کتاب شورا و مشورت در آیینه قرآن و نهج البلاغه

معرفی کتاب شورا و مشورت در آیینه قرآن و نهج البلاغه

کتاب الکترونیکی «شورا و مشورت در آیینهٔ قرآن و نهج‌البلاغه» (بررسی جایگاه مشورت در متون اسلامی) نوشتهٔ «فریبا بچاری» و با ویراستاری ربابه الطافی‌پور، اثری پژوهشی در حوزهٔ علوم اسلامی است که به بررسی مفهوم، اهمیت و کاربرد مشورت و شورا در قرآن کریم و نهج‌البلاغه می‌پردازد. این کتاب توسط انتشارات سیادت منتشر شده و به تحلیل آیات و روایات مرتبط با مشورت، به‌ویژه سخنان امام علی(ع)، می‌پردازد. نسخه الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب شورا و مشورت در آیینه قرآن و نهج البلاغه

این کتاب به بررسی جایگاه و اهمیت مشورت و شورا در متون اسلامی، به‌ویژه قرآن و نهج‌البلاغه، می‌پردازد. نویسنده با رویکردی تحلیلی، ابتدا مفاهیم لغوی و اصطلاحی مشاوره و مشورت را توضیح می‌دهد و سپس به کاربردهای آن در قرآن و احادیث می‌پردازد. اثر حاضر در فضایی پژوهشی و با استناد به منابع معتبر اسلامی، تلاش می‌کند نقش مشورت را در زندگی فردی و اجتماعی مسلمانان تبیین کند. کتاب در دوره‌ای نوشته شده که توجه به مشارکت و تبادل نظر در تصمیم‌گیری‌های اجتماعی و فردی اهمیت یافته است. نویسنده با بهره‌گیری از منابعی مانند ترجمهٔ دشتی از نهج‌البلاغه، تفسیر المیزان و آثار دیگر، سعی دارد تصویری جامع از جایگاه شورا و مشورت در اندیشهٔ اسلامی ارائه دهد. در این مسیر، به پرسش‌هایی دربارهٔ شرایط مشورت، ویژگی‌های مشاور اصلح، و تفاوت مشورت در امور الهی و مردمی پاسخ داده می‌شود. کلیت کتاب بر محور اهمیت عقل جمعی، مسئولیت‌پذیری و رشد فردی و اجتماعی از رهگذر مشورت استوار است.

خلاصه کتاب شورا و مشورت در آیینه قرآن و نهج البلاغه

این کتاب با تبیین اهمیت مشورت در اسلام آغاز می‌شود و نشان می‌دهد که مشورت نه‌تنها در امور اجتماعی، بلکه در بسیاری از جنبه‌های زندگی فردی و خانوادگی نیز جایگاه دارد. نویسنده ابتدا مفاهیم لغوی و اصطلاحی مشاوره و مشورت را شرح می‌دهد و سپس به بررسی کاربرد این مفاهیم در قرآن کریم می‌پردازد؛ برای نمونه، به آیاتی مانند «وشاورهم فی الامر» و «امرهم شوری بینهم» اشاره می‌شود که مشورت را از نشانه‌های ایمان و رشد عقلی معرفی می‌کنند. در ادامه، نقش مشورت در تصمیم‌گیری‌های پیامبر اسلام(ص) و امام علی(ع) بررسی می‌شود و تأکید می‌گردد که حتی معصومان نیز از مشورت بی‌نیاز نبوده‌اند. کتاب به اصول بنیادین مشورت در اسلام مانند فطرت، اختیار، تغییرپذیری، کمال‌جویی و مسئولیت اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد که این اصول چگونه در فرآیند مشاوره و تصمیم‌گیری نقش دارند. همچنین، ویژگی‌های مشاور اصلح از دیدگاه نهج‌البلاغه و روایات بیان می‌شود؛ از جمله عقل، خیرخواهی، رازداری و مهربانی. نویسنده به آثار و فواید مشورت مانند افزایش آگاهی، دوراندیشی، جلوگیری از خطا و رشد عقل جمعی می‌پردازد و هشدار می‌دهد که مشورت با افراد نامناسب (بخیل، ترسو، حریص) می‌تواند نتایج منفی به همراه داشته باشد. در بخش‌هایی از کتاب، تفاوت مشورت در امور مردمی و الهی تبیین می‌شود و تأکید می‌گردد که برخی امور، مانند تعیین پیامبر یا تشریع احکام، خارج از حوزهٔ مشورت انسانی است. در نهایت، کتاب با ارائهٔ راهکارهایی برای انتخاب مشاور و شیوه‌های صحیح مشورت گرفتن، تلاش می‌کند مخاطب را با اهمیت و ظرافت‌های این اصل اسلامی آشنا کند.

