را شرح داده و به ضرورت تدوین مقررات جدید برای پاسخگویی و شفافیت اشاره کرده است. فصل‌های بعدی به تبعیض الگوریتمی و عدالت اختصاص یافته‌اند. کتاب توضیح داده است که چگونه داده‌های مغرضانه می‌توانند منجر به تصمیمات ناعادلانه توسط هوش مصنوعی شوند و چه راهکارهایی برای افزایش شفافیت و پاسخ‌گویی در الگوریتم‌ها وجود دارد. نقش آموزش، مقررات و همکاری میان بخش‌های مختلف جامعه برای مقابله با تبعیض الگوریتمی نیز مورد توجه قرار گرفته است. در بخش حریم خصوصی و داده‌ها، نویسنده اهمیت داده‌های شخصی، چالش‌های ردیابی و تحلیل رفتار افراد، و قوانین حفاظت از داده‌ها مانند GDPR را بررسی کرده است. موضوعاتی مانند رضایت کاربران، داده‌های حساس، حق فراموش شدن و انتقال داده‌ها به خارج از مرزها، از جمله مباحث کلیدی این فصل هستند. همچنین به آینده‌ی حفاظت از داده‌ها در عصر هوش مصنوعی و نقش اقتصاد داده در تعادل میان منافع تجاری و حقوق فردی پرداخته شده است. کتاب در فصل مالکیت فکری، به چالش‌های حقوقی آثار و اختراعات خلق‌شده توسط هوش مصنوعی می‌پردازد. پرسش‌هایی مانند اینکه آیا الگوریتم می‌تواند خالق اثر باشد، مالکیت داده‌ها و مدل‌های یادگیری ماشین، و تفاوت رویکرد کشورها در این زمینه، به‌تفصیل بررسی شده‌اند. نویسنده بر ضرورت بازنگری در مفاهیم سنتی مالکیت فکری و تعریف چارچوب‌های جدید برای آثار مشترک انسان و ماشین تأکید کرده است. در بخش‌های پایانی، نقش هوش مصنوعی در دادگاه‌ها و نظام قضایی، چالش‌های قانون‌گذاری جهانی، آینده‌نگری در سیاست‌گذاری، حقوق کار، رسانه‌ها، امنیت ملی و حتی بحث شخصیت حقوقی ربات‌ها مطرح شده است. کتاب با ارائه‌ی راهکارهایی برای شهروندان، توسعه‌دهندگان و قانون‌گذاران، بر اهمیت آموزش، شفافیت، مسئولیت‌پذیری و همکاری بین‌المللی در مواجهه با چالش‌های حقوقی و اخلاقی هوش مصنوعی تأکید کرده است.

چرا باید کتاب چالش های حقوقی و قانونی هوش مصنوعی را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی تحلیلی و میان‌رشته‌ای، به یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های عصر فناوری یعنی تعامل میان قانون و هوش مصنوعی می‌پردازد. ویژگی شاخص آن، پرداختن به مسائل روز و چالش‌های واقعی است که در زندگی دیجیتال و حرفه‌ای افراد رخ می‌دهد؛ از مسئولیت خطاهای ماشین‌های هوشمند تا تبعیض الگوریتمی و حفاظت از داده‌ها. نویسنده تلاش کرده است با زبانی روشن و مثال‌های ملموس، پیچیدگی‌های حقوقی را برای مخاطبان مختلف قابل فهم کند. همچنین، کتاب با بررسی رویکردهای کشورهای مختلف و ارائه‌ی پیشنهادهایی برای سیاست‌گذاری، به خواننده کمک می‌کند تا تصویری جامع از آینده‌ی حقوق فناوری و نقش خود در این تحولات به‌دست آورد. این اثر برای کسانی که به دنبال درک عمیق‌تر از پیامدهای اجتماعی، حقوقی و اخلاقی هوش مصنوعی هستند، منبعی ارزشمند به‌شمار می‌آید.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به پژوهشگران و دانشجویان حقوق فناوری، وکلا، قانون‌گذاران، توسعه‌دهندگان هوش مصنوعی، فعالان حوزه داده و حریم خصوصی، و همچنین علاقه‌مندان به آینده‌ی فناوری و مسائل اخلاقی و اجتماعی مرتبط با آن پیشنهاد می‌شود. همچنین برای کسانی که دغدغه‌ی مسئولیت، عدالت، شفافیت و حفاظت از حقوق فردی در عصر دیجیتال را دارند، این کتاب مفید خواهد بود.