کتاب اشتغال و بیکاری در ایران

کتاب اشتغال و بیکاری در ایران (سیاست‌ها و روندها) نوشته‌ی بهروز هادی زنوز و افشین برمکی، اثری پژوهشی و تحلیلی درباره وضعیت بازار کار، اشتغال و بیکاری در ایران است. این کتاب توسط موسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی منتشر شده و به‌صورت تخصصی به بررسی ابعاد مختلف نیروی کار، تحولات جمعیتی، ساختار بازار کار، سیاست‌های اشتغال و چالش‌های بیکاری در کشور می‌پردازد. نویسندگان با تکیه‌بر داده‌های آماری و تحلیل‌های اقتصادی، روندهای تاریخی و معاصر بازار کار ایران را واکاوی کرده‌اند و تلاش کرده‌اند تصویری جامع از عوامل مؤثر بر عرضه و تقاضای نیروی کار، نقش نظام آموزشی، سیاست‌های دولت و تأثیرات ساختاری و نهادی ارائه دهند. این کتاب به‌ویژه به موضوعاتی مانند بیکاری جوانان و فارغ‌التحصیلان، تفاوت‌های جنسیتی و منطقه‌ای در بازار کار، و ارزیابی سیاست‌های اشتغال در برنامه‌های توسعه پرداخته است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب اشتغال و بیکاری در ایران

کتاب اشتغال و بیکاری در ایران نوشته‌ی بهروز هادی زنوز و افشین برمکی، اثری تحلیلی در حوزه اقتصاد کار و سیاست‌گذاری اجتماعی است که با رویکردی داده‌محور و انتقادی، وضعیت بازار کار ایران را در چند دهه اخیر بررسی کرده است. ساختار کتاب بر پایه تحلیل روندهای جمعیتی، تحولات عرضه و تقاضای نیروی کار، و ارزیابی سیاست‌های اشتغال دولت در برنامه‌های توسعه استوار است. نویسندگان با استفاده از آمارهای رسمی و مطالعات تجربی، به بررسی عوامل مؤثر بر بیکاری و اشتغال، از جمله ساختار جمعیت، نظام آموزشی، سیاست‌های اقتصادی، و ویژگی‌های نهادی بازار کار پرداخته‌اند. کتاب به‌طور خاص به چالش‌های بیکاری در میان جوانان، زنان و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی توجه نشان داده و نقش سیاست‌های دولت، مقررات بازار کار، و تأثیر اقتصاد غیررسمی را در این زمینه‌ها تحلیل کرده است. همچنین، ارتباط بازار کار با صندوق‌های بازنشستگی و تأثیر تحولات بازار کار بر پایداری مالی این صندوق‌ها مورد توجه قرار گرفته است. در بخش‌های پایانی، تحقق‌پذیری اهداف برنامه ششم توسعه و سناریوهای محتمل برای رشد اقتصادی و اشتغال تا پایان این برنامه بررسی شده است. کتاب با ارائه جداول و نمودارهای متعدد، تصویری دقیق و چندلایه از وضعیت اشتغال و بیکاری در ایران ارائه می‌دهد، بدون آنکه صرفاً به ارائه راهکارهای ساده یا نسخه‌های کلیشه‌ای بسنده کند.

