کتاب تفکر انتقادی، رسانه ها و آموزش

معرفی کتاب تفکر انتقادی، رسانه ها و آموزش

کتاب الکترونیکی «تفکر انتقادی رسانه‌ها و آموزش» (به سوی سواد دیجیتالی و سواد رسانه‌ای انتقادی) نوشتهٔ داگلاس کلنر و جف شر و ترجمهٔ ناصر اسدی، اثری پژوهشی در حوزهٔ مطالعات رسانه و آموزش است که توسط انتشارات سیمای شرق منتشر شده است. این کتاب به بررسی نقش رسانه‌ها در شکل‌دهی به فرهنگ، هویت و آموزش می‌پردازد و اهمیت سواد رسانه‌ای انتقادی را در عصر دیجیتال برجسته می‌کند. نسخه الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب تفکر انتقادی، رسانه ها و آموزش

«تفکر انتقادی رسانه‌ها و آموزش» در بستری از تحولات فناوری و رسانه‌ای معاصر نوشته شده است. کتاب با نگاهی به رشد بی‌سابقهٔ رسانه‌های دیجیتال و شبکه‌ای، به بررسی چگونگی تأثیر رسانه‌ها بر آموزش، فرهنگ و جامعه می‌پردازد. نویسندگان با تکیه بر نظریه‌های انتقادی و مطالعات فرهنگی، به اهمیت پرورش سواد رسانه‌ای انتقادی در نظام‌های آموزشی اشاره می‌کنند و نشان می‌دهند که چگونه رسانه‌ها می‌توانند هم ابزاری برای توانمندسازی و هم ابزاری برای سلطه و بازتولید ایدئولوژی‌های مسلط باشند. این کتاب در دوره‌ای نوشته شده که دسترسی به اطلاعات و رسانه‌ها به شکل بی‌سابقه‌ای افزایش یافته و چالش‌هایی مانند اخبار جعلی، شکاف دیجیتال و سلطهٔ شرکت‌های بزرگ رسانه‌ای بر جریان اطلاعات، اهمیت آموزش انتقادی را دوچندان کرده است. نویسندگان با ارجاع به اندیشه‌های متفکرانی چون جان دیویی و پائولو فریره، بر ضرورت بازنگری در نظام آموزشی و گسترش سوادهای چندگانه تأکید دارند. اثر حاضر، ضمن مرور تاریخچهٔ آموزش انتقادی و سواد رسانه‌ای، به بررسی راهکارها و چالش‌های آموزش در عصر دیجیتال می‌پردازد و مخاطب را با پرسش‌هایی بنیادین دربارهٔ نقش رسانه‌ها در جامعه روبه‌رو می‌کند.

خلاصه کتاب تفکر انتقادی، رسانه ها و آموزش

کتاب «تفکر انتقادی رسانه‌ها و آموزش» با ترسیم چشم‌اندازی از زیست‌بوم رسانه‌ای امروز آغاز می‌شود؛ جایی که فناوری‌های ارتباطی و اطلاعاتی، زندگی فردی و جمعی را به شدت تحت تأثیر قرار داده‌اند. نویسندگان توضیح می‌دهند که رسانه‌ها نه‌تنها سرگرم‌کننده و آموزش‌دهنده‌اند، بلکه می‌توانند گمراه‌کننده و فریبنده نیز باشند و نقش مهمی در شکل‌دهی به هویت، ارزش‌ها و باورهای افراد ایفا می‌کنند.در ادامه، کتاب به اهمیت سواد رسانه‌ای انتقادی می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه آموزش سنتی دیگر پاسخگوی چالش‌های عصر دیجیتال نیست. نویسندگان با نقد آموزش «بانکی» و تأکید بر آموزش مبتنی بر تجربه و مشارکت، بر لزوم پرورش مهارت‌های انتقادی برای تحلیل و رمزگشایی پیام‌های رسانه‌ای تأکید دارند. آن‌ها با ارجاع به نظریه‌های انتقادی و مطالعات فرهنگی، به بررسی نقش ایدئولوژی، قدرت و بازنمایی در رسانه‌ها می‌پردازند و نشان می‌دهند که رسانه‌ها چگونه می‌توانند تبعیض‌های نژادی، جنسیتی و طبقاتی را بازتولید یا به چالش بکشند.کتاب همچنین به بررسی چالش‌هایی مانند اخبار جعلی، سلطهٔ شرکت‌های بزرگ رسانه‌ای، شکاف دیجیتال و نقش رسانه‌های اجتماعی در سازماندهی جنبش‌های اجتماعی می‌پردازد. نویسندگان بر این باورند که سواد رسانه‌ای انتقادی باید به دانش‌آموزان و شهروندان کمک کند تا نه‌تنها مصرف‌کنندهٔ منفعل، بلکه تولیدکننده و مشارکت‌کنندهٔ فعال در فرهنگ رسانه‌ای باشند. در نهایت، اثر حاضر راهکارهایی برای آموزش سواد رسانه‌ای انتقادی ارائه می‌دهد و بر نقش معلمان و نظام آموزشی در پرورش شهروندانی آگاه و مسئولیت‌پذیر تأکید می‌کند.

