کتاب رویه شورای نگهبان در نهادهای اساسی (جلد اول)

کتاب رویه شورای نگهبان در نهادهای اساسی (جلد اول) اثری پژوهشی است که به قلم علی آریان‌نژاد، علیرضا جعفرزاده بهاءآبادی، حمزه خسروی، احمد رحیمی و مجید شهماروند نگاشته شده و پژوهشکده شورای نگهبان آن را منتشر کرده است. این کتاب به بررسی و تحلیل نظام‌مند نظرات و تصمیمات شورای نگهبان در ارتباط با نهادهای کلیدی جمهوری اسلامی ایران می‌پردازد و تلاش دارد با رویکردی تحلیلی، جایگاه و نقش این شورا را در شکل‌دهی به حقوق اساسی رویه‌ای کشور تبیین کند. جلد نخست این مجموعه به موضوعاتی چون دیوان عدالت اداری، دیوان محاسبات کشور، نیروهای مسلح، قوه قضائیه و مجمع تشخیص مصلحت نظام اختصاص یافته و با اتکا به مستندات و آرای رسمی شورا، تصویری جامع از منطق تصمیم‌گیری و استدلال‌های حقوقی این نهاد ارائه می‌دهد. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب رویه شورای نگهبان در نهادهای اساسی (جلد اول)

کتاب رویه شورای نگهبان در نهادهای اساسی (جلد اول) با محوریت تحلیل حقوق اساسی رویه‌ای، به بررسی نقش و عملکرد شورای نگهبان در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران می‌پردازد. نویسندگان با گردآوری و تحلیل آرای شورا، تلاش کرده‌اند تا الگوهای تکرارشونده استدلالی و معیارهای ضمنی سنجش مغایرت را در موضوعات مختلف شناسایی کنند. این کتاب ساختاری منسجم دارد و هر بخش آن به یکی از نهادهای اساسی کشور اختصاص یافته است. در هر بخش، ابتدا پیشینه و جایگاه نهاد مورد بحث بررسی شده و سپس صلاحیت‌ها، تعامل با سایر نهادها و اصول حاکم بر عملکرد آن بر اساس نظرات شورای نگهبان تحلیل شده است. اثر حاضر نه‌تنها به واکاوی پرونده‌های منفرد بسنده نکرده، بلکه با استخراج جریان‌های کلی و فرازوفرودهای رویه‌ای، چهارچوبی نظری برای حقوق اساسی رویه‌ای در ایران ارائه داده است. این کتاب برای پژوهشگران، استادان، دانشجویان و سیاستگذاران حوزه حقوق عمومی، منبعی مستند و تحلیلی به‌شمار می‌آید که می‌تواند در فهم بهتر جایگاه و کارکرد شورای نگهبان و سایر نهادهای اساسی مؤثر باشد.

خلاصه کتاب رویه شورای نگهبان در نهادهای اساسی (جلد اول)

کتاب رویه شورای نگهبان در نهادهای اساسی (جلد اول) با تمرکز بر تحلیل حقوق اساسی رویه‌ای، در پنج محور اصلی به بررسی نظرات و عملکرد شورای نگهبان در قبال نهادهای کلیدی کشور می‌پردازد: - بخش نخست به دیوان عدالت اداری اختصاص یافته و ضمن مرور پیشینه تاریخی تظلم‌خواهی مردم در ایران، ساختار و صلاحیت‌های این دیوان را بر اساس اصول قانون اساسی و آرای شورای نگهبان تحلیل می‌کند. نویسندگان با بررسی موضوعاتی چون صلاحیت رسیدگی به مقررات مغایر با شرع پیش از انقلاب، عدم صلاحیت در رسیدگی به مقررات غیررسمی و نحوه تعامل دیوان با سایر نهادها، تلاش کرده‌اند حدود و ثغور اختیارات این نهاد را روشن سازند. - در بخش دوم، دیوان محاسبات کشور مورد توجه قرار گرفته است. این بخش به ماهیت و تشکیلات دیوان، صلاحیت‌های آن در حسابرسی و نظارت بر بودجه، و الزامات حقوقی حاکم بر ارتباط دیوان با سایر قوا می‌پردازد. تحلیل نظرات تفسیری شورای نگهبان درباره نظارت مالی و حدود اختیارات دیوان محاسبات، بخش مهمی از این فصل را تشکیل می‌دهد. - بخش سوم به نیروهای مسلح اختصاص دارد و ساختار، تشکیلات، وظایف و مأموریت‌های این نهاد را در پرتو نظرات شورای نگهبان بررسی می‌کند. موضوعاتی مانند فرماندهی کل نیروهای مسلح، سیاست‌گذاری، ضوابط مالی، شرایط استخدام و رسیدگی به جرائم نظامی از جمله مباحث مطرح‌شده در این بخش هستند. - در بخش چهارم، قوه قضائیه و جایگاه آن در هندسه قانون اساسی تحلیل شده است. استقلال کارکردی و ساختاری، وظایف قوه قضائیه، الزامات و ممنوعیت‌های رسیدگی قضایی و نقش این قوه در نظارت بر حسن اجرای قوانین، محورهای اصلی این بخش را تشکیل می‌دهند. - بخش پنجم به مجمع تشخیص مصلحت نظام می‌پردازد و ضوابط حقوقی حاکم بر جایگاه، استقلال، صلاحیت‌ها و نحوه تعامل این مجمع با مجلس شورای اسلامی و سایر نهادها را بر اساس آرای شورای نگهبان بررسی می‌کند. در هر بخش، نویسندگان با استناد به آرای رسمی و مستندات شورا، تلاش کرده‌اند تصویری روشن از منطق تصمیم‌گیری و معیارهای استدلالی شورای نگهبان ارائه دهند. این کتاب با رویکردی تحلیلی و نظام‌مند، به تبیین جایگاه حقوق اساسی رویه‌ای و نقش شورای نگهبان در تضمین حاکمیت قانون می‌پردازد.

چرا باید کتاب رویه شورای نگهبان در نهادهای اساسی (جلد اول) را بخوانیم؟

این کتاب با گردآوری و تحلیل آرای شورای نگهبان، فرصتی کم‌نظیر برای آشنایی با منطق تصمیم‌گیری و استدلال‌های حقوقی این نهاد فراهم کرده است. یکی از ویژگی‌های شاخص اثر، تمرکز بر حقوق اساسی رویه‌ای و استخراج الگوهای تکرارشونده در نظرات شورا است؛ موضوعی که کمتر در پژوهش‌های پیشین به‌صورت مستقل و جامع بررسی شده است. خواننده با مطالعه این کتاب، نه‌تنها با ساختار و صلاحیت‌های نهادهای اساسی کشور آشنا می‌شود، بلکه می‌تواند روند تطور و پویایی رویه‌های حقوقی را در مواجهه با مسائل مستحدثه و چالش‌های حقوق عمومی دنبال کند. این اثر به‌ویژه برای کسانی که به دنبال فهم عمیق‌تر از جایگاه شورای نگهبان و تأثیر آن بر نظام حقوقی و سیاسی ایران هستند، منبعی مستند و تحلیلی به‌شمار می‌آید.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به پژوهشگران و دانشجویان حقوق عمومی، استادان دانشگاه، سیاستگذاران، قانون‌گذاران و فعالان حوزه حقوق اساسی پیشنهاد می‌شود. همچنین برای کسانی که دغدغه شناخت دقیق‌تر جایگاه و عملکرد شورای نگهبان و سایر نهادهای اساسی را دارند، این اثر می‌تواند راهگشا باشد.