چرا باید کتاب شورا و مشورت در آیینه قرآن و نهج البلاغه را خواند؟

این کتاب با تمرکز بر منابع اصیل اسلامی، تصویری روشن از جایگاه مشورت و شورا در قرآن و نهج‌البلاغه ارائه می‌دهد. خواننده با مطالعهٔ این اثر می‌تواند با مبانی نظری و عملی مشورت در اسلام آشنا شود و دریابد که چگونه این اصل می‌تواند به رشد فردی، اجتماعی و تصمیم‌گیری‌های بهتر منجر شود. همچنین، کتاب به پرسش‌های رایج دربارهٔ شرایط مشورت، ویژگی‌های مشاور اصلح و مرزهای مشورت در امور مختلف پاسخ می‌دهد و راهکارهایی برای بهره‌گیری مؤثر از عقل جمعی ارائه می‌کند.

خواندن کتاب شورا و مشورت در آیینه قرآن و نهج البلاغه را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای علاقه‌مندان به مطالعات اسلامی، پژوهشگران حوزهٔ علوم دینی، دانشجویان رشته‌های الهیات و معارف اسلامی و کسانی که به دنبال فهم عمیق‌تر نقش مشورت در زندگی فردی و اجتماعی هستند، مناسب است. همچنین برای مدیران، مشاوران و فعالان فرهنگی که دغدغهٔ تصمیم‌گیری جمعی و مشارکت را دارند، مفید خواهد بود.

فهرست کتاب شورا و مشورت در آیینه قرآن و نهج البلاغه

- مقدمه: بیان اهمیت شورا و مشورت در اسلام و ضرورت بررسی آن در متون دینی.- اهمیت و جایگاه شورا و مشورت: تبیین نقش اساسی مشورت در پیشرفت فردی و اجتماعی و استناد به آیات و روایات.- مفهوم لغوی و اصطلاحی مشاوره و مشورت: شرح ریشه‌های واژه و تفاوت معنایی آن در لغت و اصطلاح.- کاربرد مشورت در قرآن کریم: بررسی آیاتی که به مشورت اشاره دارند و تحلیل جایگاه آن در میان اعمال ایمانی.- جایگاه ارزشمند مشورت: توضیح اهمیت مشورت حتی برای پیامبران و امامان و نقش آن در تصمیم‌گیری‌های مهم.- نقش کاربردی مشاوره و پاسخ به پرسش‌ها: پاسخ به سؤالاتی مانند شرایط مشورت، فواید و ویژگی‌های مشاور.- اصول مشورت در اسلام: معرفی اصولی مانند فطرت، اختیار، تغییرپذیری، کمال‌جویی و مسئولیت.- مفاهیم و کاربرد مشورت در مکتب اسلام: تحلیل جایگاه مشورت در ساختار اجتماعی و تفاوت امور مردمی و الهی.- تحلیل احادیث متعارض با آیات شریفه: بررسی مواردی که مشورت محدود یا استثنا شده است.- ویژگی‌های مشورت‌دهنده از دیدگاه روایات: بیان ویژگی‌های مثبت و منفی مشاور و شرایط انتخاب مشاور اصلح.- آثار و فواید مشاوره: شرح دستاوردهای فردی و اجتماعی مشورت و هشدار نسبت به آسیب‌های مشورت نادرست.- راهکارها و لوازم الگوی مشاوره: ارائهٔ راهکارهایی برای انتخاب مشاور و شیوه‌های صحیح مشورت گرفتن.

بخشی از کتاب شورا و مشورت در آیینه قرآن و نهج البلاغه

«اسلام حاوی جامع‌ترین قوانین برای سعادت بشر است. این قوانین بر اساس سرشت انسان استوار شده و ضامن تعالی جامعه بشری است. با این وصف به طور قطع اهمیت مشورت و شورا به منزلهٔ یکی از مسائل مهم در دین اسلام است؛ در این دین، تعالی انسان مد نظر بوده است. با پیشرفت دانش و فناوری، ضرورت تبادل اطلاعات در میان انسان‌ها بیشتر نمایان می‌شود؛ چرا که تصمیم‌گیری‌های اجتماعی در زمینه‌های مختلف زمانی دقیق‌تر خواهد بود که افراد صاحب‌نظر در انجام آن دخیل باشند؛ در واقع تبادل اندیشه‌ها به صورت درست می‌تواند تصمیم‌گیری‌ها را تعدیل کند که در این صورت طبیعتاً نتایج به‌دست آمده مطلوب‌تر خواهد بود. پیشرفت علم و تکنولوژی، اکتشافات، اختراعات و نظریه‌پردازی در زمینه‌های مختلف، محصول هم‌اندیشی و تعامل و بهره‌گیری از ایده‌ها و تجربه‌های دیگران است. اگر بنا بود هر فردی فقط به خود متکی بوده و هیچ‌گاه از نظریات، پیشنهادها و تجارب دیگران بهره نمی‌گرفت، بی‌تردید بشر در مراحل اولیه و سطح بسیار ساده و ابتدایی از زندگی به سر می‌برد.»