چرا باید کتاب تفکر انتقادی، رسانه ها و آموزش را خواند؟

این کتاب با رویکردی تحلیلی و انتقادی، به یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های عصر دیجیتال یعنی توانایی تشخیص، تحلیل و نقد پیام‌های رسانه‌ای می‌پردازد. مخاطب با خواندن این اثر، با مفاهیم بنیادین سواد رسانه‌ای انتقادی، نقش رسانه‌ها در بازتولید یا به چالش کشیدن قدرت و ایدئولوژی، و اهمیت آموزش مشارکتی و تجربه‌محور آشنا می‌شود. کتاب به‌ویژه برای کسانی که به دنبال درک عمیق‌تر از تأثیر رسانه‌ها بر جامعه و آموزش هستند، فرصتی برای بازاندیشی در شیوه‌های یادگیری و مواجهه با اطلاعات فراهم می‌کند.

خواندن کتاب تفکر انتقادی، رسانه ها و آموزش را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای دانشجویان و پژوهشگران علوم ارتباطات، آموزش، مطالعات فرهنگی و علوم اجتماعی، معلمان و مربیان مدارس و دانشگاه‌ها و همچنین علاقه‌مندان به نقد رسانه و سواد دیجیتال مناسب است. افرادی که دغدغهٔ آموزش انتقادی، عدالت اجتماعی، یا تحلیل نقش رسانه‌ها در جامعه را دارند، می‌توانند از مطالب این اثر بهره ببرند.

فهرست کتاب تفکر انتقادی، رسانه ها و آموزش

- مقدمه: ترسیم چشم‌انداز کلی از نقش رسانه‌ها و فناوری در زندگی معاصر و اهمیت سواد رسانه‌ای انتقادی.- فصل ۱: به سوی سواد دیجیتالی و سواد رسانه‌ای انتقادی؛ بررسی انقلاب فناورانه و ضرورت بازسازی نظام آموزشی برای پاسخ به چالش‌های عصر دیجیتال.- فصل ۲: سواد رسانه‌ای؛ چالشی ناتمام؛ تعریف سوادهای چندگانه و اهمیت آن‌ها در مشارکت دموکراتیک و عدالت اجتماعی.- فصل ۳: مروری بر سواد رسانه‌ای انتقادی؛ معرفی مفاهیم کلیدی، پرسش‌های راهبردی و نظریه‌های انتقادی مرتبط با رسانه‌ها.- فصل ۴: پیشینه آموزش سواد رسانه‌ای انتقادی؛ مرور اندیشه‌های متفکرانی چون جان دیویی و پائولو فریره و تأثیر آن‌ها بر آموزش انتقادی.- فصل ۵: بازنگری در سواد رسانه‌ای انتقادی قرن ۲۱؛ بررسی چالش‌های جدید، نقش رسانه‌های اجتماعی، اخبار جعلی و اهمیت آموزش مشارکتی و عدالت‌محور.

بخشی از کتاب تفکر انتقادی، رسانه ها و آموزش

«امروزه زیست‌بوم ما تحت تأثیر همگرایی اطلاعات، رسانه‌ها و فناوری شکل گرفته است. از سال ۲۰۱۸ بیش از نیمی از جمعیت جهان (بیش از چهار میلیارد نفر) کاربر اینترنت به‌شمار می‌آیند. ما از آغاز زندگی تا مرگ به واسطه رسانه‌های جهانی و جامعه مصرف‌زده به هم مرتبط هستیم. رسانه‌ها و فناوری‌های ارتباطی و اطلاعاتی می‌توانند سرگرم‌کننده، آموزش‌دهنده، قدرت‌دهنده یا منحرف‌کننده، گمراه‌کننده و فریب‌دهنده باشند. آن‌ها منبع عظیم و اغلب نادرستی از شیوه‌های تربیت فرهنگی هستند که ما را آموزش داده و جامعه‌پذیر می‌کند. آن‌ها در واقع یاد می‌دهند که چگونه رفتار کنیم، به چه چیز فکر کنیم، چه احساس، آرزو و باوری داشته باشیم و از چه چیزی بترسیم. این نظام‌های پیچیده ارتباطی بازنمایی، تولید، توزیع و مصرف، شکل‌هایی از آموزش هستند که درباره خود و دنیای اطراف‌مان به ما آموزش می‌دهند. بنابراین یادگیری اینکه چگونه در این محیط فرهنگی پرسش، تجزیه‌وتحلیل و تمرین کنیم، از الزامات اساسی تفکر انتقادی و دموکراسی مشارکتی است.»