خلاصه کتاب اشتغال و بیکاری در ایران

کتاب اشتغال و بیکاری در ایران با مروری بر مبانی نظری بیکاری، ابتدا انواع بیکاری (بلندمدت، کوتاه‌مدت، ساختاری و اصطکاکی) را شرح داده و تفاوت‌های آن‌ها را در اقتصادهای توسعه‌یافته و درحال‌توسعه، به‌ویژه ایران، برجسته کرده است. نویسندگان تأکید کرده‌اند که بیکاری در ایران عمدتاً ماهیتی درازمدت دارد و عوامل متعددی از جمله رشد جمعیت، ساختار سنی، ناکارآمدی نظام آموزشی و کشش پایین اشتغال در اقتصاد ایران در آن نقش دارند. در ادامه، تحولات جمعیتی ایران در پنجاه سال اخیر بررسی شده و نشان داده شده است که رشد سریع جمعیت در دهه‌های گذشته، اکنون به صورت افزایش جمعیت در سن کار و ورود سیل فارغ‌التحصیلان به بازار کار نمود یافته است. با این حال، نرخ مشارکت اقتصادی پایین، به‌ویژه در میان زنان و جوانان، و نرخ بالای بیکاری در میان فارغ‌التحصیلان دانشگاهی، از چالش‌های جدی بازار کار ایران به‌شمار می‌رود. کتاب با تحلیل داده‌های آماری، نشان داده است که بخش بزرگی از جمعیت در سن کار غیرفعال باقی مانده‌اند و نرخ مشارکت اقتصادی زنان به‌طور قابل توجهی پایین‌تر از میانگین جهانی است. در بخش دیگری از کتاب، ساختار عرضه و تقاضای نیروی کار به تفکیک سطوح تحصیلی و جنسیت بررسی شده و به ناکارآمدی نظام آموزشی و عدم انطباق مهارت‌های فارغ‌التحصیلان با نیازهای بازار کار اشاره شده است. همچنین، روند تحولات اشتغال در بخش‌های مختلف اقتصادی (کشاورزی، صنعت، خدمات) و تغییرات ترکیب سنی و تحصیلی شاغلان تحلیل شده است. نویسندگان با بررسی سیاست‌های اشتغال دولت در برنامه‌های سوم تا ششم توسعه، نقاط قوت و ضعف این سیاست‌ها را ارزیابی کرده‌اند و به موانع نهادی، مقررات بازار کار، و تأثیر اقتصاد غیررسمی بر اشتغال پرداخته‌اند. در نهایت، کتاب با تحلیل سناریوهای مختلف رشد اقتصادی و اشتغال در برنامه ششم توسعه، به این نتیجه رسیده است که تحقق کامل اهداف اشتغال و کاهش بیکاری در این دوره با موانع جدی مواجه است و احتمال افزایش نرخ بیکاری در سال‌های آینده وجود دارد. ارتباط بازار کار با صندوق‌های بازنشستگی و تأثیر تحولات جمعیتی بر پایداری این صندوق‌ها نیز از دیگر محورهای مهم کتاب است.

چرا باید کتاب اشتغال و بیکاری در ایران را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی تحلیلی و مبتنی بر داده‌های واقعی، تصویری چندبعدی از وضعیت اشتغال و بیکاری در ایران ارائه داده است. ویژگی شاخص آن، بررسی هم‌زمان عوامل جمعیتی، اقتصادی، نهادی و آموزشی است که کمتر در آثار مشابه به این شکل تلفیق شده‌اند. خواننده با مطالعه این کتاب، نه‌تنها با روندهای تاریخی و ساختاری بازار کار ایران آشنا می‌شود، بلکه می‌تواند نقاط ضعف و قوت سیاست‌های اشتغال را درک کند و با چالش‌های پیش‌روی بازار کار، به‌ویژه در زمینه بیکاری جوانان و فارغ‌التحصیلان، آشنا شود. همچنین، تحلیل‌های کتاب درباره ارتباط بازار کار با صندوق‌های بازنشستگی و تأثیر تحولات جمعیتی بر آینده اشتغال، دیدی جامع‌تر نسبت به سیاست‌گذاری اجتماعی و اقتصادی در ایران فراهم می‌کند. این اثر برای کسانی که به دنبال فهم عمیق‌تر و واقع‌بینانه‌تر از مسائل اشتغال و بیکاری در ایران هستند، منبعی ارزشمند به‌شمار می‌آید.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به پژوهشگران و دانشجویان اقتصاد، علوم اجتماعی و سیاست‌گذاری عمومی، مدیران و کارشناسان حوزه بازار کار، فعالان حوزه رفاه و تأمین اجتماعی، و همچنین به کسانی که دغدغه تحلیل واقع‌بینانه وضعیت اشتغال و بیکاری در ایران را دارند، پیشنهاد می‌شود. همچنین برای افرادی که به دنبال شناخت دقیق‌تر از چالش‌های بیکاری جوانان و فارغ‌التحصیلان و ارزیابی سیاست‌های اشتغال هستند، این کتاب مناسب است.